BÀI 7. ỨNG PHÓ VỚI CÁC TÌNH HUỐNG NGUY HIỂM TỪ CON NGƯỜI | Giáo Dục Công Dân 6 - Lớp 6 - Cánh Diều

Trang 33

YÊU CẦU CẦN ĐẠT

• Nhận biết được các tình huống nguy hiểm và hậu quả của các tình huống nguy hiểm từ con người.

• Nêu được cách ứng phó với một số tình huống nguy hiểm từ con người.

• Thực hành được cách ứng phó trước một số tình huống nguy hiểm từ con người để đảm bảo an toàn.

KHỞI ĐỘNG

Thanh đang đi một mình trên đường thì bị một người lớn hơn bắt nạt. Em hãy giúp Thanh chọn một trong các cách xử lí sau:

A. Hét to để người khác nghe

B. Khóc, van xin kẻ bắt nạt.

C. Bình tĩnh tìm cách thoát thân.

KHÁM PHÁ

1. Tình huống nguy hiểm từ con người

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi

MỘT NẠN NHÂN

Hành vi bắt nạt thường xảy ra ở tuổi thơ và để lại hệ quả xấu cho người bị bắt nạt. Chỉ mấy tuần sau khi H cùng gia đình chuyển đến sống ở tỉnh mới thì H bắt đầu bị bắt nạt. Khi ấy, H bắt đầu vào học lớp 5, bị bắt nạt về giọng nói vùng miền, cũng như bị trêu chọc cả vẻ bề ngoài của cậu. Nếu H phản đối thì ngay lập tức H bị doạ đánh. H đã bị đánh mấy lần nên cậu cảm thấy sợ hãi, cô độc, chán nản và chểnh mảng học hành.

Trang 34

“Tôi cảm thấy chẳng ai ưa tôi cả. Vì vậy tôi cũng không ưa tôi.” – H kể lại.

Trải nghiệm của H nhấn mạnh một sự thật đau lòng. Trẻ em, cùng với tất cả sự thơ ngây và non nớt trong đời, có thể trở thành nạn nhân của sự bị bắt nạt. Hành vi của những người bắt nạt có thể rất nhẫn tâm, để lại nỗi ám ảnh cho nạn nhân trong cuộc sống.

a) Những chi tiết nào trong thông tin trên cho thấy H là nạn nhân của những kẻ bắt nạt?

b) Khi bị bắt nạt, H đã cảm thấy như thế nào?

Tình huống nguy hiểm từ con người là những tình huống gây ra bởi những hành vi của con người như trộm cắp, cướp giật, bắt nạt, xâm hại người khác,... làm tổn hại đến tính mạng, của cải vật chất, tinh thần của cá nhân và xã hội.

2. Hậu quả của tình huống nguy hiểm từ con người

Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi

Không được đi qua đường này nữa! Nhớ chưa?

Các hình ảnh trên nói về những mối nguy hiểm nào từ con người? Những hậu quả nào có thể xảy ra trong các tình huống trên?

Tình huống nguy hiểm từ con người gây ra những hậu quả nghiêm trọng, làm tổn hại đến tính mạng, tinh thần của các cá nhân; huỷ hoại tài sản của con người và xã hội.

Trang 35

3. Ứng phó với tình huống nguy hiểm từ con người

Thảo luận tình huống sau:

An và Ninh đi chăn bò ở ven rừng, bỗng phát hiện thấy một vật lạ giống quả mìn. An tò mò đến gần vật lạ, sờ tay vào, định lấy đá đập thì Ninh ngăn lại và nói:

- Có lẽ đây là quả mìn, cậu đừng động vào. Mình đi báo cho các bác ở xã ra xử lí nhé!

An tỏ vẻ khó chịu:

- Có gì đâu mà phải sợ, quả mìn này chắc từ lâu lắm rồi, không nổ được nữa đâu. Mình cứ cầm về nhà chơi, không sao đâu.

Thấy vậy, Ninh kiên quyết không cho An đến gần chỗ có mìn và bảo bạn chạy đi báo với Uỷ ban nhân dân xã, còn mình thì ở lại đó trông.

a) An và Ninh đã gặp phải tình huống nguy hiểm gì?

b) Em hãy bày tỏ ý kiến của mình về cách giải quyết của hai bạn trong

Các bước ứng phó với tình huống nguy hiểm từ con người:

• Nhận diện, đánh giá tình huống nguy hiểm:

- Nguy hiểm đến từ đối tượng nào?

- Nguy cơ có thể gặp phải trong tình huống nguy hiểm là gì?

- Điều gì sẽ xảy ra nếu không thoát khỏi tình huống nguy hiểm?

• Tìm kiếm phương án thoát khỏi tình huống nguy hiểm:

- Hét to, kêu cứu, tìm sự hỗ trợ của người lớn.

- Đánh lạc hướng đối phương.

- Gọi điện thoại cho người thân và các cơ quan hỗ trợ khẩn cấp (111, 112, 113, 114, 115,...).

- Chạy đến chỗ đông người để thoát khỏi đối tượng gây nguy hiểm.

• Lựa chọn và thực hiện phương án thoát khỏi tình huống nguy hiểm: Bình tĩnh để có cách xử lí phù hợp trong từng tình huống nguy hiểm.

Trang 36

LUYỆN TẬP

1. Nêu các tỉnh huống nguy hiểm từ con người và hậu quả có thể xảy ra theo bảng dưới đây:

2. Trong các tình huống sau, tình huống nào gây nguy hiểm? Hậu quả của chúng là gì?

A. Hưng thường đi học nhóm về muộn và đi xe đạp một mình qua quãng đường vắng.

B. Nhóm bạn rủ nhau tự đón xe khách, trốn bố mẹ đến nhà một bạn cùng lớp chơi, cách nơi ở khoảng 30 km.

C. Khi trực nhật, Mai sơ ý làm vỡ bình hoa trên bàn giáo viên.

D. Khi bị lạc đường, Phương rất sợ nên không biết phải làm như thế nào.

3. Bố mẹ đi vắng, hai anh em Minh và Ngọc ở nhà học bài. Bỗng có tiếng chuông cửa, Ngọc chạy ra thì thấy một chú tự giới thiệu là nhân viên Công ty Điện lực, đề nghị vào nhà để kiểm tra các thiết bị điện của gia đình. Ngọc định mở cửa cho chú thợ điện vào thì anh Minh liền lắc đầu từ chối và nói rằng khi bố mẹ về thì chú quay lại.

a) Em có đồng ý với cách giải quyết của Minh trong tình huống trên không? Tại sao?

b) Nếu Ngọc mở cửa cho chú thợ điện vào nhà khi bố mẹ đi vắng, điều gì có thể xảy ra?

4. Chiến, học sinh lớp 6A hay bắt nạt các bạn học yếu thế hơn mình, trong đó có Dương. Gần đây, Dương phải thức khuya hơn để vừa làm hết bài tập của mình, vừa chép lại bài tập về nhà vào vở cho Chiến. Trong các giờ kiểm tra, Dương phải tìm cách cho Chiến nhìn bài của mình. Cứ nghĩ đến sự đe doạ của Chiến, Dương cảm thấy rất sợ hãi và lo lắng.

a) Theo em, Dương có nên im lặng và làm theo yêu cầu của Chiến không? Vì sao?

b) Nếu là Dương, em sẽ xử lí tình huống này như thế nào?

VẬN DỤNG

1. Em hãy sưu tầm các biện pháp ứng phó khi xảy ra các tình huống nguy hiểm từ con người (ngoài những biện pháp mà em đã được học) và lập thành cuốn sổ tay cá nhân.

2. Vẽ bản đồ cảnh báo nguy hiểm trên đường từ nhà em đến trường học bằng cách:

- Đánh dấu vào những địa điểm không an toàn và ghi chú (bắt nạt, trêu chọc, chặn đánh,...).

- Lưu ý những thời điểm không an toàn khi đi một mình.

- Chú ý việc cần làm để đảm bảo an toàn.

3. Xây dựng thông điệp “Vì một trường học an toàn":

- Mỗi nhóm xây dựng một thông điệp theo các nội dung sau:

+ Các hành động gây nguy hiểm cho các bạn học sinh mà chúng tôi đã chứng kiến là:...

+ Chúng tôi phản đối các hành động gây nguy hiểm đó, vì những hậu quả mà chúng có thể gây ra là:...

+ Chúng ta có thể cùng loại bỏ các hành động gây nguy hiểm đó bằng cách:...

- Trình bày, giới thiệu thông điệp của các nhóm.

- Các nhóm bình chọn thông điệp hay nhất.