Nội Dung Chính
KẾT QUẢ CẦN ĐẠT
- Biết phân tích đề cho bài nghị luận văn học.
- Biết tìm ý và lập dàn ý cho bài nghị luận văn học.
Cho các đề văn sau :
Đề 1. Vẻ đẹp của bài Thơ duyên (Xuân Diệu).
Đề 2. Nghệ thuật trào phúng của Nguyễn Công Hoan qua truyện ngắn
Tình thần thể dục.
Đề 3. Nhà văn Nga Lê-ô-nít Lê-ô-nốp cho rằng : "Mỗi tác phẩm phải là một
phát minh về hình thức và một khám phá về nội dung”. Anh (chị) hãy giải thích
và chứng mình ý kiến trên.
1. Phân tích đề
a) Với mỗi đề văn trên, anh (chị) hãy'xác định :
— Nội dung trọng tâm.
— Các thao tác lập luận chính.
— Phạm vi tư liệu cần huy động.
b) Anh (chị) cần đọc Kĩ đề bài, tìm những từ ngữ quan trọng, huy động kiến
thức về đề văn nghị luận đã học để xác định các yêu cầu cơ bản. Chẳng hạn, ở đề 3,
cần tìm hiểu kĩ ý kiến của Lê-ô-nốp để rút ra vấn đề trọng tâm : yêu cầu của lao
động nghệ thuật của nhà văn là phải luôn sáng tạo ra cái mới. Từ đó, xác định các
thao tác lập luận và phạm vi tư liệu cần cho bài viết.
2.Tìm ý
Có thể tìm ý cho bài văn bằng cách đặt ra và trả lời các câu hỏi.
a) Với đề 1, có thể nêu lên và trả lời một số câu hỏi sau :
— Vẻ đẹp của bài Tơ duyên được thể hiện ở những phương diện nào ? Trả lời
câu hỏi này sẽ tìm được các ý lớn : vẻ đẹp về nội dung, vẻ đẹp về nghệ thuật.
— Vẻ đẹp nội dung của bài thơ được thể hiện như thế nào ? Với câu hỏi này,
căn cứ vào nội dung bài thơ có thể tìm được các ý : bài thơ là những cảm xúc tinh tế,
mãnh liệt về mối giao hoà của thiên nhiên và mối tơ duyên của lòng người.
— Vẻ đẹp nghệ thuật của bài thơ được thể hiện như thế nào ? Đó là nghệ thuật
sử dụng từ ngữ, xây dựng hình ảnh, là cách cấu tứ, cách thể hiện tình cảm, cảm
xúc, giọng điệu thơ,...
— Vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật có sự thống nhất, gắn bó như thế nào ? Đó là
những tình cảm, cảm xúc tỉnh tế, nồng nhiệt, đấm say được thể hiện qua một
giọng thơ trẻ trung, với những hình ảnh, ngôn ngữ mới mẻ, đầy gợi cảm.
b) Với đề 2, có thể đặt một số câu hỏi sau :
— Thế nào là nghệ thuật trào phúng ? Nghệ thuật trào phúng thường sử dụng
những thủ pháp nào và biểu hiện ở những phương diện nào ?
- Nghệ thuật trào phúng được thể hiện như thế nào trong truyện ngắn
Tinh thần thể dục ?
— Nghệ thuật trào phúng có ý nghĩa, giá trị như thế nào trong việc thể hiện nội
dung tư tưởng của tác phẩm ?
Anh (chị) hãy trả lời các câu hỏi để triển khai hệ thống ý cho đề 2.
c) Bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi, anh (chi) hãy tìm ý cho đề 3.
3. Lập dàn ý
a) Sau khi đã có ý, cần sắp xếp các ý theo một trình tự nhất định để làm nổi
bật vấn đề. Dàn ý thường được xây dựng theo bố cục ba phần (mở bài, thân bài, kết
bài). Với mỗi đề bài có thể có nhiều cách sắp xếp ý. Chẳng hạn, ở đề 1, để làm nổi
bật vẻ đẹp của bài T duyên, có thể trình bày tách riêng hai ý : vẻ đẹp nội dung,
vẻ đẹp nghệ thuật ; có thể phân tích từng khổ thơ, trong mỗi khổ thơ nêu rõ những
nét đẹp về nghệ thuật và nội dung ; hoặc có thể trình bày theo hai ý của nội dung :
vẻ đẹp của mối giao hoà giữa các cảnh sắc thiên nhiên, vẻ đẹp của mối tơ duyên
lòng người (trong mỗi ý kết hợp phân tích những nét đẹp nội dung cảm xúc và
nghệ thuật thể hiện).
b) Anh (chị) hãy so sánh các cách sắp xếp ý của đề 1 vừa nêu và chỉ ra ưu
điểm cũng như hạn chế (nếu có) của mỗi cách sắp xếp.
c) Hãy lập dàn ý cho đề 2 và 3.
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn