Bài 1: Tự hào về truyền thống dân tộc Việt Nam | Giáo Dục Công Dân 8 - Lớp 8 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

MỤC TIÊU:

– Nêu được một số truyền thống của dân tộc Việt Nam.

– Nhận biết được giá trị các truyền thống của dân tộc Việt Nam.

– Kể được một số biểu hiện của lòng tự hào về truyền thống dân tộc Việt Nam.

– Đánh giá được hành vi, việc làm của bản thân và những người xung quanh trong việc thể hiện lòng tự hào về truyền thống dân tộc Việt Nam.

– Thực hiện được những việc làm cụ thể để giữ gìn, phát huy truyền thống dân tộc.

1. Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.

(Trích Báo cáo chính trị tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, 1951,
Văn kiện Đảng: Toàn tập, Tập 12, NXB Chính trị Quốc gia, 2001, tr. 33 – 34)

2. Bùi Xương Trạch sinh năm 1451, người làng Thịnh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Là con một gia đình nông dân nghèo, từ nhỏ ông đã quen việc đồng áng. Bố mẹ cho đi học nhưng ông vẫn rất chăm làm. Khi đi bừa, ông đều mang sách buộc vào tay bừa để vừa bừa, vừa ôn bài. Nhà nghèo, không có tiền mua đèn thắp, đến mùa có đom đóm, ông bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng để lấy ánh sáng đọc sách.

Trong kì thi Hội, mỗi bài thi cách nhau mươi hôm, ông đều tranh thủ về nhà ôn thi và ra đồng cấy, không bỏ phí một ngày.

Sau kì thi cuối, các thí sinh đều náo nức chờ đợi ngày yết bảng, riêng ông vẫn về đi cày. Khi xướng danh, bạn bè thấy tên ông, đã cử người về tận làng báo cho ông biết thì thấy ông vẫn quần xắn trên đầu gối đang hì hụi cuốc đất. Lúc đó, ông mới vội thay quần áo chỉnh tề để lên kinh đô.

Năm 1478, hai mươi bảy tuổi, ông đỗ tiến sĩ. Tuy làm đến chức Thượng thư nhưng ông vẫn nổi tiếng là người tiết kiệm và liêm khiết.

(Theo Phương Thuỳ – Hoàng Trang, Bùi Xương Trạch – Học hay cày giỏi,
sách Kể chuyện gương hiếu học, NXB Văn học, 2022)

3. Tết Nguyên Đán năm 2022, ảnh hưởng của dịch COVID-19 khiến việc tổ chức họp mặt, trao quà trực tiếp không diễn ra được nhưng hầu hết các tỉnh, thành phố ở miền Tây Nam Bộ đều linh hoạt bằng nhiều cách thức khác nhau để chuyển quà đến tận tay những người có hoàn cảnh khó khăn, đảm bảo mọi người, mọi nhà đều có Tết. Nhiều người ở những xã đảo xa xôi, biên giới bất ngờ nhận được những phần quà Tết nghĩa tình đã không khỏi rưng rưng xúc động. Đoàn thanh niên Công an tỉnh Kiên Giang không quản ngại khó khăn, vượt 100 km đường biển đến trao trực tiếp các túi an sinh (gồm gạo, mì, nước mắm, dầu ăn, trứng,...) hỗ trợ bà con ở huyện đảo Kiên Hải. Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh An Giang phối hợp tổ chức hoạt động “đồng hành cùng phụ nữ
biên cương" trao tặng một ngôi nhà “Mái ấm biên cương" cùng 30 suất quà cho phụ nữ vùng biên giới có hoàn cảnh khó khăn. Thành uỷ Cần Thơ phát huy tinh thần tương thân, tương ái của dân tộc, thăm và chúc Tết các đồng chí thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng và đặc biệt là chăm lo cho các gia đình có trẻ mồ côi do dịch COVID-19. Tỉnh Cà Mau cũng d)ành ngân sách 40 tỉ đồng cho hoạt động thăm, tặng quà người có công với cách mạng, hỗ trợ thêm khẩu phần ăn cho bệnh nhân nhiễm COVID đang điều trị, hộ nghèo, cận nghèo và đối tượng bảo trợ xã hội.

(Theo Ấm lòng người nghèo đón Tết, báo Nhân dân, ngày 11 – 1 – 2022)

1. Kỉ niệm 73 năm ngày Thương binh liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2020), lễ gặp mặt đại biểu 300 Mẹ Việt Nam Anh hùng toàn quốc diễn ra tại Hà Nội là chương trình nhằm tri ân sâu sắc công lao và những hi sinh của các Mẹ. Những năm qua, bên cạnh các chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước, toàn xã hội cũng đã thể hiện lòng biết ơn bằng những việc làm thiết thực, như phong trào "Áo lụa tặng bà" của các cháu thiếu nhi cả nước, phong trào "Tấm chăn tặng mẹ" của các tổ chức, đoàn thể xã hội đến việc xây dựng Quỹ Đền ơn đáp nghĩa, Nhà tình nghĩa,... Đặc biệt việc chăm lo, phụng dưỡng các Mẹ Việt Nam Anh hùng đã trở thành một chính sách lớn của Đảng, Nhà nước. Đến nay, sau 25 năm thực hiện Pháp lệnh Quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước "Bà mẹ Việt Nam anh hùng". Đảng, Nhà nước đã phong tặng và truy tặng 139.275 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, trong đó hiện có 4.962 Mẹ còn sống đang được các cơ quan, tổ chức và gia đình phụng dưỡng.

(Theo Ngân Anh, Tôn vinh những Bà mẹ Việt Nam Anh hùng,
báo Nhân dân, ngày 25 – 7 – 2020)

2. Những tấm bia tiến sĩ đầu tiên được dựng ở Văn Miếu – Quốc Tử Giám vào năm Giáp Thìn (1484) đã mở đầu cho việc hình thành một quần thể di sản văn hoá quý báu của dân tộc. 82 tấm bia tiến sĩ được dựng là hình thức tôn vinh, lưu danh các nhà trí thức lớn cho các thế hệ sau chiêm ngưỡng và học tập. Đứng trước vườn bia Văn Miếu, mỗi người dân Việt Nam đều hãnh diện, tự hào về truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo, đề cao trí thức. Khi xem, đọc các tấm bia tiến sĩ ở Văn Miếu, chúng ta có thể thấy được ý nghĩa, thông điệp mà người xưa gửi gắm, từ đó truyền cảm hứng cho nỗ lực vươn lên học tập, làm việc, trau dồi đạo đức theo gương các bậc hiền nhân.

(Theo Lê Thái Dũng, Hỏi đáp về 82 bia tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám,
Tủ sách Việt Nam Đất nước – Con người, NXB Hồng Đức, 2017)

1.   Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống đáng tự hào như: yêu nước, đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, hiếu học, tôn sư trọng đạo, hiếu thảo, uống nước nhớ nguồn,...

2.   Truyền thống dân tộc góp phần tích cực vào quá trình phát triển của mỗi cá nhân, là nền tảng cho lòng tự hào, tự tôn, cho sự phát triển lành mạnh và hạnh phúc của mỗi người. Giá trị các truyền thống là nền tảng để xây dựng đất nước phát triển vững mạnh, là sức mạnh và bản sắc riêng của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế.

3.   Biểu hiện của lòng tự hào về truyền thống dân tộc được thể hiện thông qua thái độ, cảm xúc, lời nói, việc làm,... giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống dân tộc.

4.   Những việc làm cụ thể để giữ gìn và phát huy truyền thống dân tộc như: tìm hiểu về truyền thống, phong tục, tập quán dân tộc, có thái độ tôn trọng, trân quý, giữ gìn và phát huy nghệ thuật truyền thống, biết ơn những người có công với đất nước, tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, các sinh hoạt văn hoá dân tộc, dân gian,... Đồng thời, chúng ta cũng cần biết đánh giá và phê phán những hành vi, việc làm gây tổn hại đến truyền thống dân tộc.