Bài 5: Khai báo biến | Tin học | Chương 2: Chương trình đơn giản - Lớp 11 - Giáo Dục Việt Nam

Như đã nêu ở trên, mọi biến dùng trong chương trình đều cần khai báo tên và kiểu dữ liệu. Tên biến dùng để xác lập quan hệ giữa biến với địa chỉ bộ nhớ nơi lưu trữ giá trị biến. Mỗi biến chỉ được khai báo một lần. Trong phần này ta chỉ xét khai báo các biến đơn.

Trong Pascal, khai báo biến bắt đầu bằng từ khoá var có dạng:

var <danh sách biến>: <kiểu dữ liệu);

trong đó:

• danh sách biến là một hoặc nhiều tên biến, các tên biến được viết cách nhau bởi dấu phẩy;
• kiểu dữ liệu thường là một trong các kiểu dữ liệu chuẩn hoặc kiểu dữ liệu do người lập trình định nghĩa (được trình bày trong chương IV).

Sau từ khoá var có thể khai báo nhiều danh sách biến khác nhau, tức là cấu trúc:

<danh sách biến>: <kiểu dữ liệu);

có thể xuất hiện nhiều lần.

Ví dụ 1

Giả sử trong chương trình cần các biến thực A, B, C, D, X1, X2 và các biến nguyên M, N. Khi đó có thể khai báo các biến đó như sau:
var

A, B, C, D, X1, X2: real;
M, N: integer;

Ví dụ 2

Xét khai báo biến:
var
X, Y, Z: real;
C:
char;
I, J: byte;
N: word;

Trong khai báo này có ba biến thực X, Y, Z. Bộ nhớ cấp phát cho ba biến này là 18 byte (3 x 6 = 18). C là biến kí tự và bộ nhớ dành cho nó là 1 byte. Các biến I, J nhận giá trị nguyên trong phạm vi từ 0 đến 255 và bộ nhớ dành cho mỗi biến là 1 byte. Biến N cũng nhận các giá trị nguyên, nhưng trong phạm vi từ 0 đến 65535. Bộ nhớ cấp phát cho biến N là 2 byte. Như vậy, tổng bộ nhớ dành cho các biến đã khai báo là:
18+1+2+2= 23 (byte).

Một số chú ý khi khai báo biến:

• Cần đặt tên biến sao cho gợi nhớ đến ý nghĩa của biến đó. Điều này rất có lợi cho việc đọc, hiểu và sửa đổi chương trình khi cần thiết.
  Ví dụ, cần đặt tên hai biến biểu diễn điểm toán, điểm tin thì không nên vì ngắn gọn mà đặt tên biến là d1, d2 mà nên đặt là dtoan, dtin.
• Không nên đặt tên biến quá ngắn hay quá dài, dễ mắc lỗi khi viết nhiều lần tên biến. Ví dụ, không nên dùng d1, d2 hay diemmontoan, diemmontin cho điểm toán, điểm tin của học sinh.
• Khi khai báo biến cần đặc biệt lưu ý đến phạm vi giá trị của nó. Ví dụ, khi khai báo biến biểu diễn số học sinh của một lớp có thể sử dụng kiểu byte, nhưng biến biểu diễn số học sinh của toàn trường thì phải thuộc kiểu word.