(Trang 16)
Yêu cầu cần đạt
- Biết về quy trình thiết kế đồ dùng sinh hoạt.
- Phác thảo tạo dáng và hoàn thiện một đồ dùng sinh hoạt từ vật liệu sẵn có.
- Thể hiện sự kết hợp thẩm mĩ và tính ứng dụng thông qua sản phẩm đồ dụng sinh hoạt.
- Phân tích được tính thảm mĩ và tính ứng dụng thông qua sản phẩm đã thực hiện. Qua đó biết, hiểu và yêu thích lĩnh vực thiết kế công nghiệp.
KHÁM PHÁ
Nghệ thuật thiết kế đồ dùng sinh hoạt
Nghệ thuật thiết kế đồ dùng sinh hoạt góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và không gian sống của chúng ta. Những vật dụng được thiết kế làm tăng tính tiện ích, thẩm mĩ, giúp cho các hoạt động trở nên thuận tiện, hài hòa với không gian sống. Những thiết kế trong lĩnh vực mĩ thuật ứng dụng cho phép chúng ta suy nghĩ những ý tưởng mới, khám phá và trải nghiệm những cách thức mới phù hợp với sự phát triển trong lĩnh vực vật liệu, chế tác,…
Thiết bị trong nhà bếp(1)
(1) Nguồn: Shutterstock
(Trang 17)
Trong sinh hoạt hằng ngày, con người sử dụng nhiều vật dụng cho những mục đích khác nhau. Do đó, khi thiết kế đồ dùng sinh hoạt, nhà thiết kế phải nghĩ đến nhiều đối tượng sử dụng, kể cả người già, người khuyết tật, trẻ em,… Vì vậy, thiết kế công nghiệp nói chung và đồ dùng sinh hoạt nói riêng là hoạt động nghiên cứu, sáng tạo kiểu dáng mới đáp ứng thẩm mĩ và công năng của từng sản phẩm, nhằm giúp cho việc sử dụng trở nên thuận tiện, dễ dàng và hứng thú hơn.
Dụng cụ làm vườn(1)
(1) Nguồn: Shutterstock
(Trang 18)
NHẬN BIẾT
Sản phẩm đồ dùng sinh hoạt làm từ vật liệu sẵn có
Vật liệu sẵn có chính là tất cả những vật liệu, đồ dùng, sản phẩm công nghiệp hoặc có tác động của công nghiệp không còn được sử dụng hoặc hết hạn sử dụng. Mỗi loại vật liệu đều có những biện pháp tái chế khác nhau. Nếu được phân loại hợp lí và có những hệ thống tái chế, xử lí khoa học thì những vật liệu này hoàn toàn có thể thay thế các loại vật liệu tự nhiên, giảm sử dụng nguyên liệu thô và giảm lượng rác thải ra môi trường.
Vật liệu sẵn có (tái sử dụng)(1)
Đồ dùng sinh hoạt bằng vật liệu sẵn có là những sản phẩm được sáng tạo từ những sản phẩm đã qua sử dụng thành những sản phẩm mới mang lại lợi ích cho con người và môi trường.
Ống đựng bút được làm bằng lõi cuộn giấy(2)
Giỏ được đan bằng vật liệu tái chế(3)
Câu lệnh thực hành: Tìm hiểu về công cụ kĩ thuật thường dùng trong gia công (chế tác) đồ dùng sinh hoạt bằng vật liệu sẵn có.
(1), (2), (3) Nguồn: Shutterstock
(Trang 19)
Một số đặc điểm của đồ dùng sinh hoạt bằng vật liệu sẵn có
- Tính sáng tạo: Đồ dùng sinh hoạt thủ công được yêu thích bởi sự sáng tạo của người thể hiện. Dựa trên cơ sở của những vật liệu sẵn có và qua bàn tay khéo léo, những sản phẩm ra đời đều mang những nét đẹp độc đáo.
Đồ vật trang trí trong phòng làm từ vật liệu đĩa CD và dây nhựa(1)
- Tính công năng: Đồ dùng sinh hoạt thủ công vẫn phải đáp ứng tính công năng sử dụng dựa trên tính chất của vật liệu sẵn có. Những sản phẩm gia công luôn phong phú về kiểu dáng và được yêu thích bởi sự công phu, khác biệt, độc đáo.
Câu hỏi: Em thích đặc điểm nào của đồ dùng sinh hoạt thủ công? Vì sao?
Giỏ đựng đồ làm từ vật liệu giấy báo cũ(2)
(1), (2) Nguồn: Shutterstock
(Trang 20)
EM CÓ BIẾT:
Sự khác nhau giữa đồ dùng sinh hoạt được sản xuất thủ công và sản xuất công nghiệp
| Đồ dùng sản xuất thủ công | Đồ dùng sản xuất công nghiệp | |
| Quy trình sản xuất | Bằng tay hoặc bằng các dụng cụ thủ công. | Bằng máy móc và công nghệ hiện đại. |
| Giá thành sản xuất | Thường có giá cao hơn do cần nhiều thời gian và kĩ năng sản xuất. | Thường có giá rẻ hơn do quy trình sản xuất được tự động hóa và tối ưu hóa chi phí. |
| Độ linh hoạt và kiểu dáng | Có thể tùy chỉnh và đáp ứng linh hoạt theo nhu cầu của khách hàng. | Thường được sản xuất hàng loạt và không thể tùy chỉnh theo từng yêu cầu khác nhau. |
| Tiến độ sản xuất | Yêu cầu thời gian sản xuất lâu do phải thực hiện thủ công. | Sản xuất hàng loạt trong thời gian ngắn. |
| Màu sắc, hoa văn | Có tính tự nhiên và đa dạng. | Thường có màu sắc đồng nhất. |
Một số đồ dùng sinh hoạt làm từ vật liệu sẵn có
Khay làm từ mo cau(1)
Chao đèn làm từ ống đựng đũa và dây điện(2)
(1) Nguồn: Shutterstock
(2) Nguồn: Đỗ Tuyến
(Trang 21)
Một số lưu ý khi lựa chọn vật liệu trong thiết kế đồ dùng sinh hoạt
Khi thiết kế đồ dùng sinh hoạt nói chung và đồ dùng sinh hoạt thủ công nói riêng, nhà thiết kế cần quan tâm tới mức độ an toàn, thuận tiện đối với người sử dụng và tính thân thiện của vật liệu đối với môi trường.
- Mức độ an toàn, thuận tiện
+ Vật liệu không gây dị ứng, ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.
+ Tạo dáng thuận tiện, phù hợp khi sử dụng trong thời gian dài.
+ Sự kết hợp màu sắc phù hợp với màu tự thân của vật liệu.
Túi xách được làm từ vật liệu tái chế(1)
(1) Nguồn: i1.wp.com
(Trang 22)
- Mức độ thân thiện với môi trường: Khi thiết kế cần lưu ý lựa chọn vật liệu phù hợp với mục đích sử dụng trong nhà hay ngoài trời, cũng như khả năng biến đổi khi sử dụng ở không gian khác nhau (độ co giãn, biến đổi về màu sắc, kiểu dáng ở môi trường có nhiệt độ khác nhau,...)
Ghế được làm từ việc các-tông(1)
Sinh vật cảnh được trồng trong đồ vật cải tiến từ chiếc tủ cũ(2)
Câu hỏi: Đồ dùng sinh hoạt thủ công thường làm từ những vật liệu nào? Em đã biết đến những đồ dùng sinh hoạt nào làm từ vật liệu tái chế/ sẵn có?
(1), (2) Nguồn: kutegemsfun.blogspot.com
(Trang 23)
Một số kĩ thuật thực hiện đồ dùng sinh hoạt thủ công
- Kĩ thuật cắt gọt và làm nhẵn
+ Cắt bằng kéo, tỉa dần bằng dao trổ.
|
Kĩ thuật cắt bằng kéo(1) |
Kĩ thuật làm nhẵn bằng dũa(2) |
+ Làm nhẵn mặt phẳng lớn bằng cách áp sát trên bề mặt nóng như chảo, bàn là,...
+ Làm nhẵn chi tiết nhỏ bằng giấy ráp.
+ Uốn cong để tạo hình bằng cách hơ, đốt chi tiết cần uốn trên ngọn lửa và tác động lực.
- Kĩ thuật tết dây
Kĩ thuật này thường dùng trong việc tết các sợi dây để tạo thành tấm trước khi tạo hình sản phẩm. Ngoài ra còn được sử dụng để kết hợp các sản phẩm có sẵn để tạo ra một sản phẩm mới có tính trang trí cao hơn.
Kĩ thuật tết dây thừng(2)
(1), (2) Nguồn: Đông Hưng
(3) Nguồn: Shutterstock
(Trang 24)
EM CÓ BIẾT:
Tạo khuôn mẫu trong thiết kế công nghiệp
Khuôn mẫu là dụng cụ (thiết bị) bằng kim loại (hoặc từ vật liệu có độ cứng) dùng để tạo hình sản phẩm theo phương pháp định hình. Mỗi khuôn mẫu thường được chế tạo và sử dụng cho một số lượng chu trình đúc/ ép sản phẩm có thể là một lần hay nhiều lần. Kết cấu và kích thước của khuôn mẫu phụ thuộc vào kích thước, hình dáng, chất lượng và số lượng của sản phẩm cần tạo ra.
Với khả năng tạo ra sản phẩm có số lượng lớn, thời gian sản xuất ngắn và mức độ ổn định cao, các sản phẩm khuôn mẫu là công cụ không thể thiếu trong rất nhiều ngành sản xuất công nghiệp, từ các sản phẩm đồ gia dụng đến các sản phẩm hàng không và điện tử hiện đại.
Khuôn chai nhựa đựng nước uống(1)
Mẫu khuôn nhôm để sản xuất chai nhựa trong nhà máy(2)
(1), (2) Nguồn: Shutterstock
(Trang 25)
Các bước gợi ý làm đồ dùng sinh hoạt bằng vật liệu sẵn có
Xác định loại đồ dùng muốn thực hiện và tìm ý tưởng dựa trên vật liệu sẵn có;
Vẽ phác thảo và đưa ra phương án thực hiện;
Gia công vật liệu phù hợp với thiết kế;
Lắp ghép các vật liệu để tạo hình sản phẩm;
Hoàn thiện sản phẩm;
Viết bản mô tả sản phẩm và hướng dẫn cách sử dụng (nếu cần).
- Tham khảo các bước thực hiện một chao đèn từ vật liệu sẵn có(1)
+ Tìm ý tưởng và chuẩn bị vật liệu sẵn có
+ Vẽ phác thảo và lựa chọn phương án thực hiện
(1) Nguồn: Đỗ Tuyến
(Trang 26)
+ Gia công vật liệu phù hợp với thiết kế
+ Lắp ghép các vật liệu đã gia công để tạo hình sản phẩm
+ Lắp thiết bị vào sản phẩm, kiểm tra lại các khớp nối, linh kiện khác để đảm bảo an toàn khi sử dụng
(Trang 27)
+ Hoàn thiện sản phẩm
+ Viết mô tả, hướng dẫn cách sử dụng
• Tên gọi: Chao đèn
• Không gian sử dụng: Dùng trong gia đình.
• Khuyến cáo: Không được dùng nước để tẩy rửa vệ sinh.
Câu lệnh thực hành: Thiết kế và tạo mẫu một đồ dùng sinh hoạt phù hợp với không gian nhà mình bằng vật liệu sẵn có.
(Trang 28)
EM CÓ BIẾT:
Một số đồ dùng sinh hoạt được làm từ vật liệu sẵn có
Ghế được là từ lốp xe ô tô(1)
Chao đèn được làm từ chai thủy tinh(2)
(1), (2) Nguồn: Shutterstock
(Trang 29)
Bàn được làm từ báo, tạp chí và vỏ hộp(1)
Chậu trồng cây được làm từ vỏ chai nhựa(2)
(1) Nguồn: greendiary.com
(2) Nguồn: Shutterstock
(Trang 30)
Ống đựng bút được làm từ que kem(1)
Vật trang trí trong vườn được làm từ lon thiếc và nhựa(2)
THẢO LUẬN
Trao đổi trước nhóm, lớp về sản phẩm đã thực hiện theo từng nội dung sau:
- Ý tưởng: Làm sản phẩm gì? Phù hợp với sinh hoạt nào?
- Vật liệu: Sản phẩm làm bằng vật liệu gì?
- Giải pháp thực hiện mẫu sản phẩm đồ dùng sinh hoạt:
+ Có những giải pháp nào để thực hiện sản phẩm? Vì sao lựa chọn giải pháp thực hiện sau cùng?
+ Gắn kết các thành phần với nhau bằng gì?
VẬN DỤNG
Mỗi nhóm làm một món đồ sinh hoạt bằng vật liệu tái sử dụng, dành tặng cho người thân của mình.
Gợi ý:
Bước 1: Phác thảo ý tưởng dựa trên vật liệu có sẵn
Bước 2: Vẽ bản thiết kế và cụ thể hóa phương án thực hiện
Bước 3: Xử lí các vật liệu để tạo hình sản phẩm
Bước 4: Phối màu và hoàn thiện trang trí
(1), (2) Nguồn: Shutterstock
Các Bài Học Khác
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn