Bài 10: Thang pH | Khoa Học Tự nhiên 8 | Chủ đề 2: Acid - Base - pH - Oxide - Muối - Lớp 8 - Cánh Diều

(Trang 55)

Học xong bài học này, em có thể:

• Nêu được thang pH, sử dụng pH để đánh giá độ acid – base của dung dịch.

• Tiến hành được một số thí nghiệm đo pH (bằng giấy chỉ thị) một số loại thực phẩm (đồ uống, hoa quả,...)

• Liên hệ được pH trong dạ dày, trong máu, trong nước mưa, đất.

I. THANG PH

(Trang 56)

• Nếu pH=7 thì dung dịch có môi trường trung tính (không có tính acid và không có tính base). Nước tinh khiết (nước cất) có pH=7.

• Nếu pH > 7 thì dung dịch có môi trường base, pH càng lớn thì độ base của dung dịch càng lớn.

• Nếu pH < 7 thì dung dịch có môi trường acid, pH càng nhỏ thì độ acid của dung dịch càng lớn.

Như vậy, khi biết giá trị pH của dung dịch dựa vào thang pH, chúng ta không chỉ biết được dung dịch đó có tính acid, base hay trung tính mà còn biết được mức độ acid hoặc mức độ base của dung dịch.

Khi sử dụng giấy chỉ thị màu để xác định pH của dung dịch cần phải đối chiếu với thang
màu pH tương ứng.

Hình 10.4. Thang màu pH

II. Ý NGHĨA CỦA PH

pH có ý nghĩa to lớn trong thực tiễn.

Ví dụ:

• Tôm, cá sống ở môi trường nước có pH trong khoảng 7 – 8,5 và rất nhạy cảm với sự thay đổi pH của môi trường.

• Trong cơ thể người, pH của máu luôn được duy trì ổn định trong phạm vi rất hẹp khoảng 7,35 – 7,45.

• Thực vật chỉ phát triển được bình thường khi giá trị pH của dung dịch trong đất ở trong khoảng xác định, đặc trưng cho mỗi loại cây.

pH của môi trường có ảnh hưởng nhiều đến đời sống của động vật và thực vật, do vậy cần phải quan tâm đến pH của môi trường nước, môi trường đất để có những biện pháp can thiệp kịp thời nhằm duy trì được pH tối ưu đối với đời sống của người, động vật và thực vật.

(Trang 57)

Hình 10.5. pH của một số dung dịch

Ở một số khu vực, không khí bị ô nhiễm bởi các chất khí như ,... sinh ra trong sản xuất công nghiệp và đốt cháy nhiên liệu. Các khí này có thể hoà tan vào nước mưa và làm pH của nước mưa giảm đi. Khi pH của nước mưa nhỏ hơn 5,6 gọi là hiện tượng mưa acid. Mưa acid có thể làm thay đổi pH của môi trường nước trong tự nhiên và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của động, thực vật.

1.Trong sản xuất nông nghiệp, người ta thường bón vôi cho các ruộng bị chua. Theo em, sau khi bón vôi cho ruộng, pH của môi trường sẽ tăng lên hay giảm đi? Giải thích.

III. XÁC ĐỊNH pH DUNG DỊCH BẰNG GIẤY CHỈ THỊ MÀU

Để xác định pH của một số dung dịch bằng giấy chỉ thị màu, ta tiến hành thí nghiệm sau.

Xác định pH của các dung dịch giấm ăn, nước xà phòng, nước vôi trong

Chuẩn bị

• Dụng cụ: Mặt kính đồng hồ, ống hút nhỏ giọt.

• Hoá chất: Giấy chỉ thị màu, các dung dịch giấm ăn, nước xà phòng, nước vôi trong.

Tiến hành

• Đặt giấy chỉ thị lên mặt kính đồng hồ, nhỏ một giọt dung dịch giấm ăn lên giấy.

• So màu của giấy chỉ thị sau khi nhỏ giấm ăn với thang màu pH tương ứng và ghi lại giá trị pH.

• Làm tương tự đối với dung dịch nước xà phòng và nước vôi trong.

• Kết quả xác định pH cho biết điều gì?

• Báo cáo kết quả xác định pH của các dung dịch theo gợi ý sau:

(Trang 58)

3. Xác định pH của một số đồ uống khác và ghi kết quả theo gợi ý sau:

Tìm hiểu thêm

Tìm hiểu sự đổi màu của nước bắp cải tím khi tác dụng với các dung dịch acid và base

Xay bắp cải tím với nước, lọc bã qua rây để giữ lại nước lọc. Cho nước lọc thu được ở trên vào bốn cốc thuỷ tinh không màu có đánh số từ 1 đến 4, sau đó thêm vào các cốc:

• Cốc 1: nước vắt từ quả chanh.

• Cốc 2: dung dịch nước rửa bát (chén).

• Cốc 3: nước xà phòng.

• Cốc 4: giấm ăn.

Quan sát hiện tượng xảy ra và nhận xét.

Em có biết

Dùng giấy chỉ thị màu để xác định pH của dung dịch sẽ cho kết quả với độ chính xác không cao. Khi cần xác định pH của dung dịch với độ chính xác cao, người ta dùng các thiết bị đo pH như máy đo pH để bàn (a), máy đo pH cầm tay (b), bút đo pH (c).

• Để biểu thị độ acid hoặc base của dung dịch, người ta dùng giá trị pH.

   – pH = 7: dung dịch có môi trường trung tính.

   – pH > 7: dung dịch có môi trường base.

   – pH < 7: dung dịch có môi trường acid.

• pH của môi trường có ảnh hưởng mạnh đến đời sống của động vật và thực vật.

• Để xác định giá trị pH gần đúng của dung dịch, có thể dùng giấy chỉ thị màu.