Bài 14: Khám phá môi trường lập trình trực quan | Tin Học 4 | Chủ đề 6: Giải quyết vấn đề với sự giúp của máy tính - Lớp 4 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Sau bài này em sẽ:

• Nhận biết được nhóm lệnh và các lệnh thuộc nhóm lệnh.

• Thực hiện được các thao tác cơ bản: kéo thả lệnh, xoá lệnh, ghép các lệnh thành khối lệnh.

• Tự thiết lập và tạo được chương trình đơn giản.

KHỞI ĐỘNG

Sau khi thực hiện trò chơi "Điều khiển rô-bốt" trên máy tính ở Bài 13, bạn An rất muốn biết cách tạo ra chương trình. Chắc em cũng có mong muốn tạo ra chương trình đó phải không? Bài học này sẽ giúp em thực hiện điều đó.

1. LỆNH VÀ NHÓM LỆNH

Trong phần mềm Scratch, mỗi nhóm lệnh cơ bản và các lệnh thuộc

 nhóm đó có cùng màu sắc. Ví dụ, nhóm lệnh

chuyển to tante

Tên của mỗi nhóm lệnh gợi ý công dụng của chúng. Ví dụ: nhóm lệnh động

Chuyển

gồm các lệnh điều khiển nhân vật di chuyển, nhóm lệnh Hiển thị chứa các lệnh thay đổi hình ảnh nhân vật, sân khấu và các thông báo sẽ xuất hiện trên màn hình....

Bảng 4 dưới đây minh hoạ một số lệnh của các nhóm lệnh cơ bản được sử dụng trong chương trình "Điều khiển rô-bốt".

Bảng 4. Một số lệnh cơ bản sử dụng trong chương trình "Điều khiển rô-bốt"

Nhóm lệnh

Lệnh

Ý nghĩa

Khi nháy chuột vào nút lệnh thì chạy chương trình.

Chuyên động

à thuyền 10 tươc

Nhân vật di chuyển 10 bước theo đường thẳng.

Điều khiển

Nhân vật sẽ đợi 1 giây, sau đó thực hiện lệnh tiếp theo.

Xoá tất cả các hình vẽ đang có trên sân khấu.

Đặt bút để nhân vật bắt đầu vẽ.

Bút vẽ

Chọn màu cho bút vẽ

Nhấc bút để nhân vật dừng việc vẽ hình.

Để đưa lệnh vào chương trình cho một nhân vật, em thực hiện các thao tác như sau:

2. Chọn nhóm lệnh

3. Chọn lệnh trong nhóm lệnh

4. Kéo thả lệnh vào vùng tạo chương trình

1. Chọn nhân vật

Hình 64. Các thao tác để tạo chương trình

Các lệnh được ghép với nhau tạo thành khối lệnh. Ví dụ, Hình 65 là khối lệnh gồm 3 lệnh. Khi chạy chương trình, các lệnh trong khối lệnh được thực hiện lần lượt theo thứ tự từ trên xuống dưới.

di chuyển 100

bước

xoay do

Hình 65. Khối lệnh

Trong Scratch, mỗi nhóm lệnh có nhiều lệnh và chúng cùng màu. Mỗi lệnh sẽ điều khiến nhân vật thực hiện một hành động.

Em hãy ghép mỗi lệnh sau với nhóm lệnh thích hợp.

Nhóm lệnh

Lệnh

Hiển thị

Chuyển

b) động

MỘT SỐ THAO TÁC CƠ BẢN 2. THỰC HÀNH MỘT SỐ THA NHIỆM VỤ – Tạo chương trình “Điều khiển rô-bốt" như Hình 66.

Hướng dẫn:

Bước 1: Mở phần mềm Scratch.

Xin chào các bạn

Bước 2: Nháy chuột vào nhóm lệnh

thả lệnh

Sự kiện kéo

Hình 66. Chương trình "Điều khiển rô-bốt"

vào vùng tạo chương trình.

Bước 3: Nháy chuột vào biểu tượng để xuất hiện danh sách nhóm lệnh mở rộng. Trong danh sách này, em chọn nhóm lệnh "Bút vẽ" như minh hoạ của Hình 67.

Hình 67. Danh sách nhóm lệnh mở rộng

Khi đó, nhóm lệnh Bút vẽ sẽ được thêm vào khu vực nhóm lệnh.

Bước 4: Nháy chuột vào nhóm lệnh Bút vẽ, kéo thả lệnh đặt nối tiếp

sau lệnh ở bước 2. Tiếp tục kéo thả lần lượt các lệnh đặt nối tiếp vào khối lệnh.

Chuyển

Bước 5: Nháy chuột vào nhóm lệnh động kéo thả lệnh chuyển 10 bước đất nối tiếp sau lệnh ở bước 4. Thay đổi số bước di chuyển thành 100 bằng cách sau:

Khi bấm vàn

Nháy chuột vào ô này

di chuyển

10 bouc

và gỗ 100

Hình 68. Thay đổi số bước

Bước 6: Tương tự bước 5, kéo thả lệnh đổi góc quay thành 90 độ. 200 vào chương trình và thay

Bước 7: Nháy chuột vào nhóm lệnh Điều khiển, kéo thả lệnh tiếp sau lệnh ở bước 6. đặt nói

Bước 8: Lặp lại các bước 5, 6, 7 để tiếp tục đưa các lệnh vào vùng tạo chương trình.

VỚI CUỐI SỐNG

Bước 9: Nháy chuột vào nhóm lệnh Bút vẽ, kéo thả lệnh tiếp sau lệnh cuối cùng ở bước 8. đặt nổi

Lưu ý. Nếu em muốn loại bỏ lệnh nào đó, em có thể kéo lệnh từ vùng tạo chương trình trả lại khu vực nhóm lệnh.

NHIỆM VỤ 2 Chạy chương trình "Điều khiển rô-bốt", lưu tệp và thoát khỏi phần mềm.

Hướng dẫn:

Bước 1: Nháy chuột vào nút lệnh ở góc trên bên phải để sân khấu mở rộng toàn màn hình. Nháy chuột vào nút lệnh để chạy chương trình. Bước 2: Nhấn phím ESC để quay lại màn hình Scratch.

Bước 3: Chọn lệnh Lưu về máy tính trong bảng chọn Tập tin. Cửa số Save as hiện ra, em hãy chọn thư mục lưu trữ và đặt tên tệp là Robot 2.

Bước 4: Để thoát khỏi chương trình Scratch, em nháy chuột vào nút ở góc trên bên phải của màn hình Scratch.

LUYỆN TẬP

1. Chương trình nào dưới đây điều khiển nhân vật thực hiện lần lượt hành động sau?

1. Di chuyển 60 bước.

2. Quay phải 15 độ.

Khi bấm vào

di chuyển 10

bước

xoay C

Khi bầm vào

di chuyển 6

xoay 15 độ

bước

di chuyển 60

tược

à chuyển 20

tước

2. Em hãy tạo chương trình trong Scratch để kiểm tra kết quả Câu 1.

VẬN DỤNG KẾT NỐI TRỊ THỨC

1. Trong khi di di chuyển hoặc quay, có thể nhân vật

cột halu xoay tou cesle

mèo sẽ lộn ngược. Lệnh em khắc phục điều này. Em hãy mở chương trình “Điều khiển rô-bốt", bổ sung lệnh này vào

giúp

sau lệnh

và chạy thử.

2. Em hãy tạo một chương trình điều khiển nhân vật mèo vừa đi vừa vẽ hình tam giác, biết góc quay để vẽ tam giác là 120 độ.

Hình 69. Mô phỏng đường đi của mèo