Bài 5: Vai Trò Của Không Khí Và Bảo Vệ Bầu Không Khí Trong Lành | Khoa Học 4 | Chủ Đề 1: Chất - Lớp 4 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

• Quan sát và (hoặc) làm thì nghiệm để: Giải thích được vai trò của không khí đối với sự cháy.
• Trình bày được vai trò và ứng dụng tính chất của không khí đối với sự sống.
• Giải thích được nguyên nhân gây ra ô nhiễm không khi sự cần thiết phải bảo vệ bầu không khí trong lành.
• Thực hiện được việc làm phù hợp để bảo vệ bầu không khí trong lành và vận động những người xung quanh cùng thực hiện.

Một ngọn nến đang cháy, làm thế nào để ngọn nến tắt mà không cần thổi nến?

1. Vai trò của không khí đối với sự cháy

Chuẩn bị: 3 cốc nến, 1 lọ thuỷ tinh to, 1 lọ thuỷ tinh nhỏ, 3 đế phẳng, diêm. Trước khi làm thì nghiệm, hãy quan sát hình 1 và dự đoán ngọn nến nào sẽ cháy lâu nhất, ngọn nến nào sẽ tắt nhanh nhất.

Tiến hành: Thắp ba ngọn nến như nhau được đặt ở trên đề và úp lọ thuỷ tình to, nhỏ vào hai cốc nến như hình 1.

Hình 1

- Quan sát thí nghiệm để kiểm tra dự đoán của em là đúng hay sai. Giải thích kết quả quan sát được.

- Từ kết quả thì nghiệm, hãy nhận xét về vai trò của không khí đối với sự cháy.

2. Vai trò của không khí đối với sự sống

1. Để tay trước mũi, ngậm miệng lại rồi hít vào, thở ra như hình 2a.

Lấy tay bịt mũi, ngậm miệng lại như hình 2b.

- Em cảm thấy thế nào trong mỗi trường hợp?

- Em có nhận xét gì về vai trò của không khí đối với sự sống của con người?

Hình 2

2. Nếu đậy kín cây ở hình 3a và lọ đựng con gián ở hình 3c thì sau một thời gian cây và con gián sẽ như hình 3b và 3d.

Hình 3

Hãy quan sát hình 3 và rút ra nhận xét về vai trò của không khi đối với sự sống của sinh vật.

1. Quan sát hình 4.

Hình 4

- Giải thích vì sao trong các nhà kính trồng rau thường có cửa thông khí.

- Người ta sục không khi vào bể cá cảnh để làm gì?

2. Lấy ví dụ khác về vai trò của không khí đối với sự sống.

3. Nguyên nhân gây ô nhiễm không khi

Không khí nếu chưa khôói, khí độc, các loại bụi, vi khuẩn.... nhiều đến mức làm hại tới sức khoẻ con người và các sinh vật khác thì không khí đó bị ô nhiễm.

Quan sát hình 5.

Hình 5

- Hãy chỉ ra các nguyên nhân gây ô nhiễm không khi.

- Các nguyên nhân trên là do con người hay tự nhiên gây ra?

Kể hoạt động khác gây ô nhiễm không khí mà em biết.

4. Bảo vệ bầu không khí trong lành

1. Sống trong bầu không khí bị ô nhiễm chúng ta có thể mắc bệnh gì về mắt và đường hô hấp? 

2. Vì sao cần thiết phải bảo vệ bầu không khí trong lành?

3. Quan sát hình 6 và cho biết việc nên làm và không nên làm để bảo vệ bầu không khí trong lành.

Hình 6

1. Hãy chọn phương án thích hợp để vận động những người xung quanh em cùng thực hiện bảo vệ bầu không khí trong lành.

a) Sử dụng phương tiện giao thông ít gây ô nhiễm không khi: xe buýt, xe đạp, tàu điện, xe máy.

b) Hai việc không nên làm là:

- Đi vệ sinh không đúng nơi quy định.

- Vệ sinh đường làng, ngõ xóm cuối tuần.

- Vứt rác nơi công cộng.

- Bảo vệ rừng và trồng nhiều cây xanh.

2. Kể những việc em đã làm để bảo vệ bầu không khi trong lành và cho biết ý nghĩa những việc làm đó.

Em đã học

- Không khí duy trì sự cháy và sự sống.

- Một số nguyên nhân gây ra ô nhiễm không khí như khí thải từ các nhà máy và phương tiện giao thông, đốt than và rơm rạ, vứt rác bừa bãi,...

- Không khi bị ô nhiễm gây các bệnh về mắt, đường hô hấp.... Vì vậy, cần phải bảo vệ bầu không khí trong lành bằng một số cách như đổ rác, đi vệ sinh đúng nơi quy định; giảm lượng khí thải; trồng nhiều cây xanh....

Em có thể

Giải thích được vì sao ở đầm nuôi tôm, cả người ta thường có hệ thống sục không khí vào nước (Hình 7).

Hình 7