Bài 14. Quạt điện và máy giặt | Công Nghệ 6 | Chủ đề 4: Đồ dùng điện trong gia đình - Lớp 6 - Cánh Diều

Học xong bài học này, em sẽ:

• Trình bày được công dụng, cấu tạo, nguyên lí làm việc của quạt điện, máy giặt.

• Sử dụng được quạt điện máy giặt đúng cách tiết kiệm và an toàn.

• Lựa chọn được quạt điện, máy giặt tiết kiệm năng lượng, phù hợp với điều kiện gia đình.

Mở đầu

Em hãy nêu tên và công dụng của các đồ dùng điện ở Hình 14.1.

Hình 14.1. Một số đồ dùng điện

I. QUẠT ĐIỆN

1. Cấu tạo

Quạt điện có cấu tạo gồm hai bộ phận chính: động cơ điện và cánh quạt (Hình 14.2). 

Cánh quạt được gắn với trục của động cơ điện, là bộ phận tạo ra gió. Ngoài ra, quạt điện còn có lồng bảo vệ, bộ điều khiển điều chỉnh tốc độ quay, thay đổi hướng quay, hẹn giờ,...

Câu hỏi

Bên cạnh tác dụng làm mát, em hãy cho biết quạt điện còn có tác dụng nào khác?

Hình 14.2. Cấu tạo của quạt điện

Câu hỏi

Hãy cho biết chức năng của các bộ phận cấu tạo lên quạt điện hình 14.2.

2. Nguyên lí làm việc

Nguồn điện → Bộ điều khiển → Động cơ điện → Cánh quạt

Hình 14.3. Sơ đồ khối nguyên lí làm việc của quạt điện

Khi được cấp điện và chọn chế độ gió, động cơ hoạt động làm cánh quạt chuyển động, sự chuyển động này tạo nên luồng gió.

3. Thông số kĩ thuật

Quạt điện thường có thông số kĩ thuật như sau: 220V - 40W, 220V - 47 W; 220V - 65 W,... Ngoài ra, quạt điện còn có thông số đường kính cánh quạt (đơn vị tính là milimét): 250 mm; 390 mm; 450 mm;... Dựa vào thông số đường kính cánh quạt, ta có thể lựa chọn quạt phù hợp với diện tích của căn phòng và nhu cầu sử dụng.

4. Đặc điểm

Hiện nay có rất nhiều loại quạt, mỗi loại quạt đều có những đặc điểm riêng.

• Quạt trần, quạt treo tường: gắn cố định trên tường, trần nhà, làm mát cho toàn bộ không gian tại nơi gắn quạt,…

• Quạt bàn, quạt đứng, quạt lửng: thiết kế nhỏ gọn, gió thổi tập trung hoặc đảo gió, có thể đặt ở nhiều vị trí khác nhau.

• Quạt hộp: thiết kế nhỏ, gọn, thường có hình vuông hay hình chữ nhật, có thể đảo gió theo hướng khác nhau,...

• Quạt phun sương, quạt điều hoà: có khả năng làm mát thông qua hơi nước hoặc phun sương, giá thành cao,...

Em có biết?

Vận dụng

Quan sát hình ảnh của các loại quạt dưới đây và cho biết tên, đặc điểm, tính năng nổi bật của mỗi của loại quạt.

Hình 14.4. Một số loại quạt điện

5. Sử dụng quạt điện đúng cách, an toàn, tiết kiệm

• Đọc kĩ thông tin có trên quạt điện và hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.

• Sử dụng đúng điện áp định mức.

• Nên cho quạt quay để thay đổi hướng luống gió trong phòng. Không sờ vào cánh quạt khi quạt đang quay.

• Đặt ở vị trí chắc chắn và lao thường xuyên

Câu hỏi

Tại sao em phải đặt quạt ở vị trí chắc chắn và lau quạt thường xuyên?

Vận dụng

Để lựa chọn quạt điện trong gia đình phù hợp cần dựa vào: diện tích, không gian sử dụng và đặc điểm của các loại quạt điện. Dựa vào Bảng 14.1, hãy chọn cho gia đình em một loại quạt an toàn, hiệu quả, tiết kiệm và phù hợp.

Bảng 14.1. Một số đặc điểm của các loại quạt điện trong gia đình

II. MÁY GIẶT

Ngày nay, máy giặt đã trở thành một đồ dùng thiết yếu trong gia đình. Máy giặt thực hiện các công việc như: lấy nước, ngâm, giặt, xả nước (giũ), vắt khô. Một số loại máy giặt hiện đại hơn có thể bao gồm cả tính năng sấy và là quần áo.

1. Cấu tạo

Máy giặt có hai bộ phận chính là động cơ điện và mâm giặt. 

Máy giặt là bộ phận được gắn với trục của động cơ điện. Khi quay, mâm giặt làm cho đồ giặt xoay và đảo chiều.

Hình 14.5. Cấu tạo của máy giặt

Câu hỏi

Quan sát Hình 14.5, nêu tên và chức năng các bộ phận cấu tạo nên máy giặt.

2. Nguyên lí làm việc

Nguồn điện → Bộ điều khiển → Động cơ điện → Mâm giặt

Hình 14.6. Sơ đồ khối nguyên lí làm việc của máy giặt

Khi được cấp điện và chọn chế độ giặt, động cơ điện hoạt động làm cho mâm giặt quay theo. Khi đó quần áo được xoay và đảo chiều liên tục. Lúc này, bề mặt quần áo được chà xát với nhau và với thành lồng giặt làm các vết bẩn được loại bỏ khỏi sợi vải.

3. Thông số kĩ thuật

Đối với máy giặt, ngoài thông số điện áp định mức còn thông số khối lượng giặt định mức. Khối lượng giặt định mức (tổng khối lượng đồ giặt khô tối đa mà máy giặt có thể giặt trong một lần giặt): 6 kg, 7,5 kg, 8 kg, 8,5 kg,...

Máy giặt thường có thông số kĩ thuật như sau: 220V - 7,5 kg, 220V - 8 kg, 220V - 8,5 kg;...

Luyện tập

1. Em hây cho biết nguyên lí làm việc của máy giặt và quạt điện giống và khác nhau ở điểm nào?

2. Máy giặt có khối lượng giặt địch mức là 7 kg, khi giặt 8 kg quần ảo khô thì có hiện tượng gì xảy ra? Vì sao?

4. Đặc điểm

Hai loại máy giặt được sử dụng nhiều là máy giặt lồng đứng (cửa trên) và máy giặt lồng ngang (cửa trước).

Máy giặt lồng đứng: 

• Máy giặt lồng đứng dễ sử dụng, phù hợp với gia đình có vị trí đặt máy chật hẹp, máy có nắp mở rộng, dễ thao tác. 

• Quần áo sau khi giặt thường bị xoắn chặt, do đó quần áo mau bị giãn, biến dạng khi giặt nhiều lần. 

• Máy tiêu thụ điện năng ít hơn máy lồng ngang (cùng tính năng). 

Máy giặt lồng ngang: 

• Máy giặt lồng ngang tiết kiệm nước hơn so với máy giặt lồng đứng. 

• Tính năng ưu việt nhất của máy giặt này là có thể giữ được độ bền của quần áo. 

• Quần áo trong quá trình giặt ít bị xoắn vào nhau nên tránh được hiện tượng giãn hay biến dạng như máy giặt lồng đứng.

Hình 14.7. Máy giặt lồng đứng

Hình 14.8. Máy giặt lồng ngang

5. Sử dụng máy giặt đúng cách, an toàn, tiết kiệm

• Đọc kĩ hướng dẫn sử dụng trước khi vận hành.

• Sử dụng đúng điện áp định mức.

• Chọn máy giặt phù hợp với nhu cầu sử dụng.

• Lượng quần áo đem giặt phải thấp hơn hoặc bằng khối lượng giặt định mức của máy.

• Phân loại quần áo đem giặt và chọn chế độ giặt thích hợp cho từng loại quần áo.

• Vệ sinh lồng giặt thường xuyên.

Câu hỏi

1. Vì sao phải phân loại quần áo khi giặt bằng máy giặt?

2. Vì sao phải vệ sinh lồng giặt thường xuyên?

Vận dụng

Để lựa chọn máy giặt tiết kiệm năng lượng, phù hợp với điều kiện kinh tế, cần dựa vào số lượng quần áo cần giặt: gia đình có 2 đến 3 người chọn máy giặt có khối lượng giặt định mức dưới 7,5 kg; gia đình có 4 đến 5 người chọn máy giặt có khối lượng giặt định mức 7,5 – 8,5 kg và trên 6 người chọn máy giặt có khối lượng giặt định mức trên 8,5 kg.

Gia đình bạn Nam có 4 người, gia đình bạn Hoa có 6 người, theo em gia đình bạn Nam và bạn Hoa nên chọn loại máy giặt như thế nào cho hợp lí?

Kiến thức thức cốt lõi

Cấu tạo chung của quạt điện, máy giặt gồm hai bộ phận chính: động cơ điện và bộ phận công tác (cánh quạt, mâm giặt).

Nguyên lí làm việc chung của quạt điện, máy giặt là khi được cấp điện, động cơ điện hoạt động làm quay bộ phận công tác (cánh quạt, mâm giặt).

Em có biết?