Nội Dung Chính
KẾT QUÁ CẦN ĐẠT
- Cảm nhận được vẻ đẹp của tâm hồn Hồ Chí Minh : trong bất cứ tình huống nào cũng hướng về sự sống và ánh sáng, chủ nghĩa lạc quan gắn liền với lòng nhân ái.
- Thấy được bút pháp gợi tả thiên nhiên giản dị, tự nhiên, chân thật ; đồng thời cảm nhận được về đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại của bài thơ.
TIỂU DẪN
Chiều tối là một trong nhiều bài thơ viết về thiên nhiên của Hồ Chí Minh
trong tập Nhật kí trong tù. Bài thơ được sáng tác trong khoảng bốn tháng đầu
của thời gian Người bị cầm tù - bốn tháng vô cùng cực khổ : "Sống khác loài
người vừa bốn tháng - Tiều tuy còn hơn mười năm trời" (Bốn tháng rồi).
Bài thơ được khởi hứng ở cuối chặng đường chuyển lao của Hồ Chí Minh
(từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo) vào lúc chiều tối giữa núi rừng. Trên đường đi
đày, Người vẫn bị xiềng chân, xích tay, nhiều khi phải lặn lội tới "Năm mươi ba
cây số một ngày - Áo mũ dầm mưa rách hết (Mới đến nhà lao
Thiên Bảo).
Cũng như hầu hết các bài thơ trong Nhật kí trong tù, bài Chiều tối được
sáng tác theo thể tứ tuyệt cổ điển, tính hàm súc rất cao.
Phiên âm:
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không ;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Dịch nghĩa :
Chim mỏi về rừng tìm cây ngủ,
Chòm may lẻ trôi lững lờ trên tầng không ;
Thiếu nữ xóm núi xay ngô,
Ngô xay vừa xong, lò than đã đỏ.
Dịch thơ :
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không ;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
NAM TRÂN dịch
(HỒ CHÍ MINH, Toàn tập, tập 3, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2002)
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
1. Dựa vào cảnh ngộ của tác giả (xem phần Tiểu dân), hãy nhận xét nghệ thuật
miêu tả thiên nhiên trong hai câu đầu của bài thơ.
2. Anh (chị) hãy nêu nhận xét về thủ pháp nghệ thuật mà tác giả dùng để tả màn
đêm đã buông xuống ở câu cuối của bài thơ.
3. Hình ảnh lò than rực hồng ở cuối bài thơ có ý nghĩa như thế nào trong bức tranh
chiều tối của tác giả ? Điều này thể hiện đặc điểm gì của tâm hồn Hồ Chí Minh ?
4. Màu sắc cổ điển của bài thơ thể hiện ở đâu và như thế nào ? Vì sao người ta
thường nói thơ nghệ thuật của Hồ Chí Minh tuy rất cổ điển nhưng vẫn là thơ
hiện đại ? Hãy phân tích bài Chiều tối để giải thích và chứng minh.
5.Học thuộc lòng bản phiên âm và bản dịch bài thơ.
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn