Nội Dung Chính
[trang 49]
Bài 10: QUYỀN TỰ DO KINH DOANH VÀ NGHĨA VỤ NỘP THUẾ
MỤC TIÊU:
* Nêu được quy định cơ bản của pháp luật về quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế.
* Phân tích, đánh giá được hậu quả của hành vi vi phạm pháp luật về quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế.
* Nhận biết được trách nhiệm công dân trong việc thực hiện quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế.
* Vận động gia đình, người thân thực hiện tốt quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế.
MỞ ĐẦU
Ở Việt Nam, mọi người được tự do kinh doanh trong khuôn khổ của pháp luật. Điều đó có nghĩa là khi thực hiện các quyền cụ thể trong nội dung của quyền tự do kinh doanh, các chủ thể phải tuân thủ các điều kiện pháp luật quy định và phải thực hiện một số nghĩa vụ tương ứng.
Em hãy nêu một số quyền, nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh mà em biết.
KHÁM PHÁ
1. Quyền tự do kinh doanh
Em hãy đọc các nội dung, trường hợp sau và trả lời câu hỏi:
Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả công đoạn của quá trình từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận.
Điều 33 Hiến pháp năm 2013 khẳng định: "Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm". Điều này có nghĩa là:
- Mọi người có quyền tự do lựa chọn những ngành nghề kinh doanh trong phạm vi những ngành nghề mà pháp luật không cấm.
- Mọi người có quyền tự do lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp với nhu cầu, điều kiện, khả năng của bản thân; tự do lựa chọn loại hình tổ chức kinh tế để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh.
- Mọi người có quyền lựa chọn quy mô kinh doanh; chủ động điều chỉnh quy mô và ngành, nghề kinh doanh.
- Khi thực hiện quyền tự do kinh doanh, người dân có nghĩa vụ tuân thủ các quy định của Hiến pháp và pháp luật về kinh doanh; tôn trọng và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng và người lao động trong các cơ sở kinh doanh; chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, bảo đảm an sinh xã hội,...
[trang 50]
1. Anh T (29 tuổi) có ý định buôn bán các loại thực phẩm chức năng và thuốc tân dược giả để kiếm lời. Thông qua mạng xã hội, anh T đặt ông A sản xuất 2.500 hộp nhựa không nhãn mác, mỗi hộp chứa 60 viên nang thảo dược và đặt anh H sản xuất một lượng lớn vỏ hộp giấy, nhãn mác, tờ hướng dẫn sử dụng thuốc,... sao chép từ sản phẩm của các nhãn hiệu nổi tiếng trên thế giới. Sau đó, anh T cùng vợ dán các loại tem, nhãn lên hộp nhựa chứa các viên nang rồi đóng hộp, dán tem chống hàng giả lên nắp hộp dùng nhiều kênh bán hàng để bán ra thị trường.
2. Nhận thấy lợi nhuận từ việc mua bán pháo nổ nên anh B (25 tuổi) và anh C (31 tuổi) đã bàn nhau mua nguyên liệu, phương tiện về sản xuất pháo hoa nổ tại nhà rồi bán kiếm lời. Hai người đặt mua nguyên liệu, phương tiện trên mạng, sau đó liên tục thử nghiệm đến khi thành công thì sản xuất hàng loạt rồi tìm cách bán ra ngoài thị trường. Chỉ trong vòng 3 tháng, anh B và anh C đã sản xuất được hơn 1 tấn pháo nổ thành phẩm mang bán và thu về một khoản tiền lớn.
Em có biết?
* Một số ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh tại Việt Nam: kinh doanh pháo nổ; kinh doanh mại dâm; kinh doanh dịch vụ đòi nợ; mua, bán người, mô, xác, bộ phận cơ thể người, bào thai người,;... (Theo Điều 6 Luật Đầu tư năm 2020).
* Một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Việt Nam: kinh doanh dịch vụ cầm đồ; kinh doanh xăng dầu; kinh doanh rượu; kinh doanh dịch vụ bảo vệ; kinh doanh bảo hiểm;
kinh doanh dịch vụ mạng xã hội;...
(Theo Phụ lục IV Luật Đầu tư năm
2020).
❓a) Em hãy nêu các quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh của công dân. Công dân có trách nhiệm gì khi thực hiện quyền tự do kinh doanh?
b) Theo em, trong các trường hợp 1 và 2, chủ thể nào đã vi phạm quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh? Các hành vi vi phạm đó có thể dẫn đến những hậu quả gì? Vì sao?
[trang 51]
Điều 47 Hiến pháp năm 2013 ghi nhận: "Mọi người có nghĩa vụ nộp thuế theo luật định". Người dân có nghĩa vụ đăng kí thuế, khai thuế, nộp thuế đầy đủ, đúng thời hạn theo quy định của pháp luật. Khi nộp thuế, người dân được cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi về thuế; được giữ bí mật thông tin, trừ những thông tin phải cung cấp cho cơ quan thuế; được hưởng các ưu đãi về thuế, hoàn thuế theo quy định của pháp luật về thuế; được hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện việc nộp thuế;...
1. Ông Q là Giám đốc một công ty trách nhiệm hữu hạn ở tỉnh H. Thời gian vừa qua, ông Q đã thu mua một khối lượng lớn đất, cát không rõ nguồn gốc xuất xứ đề bán cho các công trình, dự án trên địa bàn. Sau đó ông Q chỉ đạo kế toán của công ty là chị T mua 8 hóa đơn giá trị gia tăng của các công ty khác với tổng giá trị tiền hàng ghi trên các hóa đơn hơn 2,3 tỉ đồng, để sử dụng hợp thức hoa số lượng đất cất không rõ nguồn gốc nhằm chiếm đoạt gần 600 triệu đồng tiền thuế của Nhà nước.
2. Máy năm nay, chị G kinh doanh trên mạng xã hội và các nền tảng bán hàng trực tuyến với doanh thu hơn 147 ti đổng. Tuy nhiên, chị G không thực hiện đăng kí, kê khai và nộp thuế theo quy định của pháp luật.
Em có biết?
* Một số loại thuế ở Việt Nam hiện nay:
- Thuế thu nhập cá nhân: là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc đổi với cá nhân khi có thu nhập tinh thuế theo quy định của pháp luật thuế.
- Thuế sử dụng đất nông nghiệp: là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc đối với tổ chức, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp hoặc được giao quyền sử dụng đất nông nghiệp
- Thuế giá trị gia tăng: là một loại thuế gián thu tính trên khoăn giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng....
* Người thực hiện hành vi trốn thuế có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù tủ 03 tháng đến 07 năm. Người phạm tội còn có thế bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. (Theo Khoản 1,2,3,4 Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)).
❓a) Em hãy nêu quy định của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế. Công dân có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế?
b) Trong các trường hợp 1 và 2, các chủ thể đã vi phạm quy định của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế như thế nào? Các hành vi vi phạm đó có thể dẫn đến những hậu quả gì?
[trang 52]
1. Mọi người có quyền tự do kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm, có quyền tự do lựa chọn mô hình kinh doanh, tự do lựa chọn loại hình tổ chức kinh tế để kinh doanh. Mọi người có nghĩa vụ tuân thủ các quy định của pháp luật về kinh doanh.
2. Mọi người có nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của pháp luật. Người nộp thuế phải thực hiện đăng kí thuế, sử dụng mã số thuế theo quy định; phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế,...
3. Mọi người phải tuân thủ các quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế; tích cực tuyên truyền, vận động gia đình, xã hội thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế.
LUYỆN TẬP
1. Em đồng tình hay không đồng tình với các ý kiến sau đây? Vì sao?
a) Học sinh (dưới 18 tuổi) không có quyền tự do kinh doanh.
b) Hành vi vi phạm quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh có thể gây nên nhiều tệ nạn xã hội.
c) Chỉ những người có nộp thuế mới phải thực hiện trách nhiệm của công dân về nghĩa vụ nộp thuế.
d) Mọi người có quyền tự do kinh doanh tất cả các ngành, nghề theo sở thích của bản thân.
e) Mọi người phải khai thuế chính xác, trung thực, nếu không sẽ phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
2. Theo em, các chủ thể sau đây vi phạm quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh hay nghĩa vụ nộp thuế? Các hành vi vi phạm đó có thể dẫn đến những hậu quả gì?
a) Ông M thành lập công ty tài chính nhưng lại tuyển dụng nhiều nhân viên để thực hiện các hoạt động đòi nợ thuê.
b) Giám đốc doanh nghiệp A chỉ đạo nhân viên mua hóa đơn nâng khống chi phí đầu vào để giảm tiền thuế thu nhập phải đóng
[trang 53]
c) Bà H mua hóa chất cấm về sản xuất, chế biến thực phẩm.
d) Anh T nhờ người thân đứng tên để chia nhỏ doanh thu bán hàng nhằm nộp thuế ít hơn.
e) Giám đốc C tìm cách trì hoãn việc nộp thuế của doanh nghiệp mình.
g) Chị G sản xuất, buôn bán nhiều loại thuốc chữa bệnh dù chưa được cơ quan chức năng kiểm nghiệm, cấp phép.
3. Em hãy tư vấn để các chủ thể dưới đây thực hiện đúng quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh/ nghĩa vụ nộp thuế.
a) Chị B dự định kinh doanh đồ gia dụng nên hỏi ý kiến các thành viên trong gia đình để lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp. Bố mẹ khuyên chị nên thuê cửa hàng ở gần chợ để bán hàng trực tiếp vì dễ thu hút khách hàng. Anh trai bảo chị nên bán hàng trực tuyến để tiết kiệm chi phí thuê mặt bằng và không phải đăng kí kinh doanh, không phải nộp thuế. Chú út lại cho rằng chị nên kết hợp cả thuê cửa hàng và bán hàng trực tuyến vì như vậy sẽ tiếp cận được nhiều khách hàng hơn và có thể lợi dụng để khai thuế, nộp thuế ít hơn thu nhập thực tế. Mỗi người một ý kiến khiến chị B băn khoăn không biết nên lựa chọn thế nào.
b) Chị gái Y mang về nhà nhiều loại mĩ phẩm, hóa chất lạ, không có nguồn gốc xuất xứ để sản xuất kem dưỡng da (kem trộn) bán kiếm lời. Sau khi pha trộn xong sản phẩm, chị bảo Y mang các sản phẩm này đến trường bán cho bạn bè sử dụng rồi sẽ trả tiền công cho Y. Y băn khoăn không biết có nên làm theo lời chị hay không.
c) Bà Q sở hữu một căn nhà lớn ở mặt đường và cho một tổ chức nước ngoài thuê sử dụng với mức giá cao. Sau khi kí hợp đồng với đại diện tổ chức nước ngoài, bà Q được người quen khuyên nên làm giả một hợp đồng cho thuê nhà khác có mức giá cho thuê rẻ hơn thực tế để sử dụng kê khai nộp thuế, qua đó giảm bớt số tiền thuế phải nộp. Bà Q thắc mắc không biết làm như vậy có vi phạm pháp luật hay không.
VẬN DỤNG
Em hãy sưu tầm một hành vi đúng/ chưa đúng trong việc thực hiện quyền tự do kinh doanh/ nghĩa vụ nộp thuế và nhận xét, đánh giá hành vi đó
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn