Bài 1 : Đọc | Ngữ Văn 9 - Tập 2 | Bài 8 : Tiếng nói của lương tri - Lớp 9 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

• Trước nhiều tình huống trong cuộc sống của cá nhân và cộng đồng, chúng ta rất cần sự dẫn dắt của tiếng nói lương tri. Đó là tiếng nói của lí trí sáng suốt, tình cảm chân thành; tiếng nói của lẽ phải và công chính, của tinh thần trách nhiệm cao. Tiếng nói đó có khả năng đánh thức phần tốt đẹp nhất trong mỗi người, hướng con người đến hành động đúng đắn.

• Hai văn bản nghị luận trong bài là những tiếng nói mạnh mẽ, đề cập vấn đề nóng hổi, hệ trọng, liên quan đến sự tồn vong của nhân loại. Với thái độ trân trọng sự sống của con người, các tác giả đã nêu lên vấn đề hết sức thiết yếu, dùng lí lẽ sắc bén và bằng chứng xác thực để viết nên những văn bản giàu sức thuyết phục. Kết nối về chủ đề là bài thơ của một chiến sĩ cách mạng, thể hiện sự kì vọng về vai trò của tuổi trẻ đối với vận mệnh đất nước.

VĂN BẢN ĐỌC

VĂN BẢN 1. Đấu tranh cho một thế giới hoà bình, Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két (Gabriel García Márquez)

VĂN BẢN 2. Biến đổi khí hậu – mối đe doạ sự tồn vong của hành tinh chúng ta, (trích Phát biểu của Tổng Thư kí Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu), An-tô-ni-ô Gu-tê-rét (António Guterres)

VĂN BẢN 3. Bài ca chúc Tết thanh niên, Phan Bội Châu

TRƯỚC KHI ĐỌC

   Em hãy cho biết đất nước nào đã phải hứng chịu những quả bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới. Vì sao hằng năm ở đất nước đó, người ta vẫn tổ chức tưởng niệm ngày bị ném bom nguyên tử?

ĐỌC VĂN BẢN

Đấu tranh cho một thế giới hoà bình

--------------------------------------------
Trích, GA-BRI-EN GÁC-XI-A MÁC-KÉT
--------------------------------------------

   [...] Chúng ta đang ở đâu? Hôm nay ngày 8 – 8 – 1986, hơn 50 000 đầu đạn hạt nhân đã được bố trí trên khắp hành tinh. Nói nôm na ra, điều đó có nghĩa là mỗi người, không trừ trẻ con, đang ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ. Tất cả chỗ đó nổ tung lên sẽ làm biến hết thảy, không phải là một lần mà là mười hai lần, mọi dấu vết của sự sống trên Trái Đất. Nguy cơ ghê gớm đó đang đè nặng lên chúng ta như thanh gươm Đa-mô-clét, về lí thuyết có thể tiêu diệt tất cả các hành tinh đang xoay quanh Mặt Trời, cộng thêm bốn hành tinh nữa, và phá huỷ thế thăng bằng của Hệ Mặt Trời. Không có một ngành khoa học hay công nghiệp nào có được những tiến bộ nhanh ghê gớm như ngành công nghiệp hạt nhân kể từ khi nó ra đời cách đây 41 năm, không có một đứa con nào của tài năng con người lại có một tầm quan trọng quyết định đến như vậy đối với vận mệnh thế giới.

   Niềm an ủi duy nhất trước tất cả những suy diễn kinh khủng đó là nhận thức được rằng việc bảo tồn sự sống trên Trái Đất ít tốn kém hơn là “dịch hạch” hạt nhân.
-------------------------------------------------------

Nhan đề của văn bản được dịch là Thanh gươm Đa-mô-dét (Damocles). Đấu tranh cho một thế giới hoà bình là nhan đề do nhóm tác giả biên soạn Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục, 2008 đặt lại. Văn bản trích tham luận do Ga-bri-en Gác-xi-a Mac-két, với tư cách là khách mời, đọc tại một hội nghị quốc tế họp tại Mê-hi-cô (Mexico) tháng 8 năm 1986 – thời điểm cuộc chạy đua vũ trang giữa Liên Xô và Mỹ đã lên đến đỉnh điểm. Đây là hội nghị lần thứ hai chống chạy đua vũ trang, đòi thủ tiêu vũ khí hạt nhân do nguyên thủ sáu nước: Ấn Độ, Mê-hi-cô, Thụy Điển, Ác-hen-ti-na (Argentina), Hy Lạp, Tan-da-ni-a (Tanzania) tổ chức.

Thanh gươm Đa-mô-clét: điển tích lấy từ một câu chuyện ngụ ngôn Hy Lạp cổ đại. (Tên nịnh thần Ea-mô-chét được nhà vua cho ngôi vào ngai vàng và hưởng thụ sự sung sướng. Nhưng sau đó y mới biết có một thanh gươm sắc được nhà vua cho treo lơ lửng ngay phía trên đầu y chỉ bằng một sợi lông đuôi ngựa; từ câu chuyện đó, điển tích này được dùng với nghĩa: sự nguy hiểm, tai hoạ có thể xảy ra bất cứ lúc nào.)

Dịch hạch: bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm, do một loại vi khuẩn từ bọ chét của chuột đã mắc bệnh truyền sang người, khi thành dịch lây lan rất nhanh, đe doạ tính mạng nhiều người; ở đây ý nói vũ khí hạt nhân đe doạ loài người như bệnh dịch hạch.

Chỉ do sự tồn tại của nó không thôi, cái cảnh tận thế tiềm tàng trong các bệ phóng cái chết cũng đã làm tất cả chúng ta mất đi khả năng sống tốt đẹp hơn.

   Năm 1981, UNICEF đã định ra một chương trình để giải quyết những vấn đề cấp bách cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ nhất trên thế giới. Chương trình này dự kiến cứu trợ về y tế, giáo dục sơ cấp, cải thiện điều kiện vệ sinh, và tiếp tế thực phẩm, nước uống. Nhưng tất cả đã tỏ ra là một giấc mơ không thể thực hiện được, vì tốn kém 100 tỉ đô la. Tuy nhiên số tiền này cũng chỉ gần bằng những chi phí bỏ ra cho 100 máy bay ném bom chiến lược B.1B của Mỹ và cho dưới 7 000 tên lửa vượt đại châu.

   Và đây là một ví dụ khác trong lĩnh vực y tế: Giá của 10 chiếc tàu sân bay mang vũ khí hạt nhân kiểu tàu Ni-mit (Nimitz), trong số 15 chiếc mà Hoa Kỳ dự định đóng từ nay đến năm 2000, cũng đủ để thực hiện một chương trình phòng bệnh trong cũng 14 năm đó và sẽ bảo vệ cho hơn 1 tỉ người khỏi bệnh sốt rét và cứu hơn 14 triệu trẻ em, riêng cho châu Phi mà thôi.

   Một ví dụ trong lĩnh vực tiếp tế thực phẩm: Theo tính toán của FAO

   Một ví dụ trong lĩnh vực giáo dục: Chỉ hai chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân là đủ tiền xoá nạn mù chữ cho toàn thế giới.

   [...] Một nhà tiểu thuyết lớn của thời đại chúng ta đã đặt ra câu hỏi: Phải chăng Trái Đất chúng ta chính là địa ngục của các hành tinh khác? Có lẽ sự việc giản đơn hơn nhiều: Nó chỉ là một cái làng nhỏ mà thánh thần đã bỏ quên ở ngoại vi vũ trụ.

   Tuy nhiên, ý nghĩ dai dẳng cho rằng Trái Đất là nơi độc nhất có phép màu của sự sống trong Hệ Mặt Trời, ý nghĩ đó đã đẩy chúng ta tới kết luận này, không thể khác được: Chạy đua vũ trang là đi ngược lại lí trí.

   Không những đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại cả lí trí tự nhiên nữa. [...] Từ khi mới nhen nhúm sự sống trên Trái Đất, đã phải trải qua 380 triệu năm con bướm mới bay được, rồi 180 triệu năm nữa bông hồng mới nở, chỉ để làm đẹp mà thôi. Cũng đã phải trải qua bốn kỉ địa chất, con người mới hát được hay hơn chim và mới chết vì yêu. Trong thời đại hoàng kim này của khoa học, trí tuệ con người chẳng có gì để tự hào vì đã phát minh ra một biện pháp, chỉ cần bấm nút một cái là đưa cả quá trình vĩ đại và tốn kém đó của hàng bao nhiêu triệu năm trở lại điểm xuất phát của nó.

---------------------------------------------------------

UNICEF (viết tắt của United Nations International Children’s Emergency Fund): Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc.
Tàu sân bay: tàu chiến loại lớn chuyên dùng để chở máy bay, có sân bay để cho máy bay cất cánh, hạ cánh.
FAO (viết tắt của Food and Agriculture Organization): Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc.

   Chúng ta đến đây để cố gắng chống lại việc đó, đem tiếng nói của chúng ta tham gia vào bản đồng ca của những người đòi hỏi một thế giới không có vũ khí và một cuộc sống hoà bình, công bằng. Nhưng dù cho tai hoạ có xảy ra thì sự có mặt của chúng ta ở đây cũng không phải là vô ích.

   [...] Tôi rất khiêm tốn nhưng cũng rất kiên quyết đề nghị mở ra một nhà băng lưu trữ trí nhớ có thể tồn tại được sau thảm hoạ hạt nhân. Để cho nhân loại tương lai biết rằng sự sống đã từng tồn tại ở đây, bị chi phối bởi đau khổ và bất công nhưng cũng đã từng biết đến tình yêu và biết hình dung ra hạnh phúc. Để cho nhân loại tương lai hiểu điều đó và làm sao cho ở mọi thời đại, người ta đều biết đến tên những thủ phạm đã gây ra những lo sợ, đau khổ cho chúng ta, đã giả điếc làm ngơ trước những lời khẩn cầu hoà bình, những lời kêu gọi làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn, để mọi người biết rằng bằng những phát minh dã man nào, nhân danh những lợi ích ti tiện nào, cuộc sống đó đã bị xoá bỏ khỏi vũ trụ này.

(G.G Mác-két, Thanh gươm Đa-mô-clét,
N.V dịch, báo Văn nghệ, ngày 27-9–1986)

NGHĨA VÀ CÁCH DÙNG TÊN VIẾT TẮT CÁC TỔ CHỨC QUỐC TẾ QUAN TRỌNG

1. Đọc văn bản Đấu tranh cho một thế giới hoà bình, gặp tên viết tắt của tổ chức quốc tế như các trường hợp dưới đây, em cần làm gì? Vì sao phải làm như vậy?

– Theo tính toán của FAO năm 1985, người ta thấy trên thế giới có gần 575 triệu người thiếu dinh dưỡng.

– Năm 1981, UNICEF đã định ra một chương trình để giải quyết những vấn đề cấp bách cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ nhất trên thế giới.

2.  Nhận xét việc sử dụng tên viết tắt các tổ chức quốc tế trong đoạn văn sau:

   Việt Nam là một thành viên của UN, luôn cam kết hoàn thành nghĩa vụ với tổ chức này. Các cơ quan của UN như UNICEF, UNESCO, UNDP,... luôn đồng hành cùng Việt Nam trong việc thực hiện những chương trình quan trọng nhằm cải thiện đời sống của con người.

3. Đặt 4 câu, mỗi câu có sử dụng tên viết tắt của một tổ chức quốc tế sau đây:

–  WTO

– WB

– ASEAN

– WHO

Nhận biết tên viết tắt các tổ chức quốc tế, nghĩa của tên viết tắt và cách sử dụng

• Trên sách báo, ta có thể gặp những tổ hợp chữ cái viết hoa, ví dụ: UNESCO, EU, ILO,... Đó chính là tên viết tắt của các tổ chức quốc tế. Khi viết tắt, người ta chỉ lấy chữ cái đầu của từ trong cụm từ tiếng Anh chỉ tên tổ chức. Ví dụ, UNESCO viết đầy đủ là United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization; EU viết đầy đủ là Euronean Union,... Việc viết tắt tên các tổ chức như vậy xuất phát từ những lí do:

– Tiết kiệm thời gian khi tạo lập văn bản. Tên tổ chức quốc tế viết đầy đủ sẽ dài, nhưng khi viết tắt, chỉ cần rất ít chữ cái.

– Thuận tiện và thể hiện tính chuyên nghiệp trong trao đổi thông tin. Những người hoạt động trong các lĩnh vực như ngoại giao, thương mại, báo chí, nghiên cứu quốc tế,... sử dụng thường xuyên cách viết này.

– Tăng khả năng tìm kiếm thông tin liên quan đến tổ chức quốc tế trên in-tơ-nét.

• Nghĩa của tên viết tắt tổ chức quốc tế là nghĩa của từng từ trong cụm từ đầy đủ tạo nên tên của tổ chức đó. Ví dụ: UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) nghĩa là Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên hợp quốc; EU (European Union) nghĩa là Liên minh châu Âu,... Nếu gặp tên viết tắt các tổ chức quốc tế như vậy trong văn bản nhưng không có chú thích, em cần tìm hiểu, tra cứu thông tin trên in-tơ-nét hoặc hỏi những người hiểu biết để nắm được nghĩa của nó.

• Trong tạo lập văn bản, khi sử dụng tên viết tắt các tổ chức quốc tế, cần lưu ý:

– Tất cả các chữ cái trong tên viết tắt phải được viết in hoa.

– Viết đúng trật tự các chữ cái trong tên viết tắt của tổ chức quốc tế.

– Tên viết tắt của tổ chức quốc tế xuất hiện lần đầu trong văn bản cần phải được chú thích (ghi đầy đủ tên của tổ chức đó bằng tiếng Anh và tiếng Việt).

– Chỉ sử dụng tên viết tắt của tổ chức quốc tế khi cần thiết, không nên dùng quá nhiều trong văn bản.

TRƯỚC KHI ĐỌC

   Biến đổi khí hậu đã gây tác hại như thế nào đến lao động sản xuất và sinh hoạt của cư dân ở địa phương em? Vấn đề có nghiêm trọng không? Căn cứ vào đâu mà em kết luận như vậy?

ĐỌC VĂN BẢN

Biến đổi khí hậu –mối đe doạ sự tồn vong
của hành tinh chúng ta

--------------------------------------------------
Trích Phát biểu của Tổng Thư kí Liên hợp quốc
về biến đổi khí hậu, AN-TÔ-NI-Ô GU-TÊ-RÉT
--------------------------------------------------

   Các bạn thân mến của hành tinh Trái Đất,

   Cảm ơn các bạn đã đến trụ sở Liên hợp quốc ngày hôm nay. Tôi đã đề nghị các bạn đến đây để nghe tiếng chuông báo động. Biến đổi khí hậu là vấn đề hạn định thời đại chúng ta – và chúng ta đang ở vào một thời điểm có tính hạn định. Chúng ta phải đối mặt với một mối đe doạ trực tiếp đến sự tồn vong. Biến đổi khí hậu diễn biến nhanh hơn tốc độ của chúng ta – và điều đó đã gây nên một quả bom âm thanh SOS qua thế giới chúng ta. Nếu chúng ta không thay đổi tiến trình đến năm 2020, chúng ta có nguy cơ làm mất đi thời điểm mà chúng ta có thể tránh được một sự biến đổi khí hậu phi mã

   Cái khiến cho tất cả những chuyện này còn gây bối rối hơn đó là chúng ta đã được cảnh báo. Các nhà khoa học đã nói cho chúng ta từ nhiều thập kỉ trước. Nói đi và nói lại. Quá nhiều nhà lãnh đạo đã từ chối lắng nghe. Quá ít người đã hành động với tầm nhìn mà khoa học đòi hỏi. Chúng ta nhìn thấy kết quả. Trong một số trường hợp,

-------------------------------------------

Nhan đề do người biên soạn đặt. Văn bản này là bài phát biểu của An-tô-ni-ô Gu-tê-rét, Tổng Thư kí Liên hợp quốc tại cuộc họp Đại hội đồng Liên hợp quốc (ở Niu Oóc, Hoa Kỳ) năm 2018. Bài phát biểu gióng lên hồi chuông báo động chính phủ các quốc gia vì họ đã làm ngơ quá lâu trước những lời kêu gọi khẩn thiết của các nhà khoa học về tình trạng khí thải nhà kính tăng vọt, đẩy hành tinh của chúng ta tới bờ vực thẳm.
An-tô-ni-ôn Gu-tê-rét sinh năm 1949, là nhà chính trị và ngoại giao người Bồ Đào Nha, từng giữ chức Thủ tướng Bồ Đào Nha từ năm 1995 đến năm 2002. Năm 2017, ông được bầu làm Tổng Thư kí Liên hợp quốc.
Hạn định: mức giới hạn cần định trước.
SOS: tín hiệu cấp cứu quốc tế, được chấp nhận và sử dụng rộng rãi trên toàn cầu; trong văn bản này có nghĩa là cấp cứu, khẩn cấp.

chúng rất gần với các kịch bản “trường hợp xấu nhất” của các nhà khoa học. Băng ở vùng biển Bắc Cực đang biến đi nhanh hơn là chúng ta có thể hình dung. Năm nay, lần đầu tiên, lớp băng dày quanh năm ở bắc Grin-lan (Greenland) bắt đầu vỡ. Sự nóng lên đột ngột này ở Bắc Cực tác động đến mô hình khí hậu của phần bắc bán cầu. Nạn cháy rừng kéo dài hơn và lan đi xa hơn. Một số đám cháy lớn đến mức chúng thổi muội và tro khắp thế giới, nhuộm đen các khối băng trôi và các chỏm băng, khiến cho chúng tan chảy càng nhanh hơn. Các đại dương bị nhiễm acid nặng hơn, đe doạ nền tảng của chuỗi thức ăn duy trì sự sống. San hô chết trên diện rộng, làm suy giảm thêm hoạt động đánh bắt cá có tính sống còn. Và trên đất liền, mức cacbon đi-ô-xít cao trong khí quyển làm cho các vụ trồng lúa ít dưỡng chất hơn, đe doạ sự thịnh vượng và an ninh lương thực đối với hàng tỉ người. Sự biến đổi khí hậu càng trầm trọng, chúng ta sẽ thấy việc nuôi sống mình càng khó khăn hơn. Tốc độ diệt chủng sẽ tăng vọt khi môi trường sống bị thu hẹp lại. Ngày càng nhiều người buộc phải di cư khỏi quê nhà khi mà đất đai – nguồn sống chủ yếu của họ – không còn sản sinh hoa lợi. Điều này thực sự đã dẫn đến nhiều cuộc xung đột địa phương vì các nguồn tài nguyên đang dần teo tóp lại. [...]

   Ngọn núi phía trước chúng ta rất cao. Nhưng nó không phải là không thể vượt qua. Chúng ta biết cách để trèo qua nó. Nói một cách đơn giản, chúng ta cần lắp phanh lên thứ khí nhà kinh phát thải gây nguy hại và lèo lái các tác động khí hậu. Chúng ta cần nhanh chóng thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nhiên liệu hoá thạch. Chúng ta cần thay thế chúng với năng lượng sạch từ nước, gió và mặt trời. Chúng ta phải ngăn chặn nạn phá rừng, phục hồi các cánh rừng bị xuống cấp và thay đổi phương thức canh tác. Chúng ta cần gắn kết kinh tế tuần hoàn với việc sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên. [...]

   Giờ đây chúng ta đang đứng ở ngã tư của sự sinh tồn. Nếu chúng ta chọn được đúng đường con đường hợp lẽ duy nhất – chúng ta sẽ phải tập trung toàn bộ sức mạnh của kĩ năng con người. Nhưng kĩ năng đã có rồi và đang cho ta các giải pháp. Và vì vậy, các bạn thân mến, một thông điệp trung tâm khác – công nghệ ở về phía chúng ta trong cuộc chiến nhằm vào biến đổi khí hậu. Sự gia tăng năng lượng tái tạo là rất lớn. Ngày nay, nó đang đua tranh với – thậm chí còn rẻ hơn — than đá và dầu mỏ, đặc biệt nếu như người ta tính đến cái giá phải trả của sự ô nhiễm. [...]

--------------------------------------------------
Chuỗi thức ăn: mô hình mô tả mối quan hệ giữa các loài sinh vật trong một hệ sinh thái, ở đó, sinh vật này sẽ ăn sinh vật khác để có được nguồn dinh dưỡng nuôi sống cơ thể.

Kinh tế tuần hoàn: mô hình kinh tế dựa trên chu trình khép kín, các chất thải được tái sử dụng, trở thành nguyên liệu cho sản xuất, từ đó giảm được tác động tiêu cực đến môi trường, hệ sinh thái và sức khoẻ con người.

   Đó đều là những bước tiến vô cùng quan trọng. Nhưng không đủ. Việc chuyển đổi sang một tương lai sạch hơn, xanh hơn đòi hỏi phải tăng tốc. Chúng ta đang đứng trước một thời điểm “bỏ lỡ là mất luôn” thực sự. [...] Đó là một lí do khác để hành động bổn phận về đạo đức. Các quốc gia giàu nhất chịu trách nhiệm nhiều nhất về khủng hoảng khí hậu, nhưng các quốc gia nghèo nhất và các dân tộc và cộng đồng binh thường nhất lại phải nhận những tác động trước nhất và tồi tệ nhất. Chúng ta đã thấy sự bất công này trong chu kì hạn hán cực đoan và bão lụt, thậm chí còn dữ dội hơn diễn ra không ngừng và ngày càng gia tăng. Phụ nữ và trẻ em gái là những đối tượng đặc biệt phải trả giá – không chỉ vì cuộc sống của họ sẽ trở nên khó khăn hơn mà bởi vì, khi thảm hoạ xảy ra, phụ nữ và trẻ em gái luôn phải gánh chịu nặng nề hơn. Các quốc gia giàu có do đó không chỉ cần cắt giảm lượng khí phát thải mà còn phải làm nhiều hơn để đảm bảo rằng những người bình thường nhất có thể phát triển khả năng phục hồi cần thiết để sống qua được những tổn hại mà các khí phát thải đó gây ra.[...]

   Đã đến lúc các nhà lãnh đạo của chúng ta thể hiện rằng họ quan tâm đến những người mà họ nắm số phận trong tay. Chúng ta cần họ thể hiện rằng họ quan tâm đến tương lai – và ngay cả hiện tại. Đó là lí do vì sao tôi xin phép được nhấn mạnh tới sự đại diện của giới trẻ trong những người nghe hôm nay. Điều cần thiết là xã hội dân sự – thanh niên, các nhóm phụ nữ, khu vực tư nhân, các cộng đồng tín ngưỡng, các nhà khoa học và các phong trào của những người dân thường trên khắp thế giới – đòi các nhà lãnh đạo của họ phải vào cuộc. Như tôi đã được Đặc phái viên về Thanh niên của tôi nhắc nhở. Đặc biệt, tôi kêu gọi vai trò lãnh đạo của  phụ nữ. Khi phụ nữ được trao quyền lãnh đạo. họ là những người biết hướng tới giải pháp. Không gì quan trọng bằng tương lai của chúng ta, và số phận của nhân loại tuỳ thuộc vào cách chúng ta ứng phó với sự thách thức của khí hậu. [...]

   Tôi kêu gọi tất cả các nhà lãnh đạo tới hội nghị thượng đỉnh đang được chuẩn bị vào năm tới để báo cáo không chỉ về những gì họ đang làm, mà còn là những gì họ dự tính sẽ làm khi họ họp lại vào năm 2020 tại hội nghị khí hậu của Liên hợp quốc, ở đó các thoả thuận sẽ được thay đổi và chắc chắn được tăng cường một cách đầy tham vọng. Và đó là lí do vì sao tôi kêu gọi xã hội dân sự, đặc biệt những người trẻ tuổi, tham gia vào chiến dịch vì tác động khí hậu. Chúng ta hãy sử dụng năm tới cho các quyết định có tính chuyển đổi trong các phòng họp, phòng VIP và các nghị viện trên khắp thế giới. Chúng ta hãy nêu các tầm nhìn của mình, thiết lập các liên minh và làm cho các nhà lãnh đạo của chúng ta phải lắng nghe. Tôi cam kết cá nhân mình

----------------------------------------------
 

VIP: viết tắt của cụm từ Very important Person, có nghĩa là người rất quan trọng; VIP thường được sử dụng để chỉ những người có địa vị, quyền lực, hoặc có vai trò quan trọng trong một cộng đồng hoặc sự kiện nào đó, về sau mở rộng để chỉ những gì sang trọng phục vụ cho người hoặc sự kiện quan trọng, như phòng VIP, và VIP,...

Nghị viện: tổ chức lập pháp trong hệ thống chính trị của một số quốc gia (còn được gọi là quốc hội, đại hội đại biểu hoặc hội đồng lập pháp) có nhiệm vụ thực hiện chức năng lập pháp và giảm sát các hoạt động của chính phủ.

và toàn thể Liên hợp quốc sẽ tham gia vào nỗ lực này. Chúng tôi sẽ ủng hộ tất cả các nhà lãnh đạo nào chấp nhận thách thức mà tôi đã vạch ra hôm nay. Các bạn thân mến, không có thời gian để lãng phí nữa.

   Như những vụ cháy rừng và các đợt nóng dữ dội trong mùa hè này đã cho thấy, thế giới đang thay đổi trước mắt chúng ta. Chúng ta đang tiến đến bên bờ vực thẳm. Không quá muộn để thay đổi chiều hướng này, nhưng mỗi ngày qua đi có nghĩa là thế giới lại nóng lên một chút và cái giả chúng ta phải trả cho sự thụ động của mình lại tăng thêm. Mỗi ngày chúng ta bỏ lỡ không hành động là một ngày chúng ta bước một chút gần hơn tới cái số phận mà không ai trong chúng ta mong muốn – một số phận mà qua các thế hệ sẽ cộng hưởng thành sự huỷ hoại đối với nhân loại và sự sống trên Trái Đất. Số phận của chúng ta ở trong tay chúng ta. Thế giới trông chờ mỗi chúng ta chấp nhận sự thách thức trước khi quá muộn. Tôi trông chờ vào tất cả các bạn.

   Xin cảm ơn.

      (An-tô-ni-ô Gu-tê-rét, Phát biểu của Tổng Thư kí Liên hợp quốc về biến đổi khi hậu, Huy Toàn dịch, in trong Những bài diễn văn làm thay đổi thế giới từ 1945 đến nay, Ca-lô Ba-tà (Carlo Bata) (Chủ biên), NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2022, tr. 199 – 202)

ĐỌC VĂN BẢN

Bài ca chúc Tết thanh niên

--------------------
PHAN BỘI CHÂU
--------------------

Dậy! Dậy! Dậy!

Bên án một tiếng gà vừa gáy,

Chim trên cây liền ngỏ ý chào mừng.

Xuân ơi xuân, xuân có biết cho chăng?

Thẹn cùng sông, buồn cùng núi, tủi cùng trăng.

Hai mươi năm lẻ đã từng chua với xót.

Trời đất may còn thân sống sót;

Tháng ngày khuây khoả lũ đầu xanh

Thưa các cô, các chị, lại các anh:

Đời đã mới, người càng nên đổi mới.

Mở mắt thấy rõ ràng tân vận hội,

Xúm vai vào xốc vác cựu giang sơn.

Đi cho êm, đứng cho vững, trụ cho gan.

Dây thành bại quyết ghe phen liên hiệp lại,

Ai hữu chí từ nay xin gắng gỏi:

---------------------------
Án: bàn cao có mặt bàn hẹp.
Hai mươi năm lẻ: số năm Phan Bội Châu bôn ba hoạt động ở nước ngoài.

Cựu giang sơn: non nước cũ; các chiến sĩ cách mạng đầu thế kỉ XX thường dùng cụm từ này để chỉ đất nước khi còn có chủ quyền, đối lập với tình trạng đất nước bị thực dân Pháp đô hộ.

Ghe phe: có lúc.

Xếp bút nghiên mà tu dưỡng lấy tinh thần.

Đừng ham chơi, đừng ham mặc, đừng ham ăn,

Dựng gan óc lên đánh tan sắt lửa

Xối máu nóng rửa vết nhơ nô lệ,

Mới thế này là mới hỡi chư quân

Chữ rằng: nhật nhật tân, hựu nhật tân...

(Phan Bội Châu – Tác phẩm chọn lọc,
Trần Hải Yến giới thiệu và tuyển chọn, NXB Giáo dục Việt Nam, 2009, tr. 64 –65)

•  Phan Bội Châu (1867 – 1940) quê ở Nghệ An, là một nhà

•  Bài ca chúc Tết thanh niên được viết theo thể hát nói, nằm trong lời đáp từ của Phan Bội Châu, khi học sinh Trường Quốc học và Trường dòng ở Huế tổ chức chúc thọ ông, ngày 29 tháng 01 năm 1927.