Khám Phá | Giáo Dục Quốc Phòng Và An Ninh 10 | Bài 3: Ma Túy, Tác Hại Của Ma Túy - Lớp 10 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Trang 16

I. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TUÝ

1. Thế nào là chất ma tuý

Chất ma tuý là chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma tuý do Chính phủ ban hành. Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng. Chất hướng thần là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng.

Thuốc lắc

Heroine và ma tuý đá

Cần sa thảo mộc

Hình 3.2. Hình ảnh về chất ma tuý

Trang 17

Cây thuốc phiện

Cây cần sa

Hình 3.3. Hình ảnh về cây có chứa chất ma tuý

Tiền chất là hoá chất không thể thiếu trong quá trình điều chế, sản xuất chất ma tuý được quy định trong danh mục tiền chất do Chính phủ ban hành.

Câu hỏi

Chất ma tuý là gì? Chất ma tuý tồn tại ở những dạng nào? Tiền chất ma tuý là gì? Phân biệt chất ma tuý và tiền chất ma tuý?

Hình 3.4. Tiền chất để sản xuất Heroine

2. Các văn bản pháp luật về phòng, chống ma tuý

Công tác phòng, chống ma tuý được quy định ở nhiều văn bản pháp luật, trong đó: Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017: Bộ luật này quy định các tội phạm về ma tuý tại Chương XX, gồm 13 điều luật, từ Điều 247 đến Điều 259, có các tội như: Tội trồng cây thuốc phiện, cây coca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma tuý; tội sản xuất trái phép chất ma tuý; tội tàng trữ trái phép chất ma tuý; tội vận chuyển trái phép chất ma tuý; tội mua bán trái phép chất ma tuý; tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý,...

Luật phòng, chống ma tuý 2021 bao gồm 8 Chương, 55 Điều. Luật này quy định về phòng, chống ma tuý; quản lý người sử dụng trái phép chất ma tuý; cai nghiện ma tuý; trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức trong phòng, chống ma tuý; quán lý nhà nước và hợp tác quốc tế về phòng, chống ma tuý.

Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012: Phần thứ ba của Luật này có nội dung về “Áp dụng các biện pháp xử lý hành chính" (gồm 5 Chương, 29 Điều từ Điều 89 đến Điều 118). Phần này quy định các biện pháp xử lý hành chính nói chung, trong đó có vi phạm hành chính về ma tuý, bao gồm các biện pháp: giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc; đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Nghị định số 167/2013/NĐ-CP: Điều 21 quy định “Vi phạm các quy định về phòng, chống và kiểm soát ma tuý".

Câu hỏi

• Hãy nêu các tội phạm về ma tuý?

• Hãy nêu các việc nhà trường đã làm để tuyên truyền về phòng, chống ma tuý?

Trang 18

Kiến thức cần ghi nhớ

Phòng, chống ma tuý là phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn về ma tuý; kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma tuý.

Cá nhân, gia đình có trách nhiệm trong phòng, chống ma tuý: Tuyên truyền, giáo dục thành viên trong gia đình, người thân về tác hại của ma tuý và thực hiện quy định của pháp luật về phòng, chống ma tuý; quản lý ngăn chặn thành viên trong gia đình vi phạm pháp luật về phòng, chống ma tuý.

II. TÁC HẠI CỦA MA TUÝ VÀ NHỮNG HÌNH THỨC, CON ĐƯỜNG GÂY NGHIỆN

1. Tác hại của ma tuý

Hình 3.5. Một số hình ảnh tuyên truyền về phòng, chống ma tuý

Người nghiện ma tuý là người sử dụng chất ma tuý, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này.

Tác hại của ma tuý:

Đối với bản thân người nghiện ma tuý: Người nghiện ma tuý bị tổn hại về sức khoẻ thể chất, tổn hại về sức khoẻ tâm thần; huỷ hoại đạo đức, nhân cách; có thể thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật do không làm chủ được hành vi của mình; nghiện ma tuỷ làm tiêu tốn tài sản,...

Đối với gia đình người nghiện ma tuý: Làm tiêu tốn tài sản gia đình; người thân trong gia đình luôn trong trạng thái lo âu, mặc cảm vì có người nghiện; thường có xung đột, cãi vã, đánh chửi; ảnh hưởng đến giống nòi,...

Đối với nền kinh tế: Ảnh hưởng trực tiếp đến lực lượng lao động của xã hội, cả số lượng và chất lượng; chi phí cho công tác phòng, chống ma tuý, chữa bệnh, cai nghiện,... đều tăng lên; đầu tư nước ngoài bị giảm sút,...

Đối với trật tự an toàn xã hội: Người nghiện ma tuý có thể gây nên các hành vi vi phạm pháp luật như trộm cắp, cướp của, gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích, giết người; làm gia tăng số người nhiễm HIV/AIDS; gia tăng các tệ nạn xã hội như cờ bạc, mại dâm,...

2. Đặc điểm và dấu hiệu nhận biết người nghiện ma tuý

Người nghiện ma tuý thường bị rối loạn về tâm lý, thể chất và nhân cách, rất khó từ bỏ ma tuý và dễ bị tái nghiện ma tuý.

Người nghiện ma tuý thường xuyên tụ tập bạn bè, hay đi chơi về khuya, dậy muộn, ngày ngủ nhiều; tính khí thất thường, tâm trạng hay lo lắng, bồn chồn, thường xuyên có biểu hiện chống đối, cáu gắt; thường thích ở một mình, lười lao động, luôn trong tình trạng uể oải, mệt mỏi, chán ăn, không chăm lo vệ sinh cá nhân;

Trang 19

có nhu cầu tiêu tiền ngày một nhiều hoặc sử dụng tiền không có lý do chính đáng; dễ bị kích động, không làm chủ được hành vi, ảo giác, manh động, bạo lực.

Tuy nhiên, để có cơ sở chắc chắn hơn khi xác định người nghiện ma tuý thì cần đưa người có những biểu hiện nghiện ma tuý đến cơ sở y tế để kiểm tra.

Câu hỏi

Đặc điểm của người nghiện ma tuý? Cách nhận biết người nghiện ma tuý ?

3. Hình thức, con đường gây nghiện ma tuý

Ma tuý là hiểm hoạ đối với bất kì quốc gia nào. Nếu như trước kia, chỉ phổ biến các loại ma tuý như cần sa, heroine,... thì ngày nay ma tuý tổng hợp xuất hiện ngày càng nhiều, tác hại ngày càng lớn. Đặc biệt, thanh thiếu niên, học sinh là đối tượng dễ bị lôi kéo, dụ dỗ sử dụng. Ma tuý có thể nguỵ trang dưới nhiều hình thức như “tem giấy" (hay còn gọi là “bùa lưỡi"), nấm thần, cỏ Mỹ, bóng cười, kẹo,...

Có nhiều con đường dẫn đến nghiện ma tuý như:

Bản thân người nghiện ma tuý chủ động tìm đến với ma tuý và sử dụng những chất này.

Người nghiện ma tuý do tò mò muốn tìm hiểu cảm giác lạ khi sử dụng chất ma tuý.

Người nghiện ma tuý muốn thể hiện bản thân, khẳng định cái tôi với bạn bè xung quanh.

Người nghiện ma tuý do bị bạn bè lôi kéo, xúi giục, kích động sử dụng chất ma tuý.

Người nghiện ma tuý do bị các đối tượng khác cưỡng bức sử dụng chất ma tuý.

Hình 3.6. Lực lượng chức năng bắt giữ các đối tượng sử dụng trái phép ma tuý, thu giữ chất ma tuý

Để không đi vào con đường nghiện ma tuý, học sinh cần chú ý: Tuyệt đối không được dùng thử các chất ma tuý; cảnh giác trước những đồ ăn vặt không rõ nguồn gốc, từ chối những lời mời, rủ rê của người khác về việc sử dụng chất ma tuý; chủ động bảo vệ bản thân; quyết tâm cai nghiện ma tuý khi mắc nghiện.

Câu hỏi

Hãy nêu một số hình thức sử dụng trái phép chất ma tuý?

III. TRÁCH NHIỆM CỦA HỌC SINH ĐỐI VỚI VIỆC PHÒNG, CHỐNG MA TUÝ

Thời gian qua, ma tuý đã và đang xâm nhập vào học đường, gây ra nhiều hệ quả đau lòng cho cả gia đình và xã hội, ảnh hưởng đến tương lai của học sinh. Vì vậy, để phòng, chống ma tuý trong học đường đạt hiệu quả, không chỉ cần sự vào cuộc quyết liệt của các ngành chức năng mà mỗi học sinh cần hiểu rõ trách nhiệm của mình trong phòng, chống ma tuý.

Trang 20

1. Nhận thức

Nhận thức đầy đủ về hậu quả và tác hại của ma tuý; chủ động bảo vệ bản thân; không sử dụng ma tuý dưới bất kì hình thức nào.

2. Trách nhiệm cá nhân

Không vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống ma tuý.

Thực hiện nghiêm các quy định, chương trình, hoạt động của nhà trường về phòng, chống ma tuý.

Vận động thành viên gia đình, bạn bè, cộng đồng nơi cư trú thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống ma tuý.

Kịp thời tố giác người có hành vi vi phạm pháp luật về ma tuý cho gia đình, nhà trường, cơ quan chức năng.

Câu hỏi

Học sinh có trách nhiệm gì trong phòng, chống ma tuý?

Kiến thức cần ghi nhớ

Chất ma túy là những chất gây hại cho người sử dụng, tồn tại ở nhiều dạng khác nhau; pháp luật về phòng, chống ma tuý quy định về hình phạt, trách nhiệm trong phòng, chống ma tuý (Bộ luật Hình sự; Luật Phòng, chống ma tuý; Luật xử lý vi phạm hành chính); ma tuý gây hại cho người sử dụng và tác động đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội; có nhiều hình thức, con đường để dẫn đến nghiện ma tuý; mỗi học sinh phải luôn ý thức bảo vệ chính mình và thể hiện trách nhiệm cá nhân trong công tác phòng, chống ma tuý.