Bài 14. Sự phát triển của cây con | Khoa Học 5 | Chủ đề 3. Thực vật và động vật - Lớp 5 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Yêu cầu cần đạt

• Vẽ sơ đồ (hoặc sử dụng sơ đồ đã cho), ghi chú được tên các bộ phận của hạt.

• Sử dụng sơ đồ đã cho, ghi chú được tên một số giai đoạn phát triển chính của cây con mọc lên từ hạt và cây con mọc lên từ một số bộ phận của cây mẹ.

• Nêu được ví dụ về cây con mọc ra từ thân, rễ, lá của một số thực vật có hoa.

• Trình bày được sự lớn lên của cây con.

• Thực hành: Trồng cây bằng hạt và trồng cây bằng thân (hoặc lá, rễ).

Hoạt động mở đầu

1. Cây con mọc lên từ hạt

Cây con có thể mọc lên từ hạt. Hạt thường gồm vỏ hạt chất dinh dưỡng dự trữ phôi (mầm cây).

Hoạt động khám phá trang

1. Quan sát hình 2 và trả lời câu hỏi:

- Hạt đậu gồm những bộ phận nào?

- Bộ phận nào của hạt sẽ mọc thành cây?

Hình 2. Các bộ phận của hạt đậu

2. Vẽ sơ đồ các bộ phận của hạt

Chuẩn bị:

Một vài hạt đậu hoặc hạt lạc đã ngâm trong nước khoảng vài giờ  sau đó đặt trên giấy ẩm qua đêm.

Tiến hành:

- Quan sát bên ngoài hạt.

- Tách đôi hạt theo đường rãnh.

- Chỉ và nói tên các bộ phận của hạt

- Vẽ vào vở và ghi chú các bộ phận của hạt quan sát được.

3. Quan sát hình 3, đọc thông tin và thực hiện:

- Nêu tên các giai đoạn phát triển chính của cây đậu mọc lên từ hạt.

- Trình bày sự lớn lên của cây đậu con mọc lên từ hạt.

Hình 3. Các giai đoạn phát triển của cây đậu mọc lên từ hạt

Hoạt động luyện tập, vận dụng

1. Kể tên một số cây mọc lên từ hạt mà em biết.

2. Tìm hiểu trong thực tế, sách, báo, in-tơ-nét,… về sự phát triển của một cây mọc lên từ hạt mà em biết. Trình bày kết quả theo gợi ý:

- Tên cây.

- Vẽ sơ đồ và ghi chú các giai đoạn phát triển chính của cây.

- Mô tả một số đặc điểm của cây ở từng giai đoạn.

2. Cây con mọc lên từ rễ, thân, lá

Hoạt động khám phá

1. Quan sát hình 4 và cho biết các cây con mọc lên từ bộ phận nào của cây mẹ.

a) Khoai lang

b) Lá bỏng (sống đời)

c) Cây lan bạch chỉ

Hình 4

Em có biết?

Cây khoai lang có một số rễ tích lũy chất dinh dưỡng phình to dần thành củ. Cây khoai tây có một số đoạn cành (thường nằm dưới đất) tích lũy chất dinh dưỡng phình to dần thành củ.

a) Cây khoai lang

b) Cây khoai tây

Hình 5

2. Quan sát hình 6 và thực hiện:

- Nêu tên các giai đoạn phát triển chính của cây dâu tây mọc lên từ thân cây mẹ.

- Trình bày sự phát triển của cây dâu tây con.

a) Nảy chồi (Chồi, rễ mới mọc ra) → b) Cây con (Cây con phát triển ra nhiều lá, rễ mới) → c) Cây trưởng thành (Cây ra hoa, tạo quả)

Hình 6. Các giai đoạn phát triển của cây dâu tây mọc lên từ thân

Hoạt động luyện tập, vận dụng

1. Dựa vào hình 7, cho biết cây khoai tây mọc lên từ bộ phận nào và mô tả một số đặc điểm ở mỗi giai đoạn phát triển của cây.

Hình 7. Các giai đoạn phát triển của cây khoai tây

2. Tìm hiểu trong thực tế, sách báo, in-tơ-nét,… về sự phát triển của một cây mọc lên từ bộ phận của cây mẹ mà em biết. Trình bày kết quả theo gợi ý:

- Tên cây, bộ phận mọc lên cây con.

- Vẽ sơ đồ và ghi chú các giai đoạn phát triển chính của cây.

- Mô tả một số đặc điểm của cây ở từng giai đoạn.

3. Thực hành trồng cây

Hoạt động luyện tập, vận dụng

1. Chuẩn bị

- Một số loại hạt (đậu, ngô, thóc, hướng dương,...).

- Một số đoạn thân cành cây như rau muống, rau lang, sắn (khoai mì),...

- Hai chậu chứa đất trồng cây.

- Dụng cụ trồng cây.

Hình 8

2. Tiến hành:

- Trồng cây bằng hạt (hình 9a): Cho 5 hạt cùng loại vào một chậu, phủ lớp đất mỏng lên, tưới ẩm.

Hình 9. a) Trồng cây bằng hạt

- Trồng cây bằng đoạn thân (hình 9b): Cắm 2 đến 5 đoạn thân cùng loại vào chậu còn lại, chú ý cắm xuôi theo chiều từ đầu gốc đến ngọn của đoạn thân. Ấn nhẹ đất quanh thân.

- Đặt các chậu nơi thoáng mát, tránh ánh sáng mạnh, hằng ngày tưới ẩm đất.

- Theo dõi các chậu cây trong khoảng một tuần và ghi lại theo gợi ý:

       + Ngày bắt đầu nảy mầm, số hạt nảy mầm, số lá hình thành,...

       + Ngày bắt đầu nảy chồi, số chồi,...

Hình 9. b) Trồng cây bằng đoạn thân (cành)

3. Nhận xét kết quả trồng cây sau một tuần và chia sẻ.

Em đã học

• Hạt gồm vỏ hạt, chất dinh dưỡng dự trữ và phôi.

• Cây con có thêm mọc lên từ hạt hoặc từ rễ, thân, lá của cây mẹ. Các giai đoạn phát triển chính của cây gồm: nảy mầm (hoặc nảy chồi), cây con, cây trưởng thành.

Em có thể

Trồng cây từ hạt hoặc một số bộ phận khác của cây mẹ.