(Trang 5)
| Yêu cầu cần đạt – Biết được một số dấu mốc quan trọng trong lịch sử nhiếp ảnh. – Nhận biết được đặc điểm của nhiếp ảnh. – Xác định được thể loại cần chụp và có ý tưởng để thể hiện. – Có hiểu biết ban đầu về nghệ thuật nhiếp ảnh, từ đó hình thành tình cảm với loại hình nghệ thuật này. |
KHÁM PHÁNhiếp ảnh là quá trình tạo ra hình ảnh thông qua ánh sáng được phản chiếu từ các vật thể lên phim hoặc bộ phận nhạy sáng (cảm biến) của thiết bị chụp ảnh. |
Chụp ảnh bằng máy ảnh (1) |
Chụp ảnh bằng điện thoại (2)
-------------------------
(1), (2) Ảnh: Lê Ngọc Long
(Trang 6)
| Nhiếp ảnh ra đời vào năm 1839 với việc công bố phát minh kĩ thuật chụp ảnh của nhà vật lí người Pháp Louis-Jacques-Mandé Daguerre. Tuy nhiên, việc thực hiện thành công bức ảnh cố định đầu tiên được ghi nhận là của nhà phát minh người Pháp Joseph Nicéphore Niépce. |
Lu-i-Giắc-cờ-Măng-đề Đa-ghe rờ | ||
|
Nicéphore Niépce, Nhìn từ cửa sổ Lơ Gờ-ra-xơ (Le Grass), 1826 (1) |
Giô-dép Ni-xê-pho-rờ Ni-ép-xơ (Joseph Nicéphore Niépce, 1765-1833)(3) | ||
| Cùng thời điểm này, phương pháp chụp ảnh âm bản và dương bản do hai người Anh là Thomas Wedgwood và William Henry Fox Talbot sáng chế. Phương pháp chụp ảnh này được xem là tiền thân của nhiếp ảnh hiện đại.
|
William Henry Fox Talbot, Chơi đàn hạc, 1842 (6) |
-----------------------
(1), (2), (3), (4), (5), (6) Nguồn: wikipedia
(Trang 7)
Vào thời kì đầu, nhiếp ảnh chủ yếu được dùng chụp chân dung và phong cảnh. Quan điểm về nhiếp ảnh giai đoạn này là:
– Nhiếp ảnh ghi lại thông tin chính xác về thế giới hiện thực.
– Nhiếp ảnh được xem như phương tiện dùng để sáng tạo những cách biểu hiện nghệ thuật. Quan điểm này chiếm vị trí chủ đạo từ cuối những năm 60 của thế kỉ 19 cho đến hết thập niên đầu của thế kỉ 20, được các nhà nhiếp ảnh vận dụng ảnh chụp âm bản và ảnh in để tạo ra những hình ảnh mờ có hình thức như tranh vẽ.
Giai đoạn tiếp theo của lịch sử nhiếp ảnh là vào khoảng thập niên 20 – 30 của thế kỉ 20 cho đến nửa sau của thế kỉ 20. Lúc này, nhiếp ảnh có xu hướng mang tính hiện thực và thể loại ảnh tư liệu chiếm ưu thế.
Sang thế kỉ 21, cùng với việc ra đời của nhiếp ảnh kĩ thuật số, các nhà nhiếp ảnh đã có thể nghiệm với những hình thức mới lạ, từ kĩ thuật cho đến kích thước của ảnh, cùng với đó là sự xuất hiện đa dạng của nhiều thể loại nhiếp ảnh cũng như nhiếp ảnh có điều kiện tiếp cận đông đảo người dân hơn.
– Những dấu mốc chính của nghệ thuật nhiếp ảnh trên thế giới là gì?
– Những dấu mốc chính của nghệ thuật nhiếp ảnh ở Việt Nam là gì?
| EM CÓ BIẾT Đặng Huy Trứ (1825 – 1874) được xem là tổ nghề của nhiếp ảnh Việt Nam. Ông là người đầu tiên có công đưa nhiếp ảnh vào Việt Nam, bằng việc mở hiệu ảnh Cảm Hiểu Đường năm 1869 tại Hà Nội.
Tranh chân dung Đặng Huy Trứ (1) | Ngày 15 – 3 – 1953, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Sắc lệnh số 147/SL thành lập “Doanh nghiệp Quốc gia Chiếu bóng và Chụp ảnh Việt Nam". Ngày kí Sắc lệnh này đã trở thành Ngày truyền thống nhiếp ảnh cách mạng Việt Nam.
Bản Sắc lệnh số 147/SL do Chủ tịch Hồ Chí Minh kí ngày 15 – 3 – 1953 (2) |
-------------------------------
(1) Nguồn: Tư liệu Đặng tộc, làng Thanh Lương, Thừa Thiên – Huế
(2) Nguồn: Cục Văn thư và Lưu trữ Quốc gia
(Trang 8)
NHẬN BIẾT
Đặc điểm của nhiếp ảnh
• Tính tư liệu
Nhiếp ảnh phản ánh chân thực đối tượng của nó. Các bức ảnh được ghi lại cụ thể, trực tiếp và chính xác đối tượng cần phản ánh. Nhiếp ảnh không phản ánh “thế giới phi vật chất" như đối tượng không hình dạng, không màu sắc.
Tính chất đặc thù này là tinh hoa của bộ môn nghệ thuật thị giác – nhiếp ảnh. Không giống các chuyên ngành văn học nghệ thuật khác, nhiếp ảnh không thể tái hiện thực tiễn khách quan đã qua. Hay có thể hiểu rằng, cái gì tồn tại mang tính vật chất khách quan mới được máy ảnh ghi nhận.
|
Lương Nghĩa Dũng, Đưa xe tăng vào trận địa, 1971 (1) |
Hoàng Nẫm, Nghiêng đồng đổ nước ra sông, 1963 (2) |
-------------------------------
(1), (2) Nguồn: Gia đình tác giả cung cấp
(3) Nguồn: Tác giả cung cấp
(Trang 9)
|
Nick Út (Huỳnh Công Út), Cồn cát, 2021 (1) | • Tính nghệ thuật Đặc điểm này bắt nguồn từ sự am hiểu kiến thức nhiếp ảnh, cách diễn đạt đối tượng theo ý đồ chủ quan của nhà nhiếp ảnh. Thông qua nhiếp ảnh, nghệ sĩ khám phá cái đẹp trong thế giới mà mình đang sống, bày tỏ được thái độ, tình cảm của mình để góp phần hướng công chúng đến cái mới lạ, cái điển hình, cái bản chất. |
Bên cạnh đó, trong nghệ thuật nhiếp ảnh còn có dòng ảnh đồ hoạ (ảnh ý niệm/ ảnh sáng tạo) – một hướng sáng tác theo ý đồ của nhà nhiếp ảnh với cách thức xử lí kĩ thuật khi chụp hoặc ở khâu hậu kì với thiết bị kĩ thuật số để đưa ra một thông điệp nhất định.
Nguyễn Hương Vượng, Biến đổi khí hậu ở Tây Nguyên, 2015 (2)
Em thích đặc điểm nào của nhiếp ảnh nhất? Vì sao?
-----------------------
(1), (2) Nguồn: Tác giả cung cấp
(Trang 10)
Một số thể loại ảnh chính trong nhiếp ảnh
Việc phân chia loại ảnh mang tính tương đối và được xác định bởi đặc điểm đối tượng, ý đồ và phương pháp thể hiện tác phẩm của tác giả. Trong nhiếp ảnh, mỗi loại ảnh mang một nội dung, ý nghĩa, mục đích riêng và tuỳ vào mục đích sử dụng sẽ ứng với loại ảnh phù hợp.
Theo mục đích sử dụng, nhiếp ảnh gồm có ba thể loại chính:
| • Ảnh tài liệu/ tư liệu: Là ảnh mang tính lịch sử của sự kiện/ vấn đề quan trọng hoặc ảnh lưu trữ có tác dụng chứng minh hoạt động của xã hội trong một giai đoạn nhất định. Loại ảnh này thể hiện đơn giản và chính xác về con người, địa điểm và sự kiện không sắp đặt, nên thường tập trung vào một vấn đề đang diễn ra. |
Vũ Năng An, Bác Hồ tại mặt trận Đông Khê, 1950 (1) |
| • Ảnh thương mại: Là ảnh có mục đích giới thiệu tới người xem hoạt động nghề nghiệp, mặt hàng kinh doanh, ngành sản xuất, đơn vị, tổ chức. Ảnh du lịch nằm trong thể loại ảnh thương mại nhằm giới thiệu vùng đất, địa danh hấp dẫn. Loại ảnh này có tính sáng tạo, thúc đẩy trí tưởng tượng cũng như tạo nên những điều thú vị, mới lạ. |
Vũ Khánh, "Việt Nam – Điểm đến của thiên niên kỉ mới", 1994 (2) |
| • Ảnh báo chí: Là loại ảnh mang tính tin tức, thời sự cao, có nội dung tư tưởng rõ ràng. Trong ảnh báo chí có hai hình thức chủ yếu là: ∗ Ảnh tin: Là ảnh thông tin sự kiện diễn ra trong cuộc sống hằng ngày. Nội dung của loại ảnh này cần đáp ứng được những tiêu chí: đối tượng cần phản ánh, thời điểm diễn ra, không gian diễn ra và kết quả của sự việc. |
Vũ Dũng, Đồng đội trong ngày vui gặp mặt, 2015 (3) |
-------------------------
(1) Nguồn: Gia đình tác giả cung cấp
(2), (3) Nguồn: Tác giả cung cấp
(Trang 11)
* Phóng sự ảnh: Là một tập hợp nhiều ảnh, thể hiện một chủ đề nhất định, trong đó mỗi ảnh có nhiệm vụ chi tiết hoá các khía cạnh khác nhau của vấn đề để đưa đến cho người xem một lượng thông tin nhiều hơn, cụ thể hơn.
|
Nụ cười trên chốt biên giới |
Phát khẩu trang cho dân để phòng chống dịch Covid-19 |
Giúp dân |
|
Tuần tra bảo vệ biên cương |
Bữa cơm trên chốt biên giới của chiến sĩ biên phòng |
Thực hiện 5K khi trao đổi hàng hoá của người dân hai bên biên giới
Nguyễn Xuân Chính, Chốt kiểm soát bảo vệ biên giới phòng chống Covid-19, 2020 (1)
-------------------------
(1) Nguồn: Tác giả cung cấp
(Trang 12)
Theo đối tượng phản ánh, nhiếp ảnh có những loại ảnh sau:
| • Ảnh phong cảnh: Là ảnh ghi lại cảnh sắc của thiên nhiên với đặc điểm của nó. Cảnh vật trong ảnh phong cảnh ở trạng thái tương đối tĩnh và chủ yếu sử dụng ánh sáng tự nhiên. Với thể loại này, con người trong ảnh (nếu có) chỉ giữ vai trò bổ trợ. |
Lại Diễn Đàm, Bản Phùng, Hà Giang, 2017 (1) |
• Ảnh chân dung: Là ảnh phản ánh đặc điểm, tính cách của con người, trong đó thể hiện rõ tâm trạng, tình cảm, tư tưởng của đối tượng. Ảnh chân dung được thể hiện dưới dạng: chân dung cận cảnh, chân dung gắn với điều kiện sống và lao động của nhân vật, chân dung cá nhân, tập thể (nhóm),
Vũ Khánh, Mặt trời của mẹ, 1991 (2)
-----------------------------
(1), (2) Nguồn: Tác giả cung cấp
(Trang 13)
• Ảnh kiến trúc: Là ảnh miêu tả những công trình xây dựng theo thời gian bao gồm nội, ngoại thất, cả không gian rộng lớn và chi tiết cụ thể nhằm giới thiệu nét đẹp, cũng như giá trị của những công trình kiến trúc đó.
|
Đào Anh Tuấn, Mái vòm nhà thờ, 2020 (1) |
Lại Diễn Đàm, Màu sắc đô thị, 2012 (2) |
• Ảnh tĩnh vật: Là ảnh miêu tả đồ vật hoặc những không gian, bối cảnh gắn bó với đời sống con người ở trạng thái tĩnh. Với loại ảnh này, sự sắp xếp đồ vật, ánh sáng và bố cục trong khung hình được đặc biệt chú trọng.
|
Trần Bảo Hoà, Không đề, 2017 (3) |
Nguyễn Tuấn Anh, Hoa sen, 2018 (4) |
--------------------------
(1), (2), (3), (4) Nguồn: Tác giả cung cấp
(Trang 14)
| • Ảnh thể thao: Ghi lại những hoạt động thể dục, thể thao, từ những buổi tập đến những cuộc thi đấu. Điểm nổi bật của ảnh thể thao là khoảnh khắc.
Trần Thanh Hải, Về đích, 2017 (1) | • Ảnh sân khấu: Phản ánh các hoạt động của diễn viên trong quá trình tập luyện, chuẩn bị và biểu diễn chính thức trước công chúng.
Đức Căn, Vở múa Biển mặn, 2014 (2) |
Em thích thể loại ảnh nào của nhiếp ảnh nhất? Vì sao?
Hãy trình bày những kiến thức cơ bản về nghệ thuật nhiếp ảnh.
EM CÓ BIẾT
Ảnh đen – trắng là thể loại nhiếp ảnh truyền thống, đến nay loại ảnh đơn sắc này vẫn được yêu thích vì tính nghệ thuật cao. Ảnh đen – trắng tập trung vào cảm xúc của chủ thể thông qua hiệu ứng ánh sáng, bố cục và khoảnh khắc, tránh bị phân tâm bởi các chi tiết màu sắc.
|
|
|
Lại Diễn Đàm, Dáng nhà nông, 2010 (3)
Hiệu ứng ảnh đen – trắng và ảnh màu với cùng một bức ảnh
----------------------
(1), (2), (3) Nguồn: Tác giả cung cấp
(Trang 15)
THẢO LUẬN
Ý nghĩa và vai trò của nhiếp ảnh trong đời sống
Nhiếp ảnh từ khi xuất hiện, đặc biệt với sự phát triển nhanh chóng của ngành quang học, thiết bị công nghệ số, điện thoại tích hợp máy ảnh,... và phần mềm tiên tiến cùng hệ thống internet, đã được ứng dụng ngày càng sâu rộng, hiệu quả trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, nhiếp ảnh có khả năng phát hiện và phổ biến tin tức một cách nhanh chóng và tạo hiệu ứng lan toả trong cộng đồng thông qua những trang báo điện tử, mạng xã hội,....
|
Thuý Quỳnh, Ngày hội cà kheo, 2016 (1) (Bức ảnh lưu giữ nét văn hoá truyền thống) |
Nguyễn Tuấn Anh, Bến tàu – bán đảo Sơn Trà, 2019 (2) (Bức ảnh về hoạt động kinh tế biển) |
|
Vũ Khánh, Niềm vui tự chụp ảnh, 2021 (3) (Bức ảnh đáp ứng sở thích cá nhân) |
Tạ Hoàng Nguyên, Lễ truy điệu những người linh đã ngã xuống để bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc, 2013 (4) (Bức ảnh báo chí, truyền thông) |
Viết bài luận thể hiện hiểu biết của em về việc ứng dụng nhiếp ảnh trong đời sống.
------------------------
(1), (2), (3), (4) Nguồn: Tác giả cung cấp
-.
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn