Bài 2: Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc | Giáo Dục Công Dân 8 - Lớp 8 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

MỤC TIÊU:

– Nêu được một số biểu hiện của sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới.

– Hiểu được ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới.

– Thể hiện được bằng lời nói và việc làm thái độ tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới.

– Phê phán những hành vi kì thị, phân biệt chủng tộc và văn hoá.

dùng chung với hải sản hoặc rau củ. Trang phục truyền thống của Nhật Bản là ki-mô-nô, được mặc trong các dịp lễ hội và những ngày đặc biệt. Đất nước Nhật Bản còn được gọi là xứ sở hoa anh đào với lễ hội hoa anh đào rực rỡ.

(Theo Hoài Nam viết, Nguyễn Hào vẽ, Vòng quanh thế giới – Nhật Bản,
NXB Kim Đồng, 2022)

2. Nga là quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới, trải dài cả hai lục địa Á – Âu với hơn 160 nhóm sắc tộc khác nhau, trong đó người Nga chiếm khoảng 80% dân số. Món ăn truyền thống của Nga là cháo ka-sa, nấu từ hạt ngũ cốc; ka-sa có nhiều loại khác nhau theo độ tuổi người dùng. Ngoài cháo ka-sa, còn có món bánh mì đen rất thân thuộc với người Nga, đến mức có câu nói “Ka-sa là mẹ chúng ta, còn bánh mì đen là cha ruột”. Do có nhiều dân tộc nên trang phục truyền thống Nga cũng đa dạng nhưng đều có một điểm chung là màu sắc rực rỡ, lộng lẫy. Nước Nga có nhiều lễ hội đặc sắc gắn liền với sinh hoạt mùa màng, nổi tiếng nhất là lễ hội tiễn mùa đông để cầu mong mùa đông mau qua, mùa xuân nhanh tới.

(Theo Hoài Nam viết, Nguyễn Hào vẽ, Vòng quanh thế giới – Nga,
NXB Kim Đồng, 2022)

3. Ni-giê-ri-a là nước đông dân nhất châu Phi, với hơn 250 bộ tộc cùng chung sống, tạo nên nền văn hoá rất phong phú và đa dạng. Quốc gia này có tới 521 hệ ngôn ngữ khác nhau, trong đó có 510 ngôn ngữ dùng trong đời sống hằng ngày. Ẩm thực Ni-giê-ri-a sử dụng nhiều gia vị thảo dược và dầu cọ để tạo ra các món ăn có hương vị đậm đà. Đặc biệt, ớt là gia vị không thể thiếu. Món ăn nổi tiếng là cơm giô-lốp, nấu từ gạo, cà chua, hành và ớt, “cay và nóng hơn cả Mặt trời”. Vì có nhiều bộ tộc nên Ni-giê-ri-a cũng có nhiều trang phục truyền thống với điểm chung là đều sử dụng màu sắc sặc sỡ, mặc kèm nhiều phụ kiện và trang sức. Ni-giê-ri-a cũng là nơi có nhiều lễ hội độc đáo như lễ hội hoá trang, lễ hội bắt cá, đặc biệt là lễ hội khoai lang, diễn ra vào cuối mùa mưa. Người dân sẽ ăn những món làm từ khoai lang rồi cùng ca hát, nhảy múa, cầu cho mùa vụ mới bội thu.

(Theo Hoài Nam viết, Nguyễn Hào vẽ, Vòng quanh thế giới – Nigeria,
NXB Kim Đồng, 2022)

1. Nen-xơn Man-đê-la (1918 – 2013) là người đã dành cả cuộc đời đưa đất nước Nam Phi thoát khỏi chế độ phân biệt chủng tộc A-pác-thai để trở thành nước dân chủ đa chủng tộc. Thời niên thiếu, ông thường được nghe chuyện về các anh hùng của nhân dân châu Phi chống lại sự xâm lược của người da trắng. Đây chính là động lực thôi thúc ông đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng người da màu. Sau khi tốt nghiệp đại học, ông đã tham gia Đại hội Dân tộc Phi (ANC) để đấu tranh cho quyền lợi người da đen ở Nam Phi. Ông phải ở trong tù 27 năm vì hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc. Cuối cùng, ông cũng được trả tự do và trở thành Tổng thống trong một cuộc bầu cử tự do đầu tiên của người da màu Nam Phi. Dưới sự lãnh đạo của ông, Nam Phi đã từng bước phá bỏ thành trì của nạn phân biệt chủng tộc. Bằng sức mạnh của lòng vị tha và tinh thần hoà giải, ông đã hàn gắn hố sâu mâu thuẫn sắc tộc, mở ra kỉ nguyên mới cho Nam Phi sau nhiều năm xung đột. Đánh giá cao những cống hiến của ông, Đại Hội đồng Liên hợp quốc đã lấy ngày sinh của ông (18 – 7) làm “Ngày Quốc tế Man-đê-la”, nhằm tập hợp tình đoàn kết của cộng đồng thế giới trong việc gìn giữ các giá trị của tự do và công lí.

(Theo Oh Youngseok – ChungBe Studios, Cao Thị Hải Bắc dịch,
Chuyện kể về danh nhân thế giới, Who? Nelson Mandela, NXB Kim Đồng, 2022)

2. Công ước quốc tế về đa dạng văn hoá năm 2001 (trích)

Điều 1. [...] Đa dạng văn hoá chính là tài sản chung của nhân loại và nó cần được công nhận, khẳng định vì quyền lợi của các thế hệ hiện tại và tương lai.

Điều 3. Đa dạng văn hoá là một nhân tố phát triển. Đa dạng văn hoá mang đến nhiều cơ hội lựa chọn hơn cho tất cả mọi người; nó là một trong những căn nguyên của phát triển, được hiểu không chỉ dưới góc độ tăng trưởng kinh tế đơn thuần mà còn được hiểu như một phương tiện đạt được sự tồn tại mãn nguyện hơn về trí tuệ, tình cảm, đạo đức cũng như tinh thần.

1. Công ước quốc tế về xoá bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc (ICERD) là một văn kiện cam kết các quốc gia thành viên loại bỏ phân biệt chủng tộc và thúc đẩy sự hiểu biết giữa tất cả các chủng tộc. Công ước thoả thuận: Các quốc gia thành viên cam kết:

– Không tham dự vào hoặc tiến hành các hành động phân biệt chủng tộc; không bảo trợ, bảo vệ hoặc giúp đỡ hành động phân biệt chủng tộc.

– Rà soát lại các chính sách, sửa đổi, huỷ bỏ hoặc vô hiệu hoá bất cứ đạo luật hay quy định nào có thể tạo ra hoặc tạo điều kiện cho sự phân biệt chủng tộc.

– Ngăn cấm và xoá bỏ hành động phân biệt chủng tộc bằng mọi biện pháp thích hợp.

– Khuyến khích các tổ chức và phong trào liên kết đa chủng tộc nhằm xoá bỏ sự ngăn cách giữa các chủng tộc.

– Có những biện pháp đặc biệt và cụ thể trên các lĩnh vực để đảm bảo sự phát triển thích đáng và bảo vệ một số nhóm chủng tộc hoặc cá nhân thuộc các chủng tộc đó, nhằm giúp họ được hưởng đầy đủ và bình đẳng các quyền con người và tự do cơ bản.

1. Mỗi dân tộc đều có những nét riêng về tính cách, truyền thống, phong tục tập quán, ngôn ngữ,... Đó là những vốn quý của nhân loại cần được tôn trọng, kế thừa và phát triển.

2. Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới là tôn trọng tính cách, truyền thống, phong tục tập quán,... của các dân tộc; luôn tích cực tìm hiểu và tiếp thu những giá trị tốt đẹp của các dân tộc; đồng thời thể hiện lòng tự hào chính đáng về dân tộc mình; phê phán những hành vi kì thị, phân biệt chủng tộc và văn hoá.

3. Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hoá trên thế giới tạo cơ hội để chúng ta có thêm hiểu biết; tiếp thu những tinh hoa văn hoá của các dân tộc khác; làm phong phú thêm những giá trị của dân tộc mình; củng cố niềm tin, sự đồng cảm, hoà hợp và tăng cường tình hữu nghị, hoà bình, hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới và tăng cường tính hữu nghị, hoà bình, hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới.