Bài 26. Phòng tránh bị xâm hại | Khoa Học 5 | Chủ đề 5. Con người và sức khỏe - Lớp 5 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Yêu cầu cần đạt

• Nói được về cảm giác an toàn và quyền được an toàn, bảo vệ sự toàn vẹn của cá nhân và phản đối mọi sự xâm hại.

• Trình bày được những nguy cơ dẫn đến bị xâm hại tình dục và cách phòng tránh, ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại.

• Lập được danh sách những người đáng tin cậy để được giúp đỡ khi cần.

• Đưa ra được yêu cầu giúp đỡ khi bản thân hoặc bạn bè có nguy cơ bị xâm hại.

Hoạt động mở đầu

1. Cảm giác an toàn và quyền được an toàn

Trong hoạt động hằng ngày, khi có cảm giác an toàn, chúng ta thường cảm thấy vui vẻ, thoải mái, không lo lắng, sợ hãi,...

Hiến pháp Việt Nam quy định "Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; Nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em" (Theo Điều 20, 37 Hiến pháp Việt Nam năm 2013).

Hoạt động khám phá

1. Quan sát hình 1 đến hình 4 và cho biết:

- Những biểu hiện cảm xúc của các bạn trong hình.

- Bạn nào an toàn? Bạn nào đang bị xâm hại đến sự an toàn của cá nhân.

                                       - Có ai đó ngày nào cũng vào chát và muốn gặp tớ.

                                       - ?

Hình 1

Nộp ngay tiền ra đây!

Hình 2

Ông nội ơi,...

Hình 3

- Lên xe! Lên xe!

- Không! Không!

Hình 4

2. Theo em, bạn cần làm gì để đảm bảo quyền được an toàn, phản đối mọi sự xâm hại trong những tình huống ở hình 1, 2, 3, 4?

Hoạt động luyện tập, vận dụng

1. Liên hệ thực tế, nói với bạn về những tình huống em cảm thấy an toàn và không an toàn.

2. Chia sẻ những việc em cần làm để đảm bảo quyền được an toàn của mình và phản đối mọi sự xâm hại.

2. Những nguy cơ dẫn đến bị xâm hại tình dục và cách phòng tránh

Hoạt động khám phá

1. Quan sát các tình huống từ hình 5 đến hình 8 và cho biết những nguy cơ nào có thể dẫn đến bị xâm hại tình dục. Vì sao?

                                       - Mở cửa cho chú vào mượn cái thang.

                                       - ???

Hình 5

             - Chiều mẹ đi làm về sớm đón con nhé. Con không muốn tự đi một mình nữa đâu ạ.

             - ?

Hình 6

Hình 7

                                       - Cháu gái ơi! Bê cùng bác vào nhà với.

                                       - ?

Hình 8

2. Từ những tình huống ở hình 5, 6, 7 và 8, hãy nêu những việc làm để phòng tránh, ứng phó khi có nguy cơ xâm hại tình dục.

Hoạt động luyện tập, vận dụng

1. Kể những tình huống khác có nguy cơ dẫn đến bị xâm hại tình dục mà em biết.

2. Lựa chọn một tình huống, đóng vai thể hiện cách ứng phó trong tình huống có nguy cơ bị xâm hại.

3. Những người đáng tin cậy

Mỗi người đều có bí mật riêng, trong đó có những bí mật chúng ta cảm thấy vui, thoải mái; nhưng cũng có bí mật làm chúng ta cảm thấy lo lắng, sợ hãi, khó chịu,... hãy chia sẻ với những người tin cậy.

Hoạt động khám phá

1. Hãy sắp xếp các tình huống từ hình 9 đến hình 12 vào hai cột theo gợi ý:

Bạn học giỏi lại có tóc đẹp nữa. Mình rất hâm mộ bạn.

Hình 9

                                       - Xa ra! Không được chạm vào người tôi!

                                       - Hàng xóm với nhau mà kinh thế!

Hình 10

                                       - Hai chị em mình bí mật gửi ảnh cho họ nhé!

                                       - ?

Hình 11

Anh mời em đi xem phim, em không nói với ai nhé!

Hình 12

2. Những thành viên nào trong gia đình, ở trường học là người luôn sẵn sàng giúp đỡ, bảo vệ sự an toàn của em? Trong đó, ai là người mà em có thể chia sẻ về bí mật của mình?

Hoạt động luyện tập, vận dụng

1. Nếu ở trong các tình huống từ hình 9 đến hình 12, em có thể chia sẻ với những ai? Vì sao?

2. Lập danh sách những người đáng tin cậy đối với em theo gợi ý: tên, mối quan hệ với em.

4. Thực hành đưa ra yêu cầu giúp đỡ khi gặp tình huống không an toàn

Hoạt động khám phá

1. Quan sát tình huống ở hình 13 và cho biết:

- Bạn gái đang gặp tình huống gì? Tình huống đó có thể dẫn đến nguy cơ gì?

- Bạn gái đã làm như thế nào để giữ an toàn cho bản thân?

a) - Thưa cô, em có việc cảm thấy hơi lo lắng, em muốn hỏi cô.

    - Em ngồi xuống đã nhé,  hãy kể từ đầu cho cô nghe.

b) - Trên đường em đi học có một anh muốn làm quen. Anh ấy dặn em không nói với ai ạ.

    - Em đã rất đúng khi kể cho cô việc này. Cô muốn hỏi lại cho rõ,...

c) - Đó là toàn bộ câu chuyện ạ.

    - Để đảm bảo an toàn cho em, theo cô chúng ta nên...

d) - Em không còn lo lắng nữa rồi ạ! Em cảm ơn cô ạ!

    - Em đã cảm thấy thoải mái, yên tâm hơn chưa?

Hình 13

2. Theo em, bạn gái có thể nhờ sự giúp đỡ của những ai khác nữa?

Hoạt động luyện tập, vận dụng:

1. Quan sát các tình huống ở hình 14, 15 và thảo luận:

- Các bạn có thể gặp phải nguy cơ nào?

- Nếu em là bạn trong tình huống đó, em sẽ làm gì?

Thanh niên đẹp trai quá! Mời cháu lên nhà chú chơi!

Hình 14

                                       - Một chú cho tớ đồ chơi nhưng cứ muốn tớ ôm chú ấy

                                       - Còn tớ... (Đây là bí mật của hai chú cháu nhé.)

Hình 15

2. Từ các tình huống trên, thực hành đóng vai đưa ra yêu cầu giúp đỡ khi gặp tình huống không an toàn.

Em đã học

• Tất cả trẻ em đều có quyền được bảo vệ sự toàn vẹn cá nhân, phản đối mọi sự xâm hại.

• Nguy cơ dẫn đến bị xâm hại tình dục rất khác nhau, có thể đến từ người lạ, cũng có thể từ người quen biết,... Vì vậy, cần phòng tránh khi nhận ra dấu hiệu nguy hiểm.

• Cần chia sẻ với người đáng tin cậy khi có nguy cơ bị xâm hại

Em có thể

1. Xác định được cảm giác an toàn và không an toàn của bản thân.

2. Tránh xa các tình huống dẫn đến nguy cơ bị xâm hại.