Nội Dung Chính
(trang 76)
Sau bài học này, em sẽ:• Xác định được vị trí địa lí của Trung Quốc trên bản đồ hoặc lược đồ. • Nêu được một số đặc điểm cơ bản về tự nhiên và dân cư của Trung Quốc. • Sưu tầm một số tư liệu (tranh ảnh, câu chuyện lịch sử,...), tìm hiểu và mô tả được một số công trình tiêu biểu của Trung Quốc: Vạn Lý Trường Thành và Cố Cung Bắc Kinh,... • Sưu tầm và kể lại một số câu chuyện về Vạn Lý Trường Thành, Kiến trúc sư Nguyễn An và cố Cung Bắc Kinh,... |
KHỞI ĐỘNG
| Quan sát hình 1, em hãy cho biết đây là con vật đặc trưng của đất nước nào? Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về đất nước đó.
Hình 1. Gấu trúc |
KHÁM PHÁ
1. Vị trí địa lí
Câu hỏi
Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy xác định vị trí địa lí của Trung Quốc trên lược đồ.
Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) có diện tích khoảng 9,6 triệu km², rộng thứ tư trên thế giới. Phía đông phần đất liền Trung Quốc giáp với một số biển của Thái Bình Dương; phía bắc, tây, nam có đường biên giới tiếp giáp với nhiều nước khác
(trang 77)
Hình 2. Lược đồ Trung Quốc trong châu Á
2. Đặc điểm tự nhiên
Câu hỏi
Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của Trung Quốc.
Điều kiện tự nhiên của Trung Quốc rất đa dạng, có sự khác biệt giữa miền Đông và miền Tây.
Miền Đông có địa hình chủ yếu là núi thấp và nhiều đồng bằng châu thổ rộng lớn. Khí hậu thay đổi theo chiều bắc - nam, từ ôn đới sang cận nhiệt. Miền Đông có hai loại đất chính là đất phe-ra-lit và đất phù sa. Ở đây có nhiều sông lớn cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất nhưng cũng thường gây ra lũ lụt cho vùng đồng bằng.
(trang 78)
Miền Tây gồm các dãy núi cao, sơn nguyên đồ sộ xen lẫn các bồn địa. Miền Tây có khí hậu khắc nghiệt, mưa ít nên hình thành những vùng hoang mạc và bán hoang mạc; đất cằn cỗi. Đây là nơi bắt nguồn của nhiều con sông chảy vào Đông Nam Á và miền Đông Trung Quốc.
Hình 3. Lược đồ tự nhiên Trung Quốc
3. Dân cư
Câu hỏi
Đọc thông tin, em hãy nêu một số đặc điểm dân cư của Trung Quốc.
Trung Quốc là một trong những nước đông dân nhất thế giới với số dân hơn 1,4 tỉ người (năm 2021). Trung Quốc có 56 dân tộc, trong đó hơn 90% là dân tộc Hán. Mỗi dân tộc có đặc trưng riêng tạo nên một nền văn hóa đa dạng, giàu bản sắc ở Trung Quốc
(trang 79)
Trung Quốc có mật độ dân số là 146 người/ km² (năm 2021). Dân cư phân bố không đều, tập trung chủ yếu ở miền Đông và thưa thớt ở miền Tây.
4. Một số công trình tiêu biểu của Trung Quốc
Câu hỏi
Đọc thông tin và quan sát các hình từ 4 đến 6 em hãy:
- Kể tên một số công trình tiêu biểu ở Trung Quốc và mô tả một công trình mà em ấn tượng nhất.
- Kể lại một câu chuyện liên quan đến Vạn Lý Trường Thành hoặc Cố cung Bắc Kinh.
Trung Quốc là quốc gia có lịch sử, văn hóa lâu đời với nhiều công trình kiến trúc đồ sộ như: Vạn Lý Trường Thành, lăng mộ Tần Thủy Hoàng, Cố cung Bắc Kinh,...
Vạn Lý Trường Thành
Vạn Lý Trường Thành là bức tường Thành được xây bằng đất, đá, trải dài từ đông sang tây, được xây dựng từ thế kỉ V TCN đến thế kỉ XVI nhằm ngăn chặn những cuộc tấn công từ bên ngoài vào Trung Quốc. Tường thành cao 7 - 8 m, mặt trên của tường thành rộng 5 - 6 m, chân thì rộng hơn. Trên mặt tường thành có các tháp canh, ụ lửa để đốt báo hiệu khi giặc đến.
Vạn Lý Trường Thành được coi là một biểu tượng của nền văn minh Trung Quốc.
Em có biết?
Vạn Lý Trường Thành được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa thế giới năm 1987.
Hình 4. Một đoạn Vạn Lý Trường Thành
(trang 80)
Câu chuyện Lịch sử
| TIẾNG KHÓC CỦA NÀNG MẠNH KHƯƠNG |
| Thời Tần, Tần Thủy Hoàng đã huy động hơn hai triệu người tham gia xây dựng Vạn Lý Trường Thành. Dân phu phải làm việc quần quật từ sáng tinh mơ đến khi Mặt Trời lặn, trong điều kiện vô cùng khắc nghiệt, ăn uống kham khổ,... Nhiều câu chuyện cảm động liên quan đến xây dựng Vạn Lý Trường Thành được lưu truyền. Truyền thuyết "Tiếng khóc của nàng Mạnh Khương" kể rằng: Mạnh Khương chờ chồng đi xây dựng Vạn Lý Trường Thành đã mười năm nhưng không thấy trở về. Nàng đi dọc bức tường thành dài vạn dặm tìm chồng mà không thấy nàng kêu khóc thảm thiết ba ngày ba đêm. Như cảm động bởi tiếng khóc của nàng, bức tường thành tự nứt ra một mảng, làm lộ bộ hài cốt của chồng nàng. Sau khi an táng cho chồng, Mạnh Khương đã gieo mình xuống biển. (Theo Đặng Đức An (Chủ biên), Những mẩu chuyện lịch sử thế giới, Tập 1, NXB Giáo dục, 2000) |
Cố cung Bắc Kinh
Cố cung Bắc Kinh là hoàng cung của hai triều đại Minh và Thanh ở Trung Quốc. Cố cung có hình chữ nhật, bao quanh là những bức tường thành cao với màu đỏ tía, phía ngoài là hào sâu và bốn vọng gác ở bốn góc thành.
Cố cung có hơn 9 000 căn phòng, gồm cung điện, đền đài, lầu gác. Tất cả đều được làm từ chất liệu quý hiếm, chạm khắc tỉ mỉ hình rồng, phượng và sơn son thếp vàng từ mái đến vòm,... Cố cung được chia làm hai phần, phần chính là nơi nhà vua điều hành việc nước, gồm ba điện lớn; hậu cung là nơi ở của vua và hoàng tộc.
Cố cung là quần thể kiến trúc cung điện lớn nhất và đẹp nhất Trung Quốc. Công trình này mang dấu ấn của một người Việt là Nguyễn An.
Hình 5. Cố cung Bắc Kinh
(trang 81)
Câu chuyện Lịch sử
| NGUYỄN AN - NGƯỜI CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG CỐ CUNG BẮC KINH |
| Thời nhà Minh đô hộ nước ta, chúng bắt rất nhiều thợ giỏi về Trung Quốc, trong đó có Nguyễn An. Ông nổi tiếng là một người thông minh, khéo léo và đã từng tham gia xây dựng cung điện ở kinh thành Thăng Long. Chuyện kể rằng, khi Triều Minh xây dựng Cố cung Bắc Kinh, thấy Nguyễn An giỏi tính toán, có biệt tài về kiến trúc, xây dựng, lại liêm khiết nên giao cho làm Tổng đốc công, chỉ huy xây dựng công trình. Thời gian sau, Triều Minh lại cho mở rộng Cố cung. Một viên quan dâng sớ xin tuyển nhiều thợ giỏi, cùng với kinh phí lớn và thời gian xây dựng kéo dài. Thấy vậy, vua Triều Minh quyết định tiếp tục giao cho Nguyễn An phụ trách công trình này. Với tài năng và đóng góp của mình, Nguyễn An là người Việt Nam được sử sách Trung Quốc ghi nhận: nhìn thế đất là nghĩ ra cấu trúc tòa nhà, thiết kế xong mẫu nhà thì tính toán xong số nguyên liệu, công xá,... Thật là người đại tài xuất chúng! Với tài năng và đóng góp của mình, Nguyễn An là người Việt Nam được ghi vào sử sách Trung Quốc. (Theo Đinh Xuân Lâm - Trương Hữu Quýnh (Chủ biên), Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam, Sđd) |
LUYỆN TẬP
1. So sánh đặc điểm địa hình và khí hậu của miền Đông với miền Tây Trung Quốc bằng cách hoàn thành bảng theo gợi ý dưới đây vào vở.
| Đặc điểm | Miền Đông | Miền Tây |
| Địa hình | ? | ? |
| Khí hậu | ? | ? |
2. Giới thiệu một công trình kiến trúc tiêu biểu của Trung Quốc (theo gợi ý trình kiến trúc tiêu biểu của Trụ dưới đây):
- Tên công trình.
- Thời gian xây dựng.
- Địa điểm.
- Điểm nổi bật của công trình.
VẬN DỤNG
Tìm hiểu qua sách, báo và internet, hãy kể tên một số công trình nổi tiếng khác của Trung Quốc.
Các Bài Học Khác
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn