(Trang 104)
Viết bài thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử
Khi đặt mình vào vị trí của một người có trách nhiệm làm lan toả đến cộng đồng những ấn tượng, tình cảm tốt đẹp về các địa chỉ đáng tự hào trên quê hương, đất nước chúng ta, có rất nhiều việc em cần phải làm. Trong điều kiện học tập của em, việc tập viết bài thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử có ý nghĩa rất thiết thực. Với kiểu bài này, em sẽ có điều kiện bộc lộ năng lực của mình khi đóng vai cầu nối giữa các cảnh quan, địa điểm đáng đến thăm với con người thời hiện đại, để qua đó, thắt chặt mối liên hệ giữa từng cá nhân với thiên nhiên, lịch sử và văn hoá của đất nước.
Yêu cầu:
• Xác định rõ đối tượng thuyết minh (danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử nào, ở đâu).
• Giới thiệu tổng quan về đối tượng thuyết minh (quá trình hình thành, cấu trúc, quy mô, tầm vóc và giá trị của đối tượng trên các phương diện khác nhau,...).
• Trình bày được nét đặc sắc, độc đáo nhất của đối tượng với những miêu tả chi tiết và việc huy động các nguồn tài liệu đáng tin cậy (có thể thực hiện một số so sánh, đối chiếu cần thiết).
• Thể hiện được thái độ trân trọng, yêu quý của người viết đối với đối tượng thuyết minh.
• Kết hợp các phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ một cách hiệu quả.
(Trang 105)
Phân tích bài viết tham khảo
| Bia Vĩnh Lăng
Bia Vĩnh Lăng được dựng vào năm 1433. Trên một gò đất rộng, cao thoai thoải, mặt tiền của bia nhìn về hướng nam. Bia được làm bằng đá trầm tích nguyên khối, cao 2,79 m, rộng 1,94 m, dày 27 cm, đặt trên lưng một con rùa cỡ lớn cùng chất liệu đá. Rùa có chiều dài 3,46 m, rộng 1,94 m, cao 90 cm kể cả đế. Rùa và bia có trọng lượng ước tính trên dưới 18 tấn. Bia Vĩnh Lăng là một trong những tấm bia đẹp nhất Việt Nam về mặt mĩ thuật và kĩ thuật. Trước kia có nhà che bia, do thời gian và biến cố lịch sử chỉ còn lại nền móng và chân tảng.
Năm 1960 – 1961, nhà bia được nhà nước đầu tư tôn tạo lại. Nền nhà hình vuông, có cạnh là 8,8 m. Nhà bia hai tầng mái cong, lợp ngói mũi hài, dưới được đỡ bằng 16 cột, mỗi góc 4 cột theo kiểu kiến trúc thời Lê trung hưng.
Nhà bia Vĩnh Lăng
Bia Vĩnh Lăng ghi lại thân thế, sự nghiệp, công trạng vua Lê Thái Tổ. Nội dung văn bia do quan Vinh Lộc Đại phu Nhập nội hành khiển, Tri tam quán sự Nguyễn Trãi phụng soạn, người viết chữ trên bia là quan Hàn lâm viện đãi chế Vũ Văn Phi. Văn bia ngắn gọn, cô đọng, thuật lại đầy đủ về gia tộc, thân thế, sự nghiệp vua Lê Thái Tổ, tóm tắt ngắn gọn về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, đặc biệt nhấn mạnh lòng khoan dung độ lượng của vua đối với quân thù khi chúng bại trận. Bia Vĩnh Lăng là một công trình điêu khắc đá nghệ thuật có giá trị về nhiều mặt, có ý nghĩa lớn lao trong kho tàng di sản văn hoá Việt Nam thời Lê sơ còn đến ngày nay. Bia Vĩnh Lăng được xếp hạng là Bảo vật Quốc gia ngày 30 – 12 – 2013.
(Theo Ban Quản lí di tích Lam Kinh, Di tích lịch sử Lam Kinh, |
-------------------------------------------------
Bia Vĩnh Lăng nằm trong Khu di tích lịch sử Lam Kinh thuộc địa bàn hai huyện Thọ Xuân và Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hoá, cách thành phố Thanh Hoá hơn 50 km về phía tây bắc.
(Trang 106)
Thực hành viết theo các bước
1. TRƯỚC KHI VIẾT
a. Lựa chọn đề tài
| Mục đích viết Giúp người đọc nắm bắt được những thông tin cơ bản về danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử và có tình cảm yêu mến, trân trọng với đối tượng đó. Người đọc Những người quan tâm đến danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử được thuyết minh. |
– Mọi danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử của Việt Nam và thế giới đều có thể trở thành đối tượng thuyết minh trong bài viết của em.
– Danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử là các đối tượng khác nhau, có khi tồn tại độc lập nhưng cũng có khi tồn tại như các bộ phận gắn bó hữu cơ trong một chỉnh thể. Tuy nhiên, khi viết bài, em có thể chỉ chọn viết về một đối tượng mà mình hiểu rõ và có tư liệu đầy đủ nhất. Trong trường hợp đó, các đối tượng liên quan sẽ được nhắc đến ở các câu mang tính chất dẫn dắt (bài viết tham khảo ở trên chỉ viết riêng về bia Vĩnh Lăng, mặc dù bia Vĩnh Lăng thuộc về một quần thể di tích rộng lớn gồm nhiều hạng mục và tất cả đều đáng được đề cập).
b. Tìm ý
Có thể hình thành ý cho bài viết dựa trên việc trả lời một số câu hỏi như sau:
– Đối tượng (tức danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử) được thuyết minh ở bài viết là gì? Có thể xác định tên cho nó như thế nào? (Việc đặt tên không phải bao giờ cũng dễ dàng, nhất là khi người viết chủ động bóc tách đối tượng ra khỏi một quần thể. Cần tránh dùng một cái tên bao hàm nhiều đối tượng nếu người viết không có ý định thuyết minh đầy đủ về tất cả.)
– Đối tượng được thuyết minh nằm ở vùng nào? Khoảng cách giữa nó với những địa điểm trung tâm mà nhiều người đã biết là gần hay xa? (Nên dùng các trung tâm hành chính của tỉnh hoặc các thành phố lớn làm chuẩn định vị. Lưu ý: Bài viết tham khảo không thể hiện điều này vì đây chỉ là phần viết nhỏ trong một cuốn sách giới thiệu toàn cảnh về di tích lịch sử Lam Kinh.)
– Có thể đưa ra những thông tin chung nào về đối tượng nhằm bước đầu khẳng định vị trí, ý nghĩa, giá trị của nó?
– Đặc điểm nổi bật của đối tượng là gì? So với những đối tượng thường được xếp cùng loại, nó có những điểm khác biệt độc đáo nào? (Tuỳ đối tượng được thuyết minh là danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử mà đặt tiếp những câu hỏi mới về vẻ đẹp, cấu trúc, quá trình hình thành – tạo tác hay về những sự kiện lịch sử có liên quan.)
– Đối tượng đã được các chuyên gia và du khách đến thăm đánh giá ra sao?
– Sự tồn tại của đối tượng đóng vai trò gì trong việc phát triển kinh tế – xã hội – văn hóa của địa phương và đất nước?
(Trang 108)
c. Lập dàn ý
Dàn ý
– Mở bài: Nêu tên danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử sẽ thuyết minh và đưa ra những thông tin khái quát nhất về đối tượng.
– Thân bài:
+ Trình bày các đặc điểm của danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử theo một trình tự hợp lí.
+ Giải thích các điều kiện tạo nên nét đặc thù của danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử.
+ Nêu các giá trị nổi bật của danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử.
+ Cung cấp thông tin về tình trạng bảo tồn, phát huy giá trị của danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử.
– Kết bài: Khái quát ý nghĩa, giá trị của danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội – văn hoá của địa phương và đất nước.
2. VIẾT BÀI
– Phát triển các ý đã tìm được thành các câu hoặc đoạn văn hoàn chỉnh.
– Kết hợp linh hoạt việc miêu tả và cung cấp các dữ liệu khách quan dựa trên những tài liệu đáng tin cậy.
– Chọn được các từ ngữ xưng hô phù hợp dựa trên việc hình dung cụ thể về đối tượng đọc bài thuyết minh (chúng ta, du khách,...).
– Đưa vào văn bản những hình ảnh, sơ đồ, bản đồ,... phù hợp nhằm làm nổi bật các đặc điểm của danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử được thuyết minh.
3. CHỈNH SỬA BÀI VIẾT
Bám sát yêu cầu của kiểu bài và dàn ý đã lập để thực hiện việc chỉnh sửa.
| Nội dung rà soát | Hướng chỉnh sửa |
| Các thông tin được đưa vào bài thuyết minh | Chỉnh sửa thông tin sai hoặc bổ sung các thông tin có thể làm nổi bật hơn đặc điểm, giá trị của đối tượng. |
| Bố cục, mạch lạc và liên kết của bài thuyết minh | Sắp xếp lại vị trí của các câu hoặc đoạn văn làm cản trở sự hình dung tổng thể của người đọc về đối tượng; sửa lại những phương tiện liên kết dùng chưa phù hợp; bổ sung những phương tiện liên kết cần thiết. |
| Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng | Thay thế những hình ảnh, sơ đồ, bản đồ,... chưa tiêu biểu; điều chỉnh vị trí đặt các phương tiện đó, đảm bảo sự tương ứng giữa kênh hình và kênh chữ. |
| Diễn đạt, hình thức trình bày văn bản | Sửa các lỗi chính tả, những từ ngữ dùng chưa hợp lí, các câu sai ngữ pháp; điều chỉnh lại việc in nghiêng, in đậm một số cụm từ để đảm bảo sự nhất quán,... |
(Trang 108)
Lưu ý: Văn bản được thực hiện có thể là bản viết tay hay bản soạn trên máy vi tính, vì vậy, cần căn cứ vào thực tế này để tiến hành chỉnh sửa theo các gợi ý phù hợp.
Các Bài Học Khác
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn