Bài 5: Bảo Vệ Môi Trường Sống | Đạo Đức 5 | Chủ Đề: Bảo Vệ Môi Trường Sống - Lớp 5 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

MỤC TIÊU

• Nêu được các loại môi trường sống.
• Biết vì sao phải bảo vệ môi trường sống.
• Biết bảo vệ môi trường sống ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng bằng những việc làm cụ thể phù hợp với khả năng.
• Không đồng tình với hành vi gây ô nhiễm môi trường: nhắc nhở người thân, bạn bè bảo vệ môi trường sống.

KHỞI ĐỘNG

Em cùng các bạn nghe hát bài "Em yêu cây xanh" (sáng tác: Hoàng Vân Yên) và trả lời câu hỏi: Vì sao bạn nhỏ trong bài hát lại muốn trồng nhiều cây xanh?

KHÁM PHÁ

1. Tìm hiểu các loại môi trường sống

Quan sát tranh, giải câu đố và trả lời câu hỏi:

TÔI LÀ AI?

1. Tôi là nơi cư trú của con người và các loài sinh vật khác, cung cấp các chất dinh dưỡng nuôi cây phát triển.

2. Tôi bao gồm đại dương, sông, suối hồ, kênh.... có vai trò quan trọng trong việc điều tiết khí hậu, duy trì sự sống.

3. Tôi bao gồm oxi, nito, cacbonic,... cung cấp sự sống cho các loài sinh vật trên Trái Đất

- Theo em, có các loại môi trường sống chủ yếu nào trong bức tranh trên?

- Hãy kể thêm các loại môi trường sống khác mà em biết.

2 Tìm hiểu vì sao phải bảo vệ môi trường sống

Đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi:

Thông tin

Ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay đang có xu hướng gia tăng và là vấn đề đảng báo động vì hậu quả của nó để lại rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự sống của con người và các loài sinh vật.

Ô nhiễm không khí, đặc biệt là ô nhiễm bụi mịn đang trở thành vấn đề của các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Hàm lượng bụi mịn cao trong không khí làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như nhiễm khuẩn cấp tỉnh đường hô hấp dưới, đột quỵ và ung thư phổi.

Tiếng ồn cũng gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ con người, làm suy giảm và mất thình lực, tinh thần căng thẳng, rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến tim mạch, cơ quan tiêu hoá, suy giảm chất lượng lao động.

Việc uống nước, tiếp xúc hay ăn các loại rau quả, thuỷ hải sản được nuôi trồng trong môi trường nước bị ô nhiễm gây nên một số bệnh về đường tiêu hoá, bệnh giun sán, bệnh về mắt, bệnh ngoài da....

Đất bị ô nhiễm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ con người thông qua tiếp xúc trực tiếp với đất hoặc qua đường hô hấp do sự bốc hơi của chất gây ô nhiễm đất. Ngoài ra, còn các mối đe doạ từ sự xâm nhập của chất ô nhiễm trong đất vào tầng nước ngầm được sử dụng cho con người. Ô nhiễm kim loại nặng trong đất có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ cộng đồng, đặc biệt là trẻ em.....

(Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia giai đoạn 2016-2020, NXB Dân trì, 2021)

- Môi trường sống ở nước ta hiện nay đang gặp phải những vấn đề gì? Việc ở nhiễm môi trường gây tác hại gì đối với sức khoẻ con người?

- Theo em, vì sao chúng ta cần bảo vệ môi trường sống?

3. Tìm hiểu những việc cần làm để bảo vệ môi trường sống

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu:

- Nêu những việc cần làm để bảo vệ môi trường sống trong các tranh trên.

- Hãy kể thêm những việc làm khác để bảo vệ môi trường sống ở nhà, ở trường. ở nơi công cộng mà em biết

LUYỆN TẬP

1. Tham gia chơi trò chơi "Nếu... thì" về chủ đề “Bảo vệ môi trường"

2. Em hãy cùng các bạn trong nhóm tìm hiểu và giải thích tác dụng của những việc làm dưới đây:

a. Trồng và chăm sóc cây xanh.

b. Phân loại rác thải trước khi xử lí.

c. Giữ trật tự nơi công công.

d. Tuyên truyền bảo vệ môi trường.

e. Sử dụng túi vải, một số loại là, giấy... để gói đựng sản phẩm thay cho túi ni-lông.

3. Em đồng tình hay không đồng tình với những việc làm nào dưới đây? Vi sao?

a. Một số người dân trong thôn thường đốt rom ra sau khi thu hoạch.

b. Bạn Kim bảo bác tổ trưởng dân phố khi thấy có gia đình trong khu phố vứt rác không đúng nơi quy định.

c. Lâm đề nghị một người đàn ông không hút thuốc là trên xe buýt

d. Bạn Tư thường nhóm bếp than ở ngoài đường để tránh ở nhiễm trong nhà

e. Sau khi sử dụng thuốc trừ sâu, bố bạn Mì thường vứt luôn vỏ chai ra vườn

g. Bạn An thường xem phim đọc sách về việc bảo về môi trường.

h. Giang thả cá túi ni-lông đựng cá xuống sông vào ngày 23 tháng Chạp

Nếu người thân hoặc bạn bè của em làm những việc gây tổn hại đến môi trường như một số việc làm không đúng ở trên, em sẽ khuyên họ điều gì?

4. Em hãy chỉ ra những việc nên làm và không nên làm để bảo vệ các loại môi trường sống

5. Xử lí tình huống

a. Lớp của Dung và Hiền đi dã ngoại. Cuối buổi chiều, sau khi ăn nhẹ, Hiền vứt luôn vỏ keo xuống đất và đổ nước ngọt còn thừa xuống hồ. Thấy vậy, Dung nhắc nhở: "Bạn làm thể là gây ô nhiễm môi trường đấy Hiền liền bảo: "Một chút nước ngọt thì làm sao mà ô nhiễm hồ nước, còn vỏ kẹo thì sẽ có cô lao công thu dọn, tớ thấy nhiều người vẫn làm thế."

Em có nhận xét gì về ý kiến của Hiền? Nếu là Dung, em sẽ nói gì với Hiền?

b. Sau khi quét đường làng xong. Kiên đề nghị các bạn trong xóm gom hết số rác đã quét dọn được thành một đồng để đốt cho nhanh, đỡ mất công mang đến khu vực tập kết rác.

Việc đốt rác ở đường làng mang lại hậu quả gì? Nếu là bạn của Kiên, em sẽ làm gì?

c. Chú của Mẩy cho rằng: "Từ thời ông bà, cha mẹ sinh sống trên vùng đất này đã nuôi lợn, trâu thả rông xung quanh nhà. Mình chỉ làm theo phong tục thôi, mà hầu như nhà nào cũng vậy nên quen rồi, có thấy ô nhiễm môi trường đâu.

Theo em, việc nuôi lợn, trâu thả rông quanh nhà gây ô nhiễm môi trường sống như thế nào? Nếu là Mẩy, em sẽ nói gì với chú?

d. Giờ ra chơi, Sáng rủ Mai bẻ những chiếc lá bàng to trong sân trường để quạt cho mát vì cho rằng bè vài chiếc lá sẽ không ảnh hưởng gì.

Nếu là Mai, em sẽ nói gì với Sáng?

e. Tối thứ Bảy, bạn Phong mở loa rất to để hát karaoke. Khi bác hàng xóm phàn nàn rằng tiếng ồn làm bác mệt mỏi thì bạn trả lời: "Chắc bác mệt vì bị ốm thôi, chứ sao có thể mệt mỏi vì nghe âm thanh to được ạ!".

Em có nhận xét gì về việc làm của Phong? Nếu là Phong, em sẽ làm gì?

VẬN DỤNG

1. Em hãy tự đánh giá xem mình đã thực hiện việc bảo vệ môi trường như thế nào. Đối với những việc em làm chưa tốt, hãy nêu biện pháp khắc phục.

2. Em hãy cũng các bạn xây dưng nội dung và thuyết trình về chủ đề bảo vệ môi trường sống ở địa phương em.

Gợi ý nội dung:

- Thực trạng môi trường sống ở địa phương em.

- Sự cần thiết phải bảo vệ môi trường sống ở địa phương em

- Những việc cần làm để bảo vệ môi trường sống ở địa phương em.

3. Em hãy cùng các bạn trong nhóm điều tra, tìm hiều tình hình môi trường ở trường học hoặc xung quanh nơi các em ở và thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường phù hợp với khả năng theo gợi ý sau:

Môi trường là của chúng ta
Giữ gìn, bảo vệ mới là văn minh.