(Trang 36)
Nơi chân trời đang dâng sắc hồng đang lan, lòng ta như nắng.
Ta đi theo ánh lửa từ trái tim mình.
Vũ Trọng Hối
GIỚI THIỆU BÀI HỌC
|
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
- Nhận biết và phân tích được nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, bố cục, mạch cảm xúc.
- Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua văn bản.
- Bước đầu biết làm một bài thơ tự do; viết được đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do.
- Biết thảo luận ý kiến về một vấn đề trong đời sống phù hợp với lứa tuổi.
- Yêu quê hương, đất nước; có niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống, có khát vọng và hoài bão lớn lao.
Đọc
TRI THỨC NGỮ VĂN
Thơ tự do
- Thơ tự do là thể thơ không quy định số tiếng trong mỗi dòng thơ và số dòng trong mỗi khổ thơ.
- Thơ tự do có thể có vần hoặc không vần. Khi có vần, cách gieo vần trong bài thơ tự do rất linh hoạt: vần chân hoặc vần lưng, vần liền hoặc vần cách. Nhịp điệu của thơ tự do được tạo nên bởi cách ngắt các vế trong dòng thơ, số tiếng của từng dòng, cách bố trí thanh điệu hoặc vẫn ở các tiếng được nhấn mạnh trong dòng thơ.
- Tính chất phóng khoáng về hình thức giúp thơ tự do có thể diễn tả sinh động cảm xúc của nhà thơ trước những biểu hiện mới mẻ, đa dạng, phong phú của cuộc sống.
Mạch cảm xúc
Thơ trữ tình thể hiện cảm xúc của nhà thơ trước một đối tượng nào đó. Vì vậy, cảm xúc là yếu tố đầu tiên, quan trọng nhất của thơ trữ tình. Cảm xúc vận động theo một trình tự và phát triển thành mạch. Mạch cảm xúc có nhiều cung bậc và sắc thái, chi phối các yếu tố nội dung và hình thức của một bài thơ trữ tình.
Cảm hứng chủ đạo
Cảm hứng chủ đạo của một tác phẩm văn học là tình cảm sâu sắc, mãnh liệt chi phối toàn bộ cách thể hiện đời sống, con người và sự lựa chọn hình thức nghệ thuật trong tác phẩm.
| VĂN BẢN ĐỌC VĂN BẢN 1. Đồng chí, Chính Hữu VĂN BẢN 2. Lá đỏ, Nguyễn Đình Thi VĂN BẢN 3. Những ngôi sao xa xôi (trích), Lê Minh Khuê |
VĂN BẢN 1
TRƯỚC KHI ĐỌC
1. Ở lớp 6 và lớp 7, em đã được học những thể thơ nào? Đọc một bài thơ thuộc một trong những thể thơ đó.
2. Nêu tên một bài thơ viết về tình đồng chí, đồng đội trong những năm chiến tranh mà em đã học, đã đọc.
(Trang 38)
ĐỌC VĂN BẢN
Đồng chí(1)
CHÍNH HỮU
Quê hương anh nước mặn đồng chua(2)
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ(3).
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
| Theo dõi Số tiếng trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi khổ; vẫn và nhịp thơ. |
| Theo dõi Những điều góp phần hình thành tình đồng chí ở những người lính. |
| Theo dõi Tình cảm của những người đồng chí dành cho nhau. |
Đêm nay rừng hoang sương muối(4)
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
1948
(Chinh Hữu, Đầu súng trăng treo, NXB Văn học,
Hà Nội, 1966, tr: 5-6)
(1) Đồng chí: người cùng chí hướng. Từ đồng chí thường được dùng để xưng hô giữa những người trong cùng một đoàn thể chính trị hay một tổ chức cách mạng.
(2) Nước mặn đồng chua: vùng đất nhiễm mặn ở ven biển và vùng đất phèn có độ chua cao, khó trồng trọt và thường là vùng quê nghèo.
(3) Tri kỉ: người bạn hiểu mình; đôi tri kỉ đôi bạn thân thiết, thấu hiểu nhau.
(4) Sương muối: sương đọng thành những hạt trắng xoá phủ trên mặt đất và cây cỏ trông giống như muối, thường xuất hiện vào mùa đông ở vùng núi cao miền Bắc. Sương muối là dấu hiệu thời tiết độc hại, nhất là khi nó xảy ra muộn hơn so với thường lệ.
(Trang 39)
SAU KHI ĐỌC
|
|
TRẢ LỜI CÂU HỎI
1. Những đặc điểm của thể thơ tự do được thể hiện như thế nào qua bài thơ Đồng chí?
2. Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Xác định mạch cảm xúc qua các phần của bài thơ.
3. Bài thơ là lời tâm tình của ai với ai? Theo em, việc chọn nhân vật thể hiện cảm xúc như vậy có ý nghĩa gì?
4. Qua sáu câu thơ đầu, em biết được gì về khởi nguồn của tình đồng chí giữa những người lính? Xác định và nêu ý nghĩa của những hình ảnh có tác dụng làm nổi bật tình cảm đó.
5. Dòng thơ thứ bảy có gì đặc biệt? Điều đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện biệt? Điều đó có tác dụng như t mạch cảm xúc của bài thơ?
6. Nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh người lính được khắc hoạ trong đoạn thơ từ Ruộng nương anh gửi bạn thân cày đến Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
7. Phân tích hình ảnh “đầu súng trăng treo” ở cuối bài thơ.
8. Xác định cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Đồng chí.
VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày cảm nghĩ của em về tình đồng chí được thể hiện trong bài thơ.
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn