Bài 18: TẤM GƯƠNG TỰ HỌC | Tiếng Việt 5 - Tập 1 | Tuần 10 - Lớp 5 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Trang 94

ĐỌC

Lời nhận xét dưới đây cho em hiểu điều gì về giáo sư Tạ Quang Bửu?

Có những nhân cách và tài năng mà chỉ sau khi vắng bóng họ, người đời mới thấy  hết khoảng trống mênh mông họ để lại. Tạ Quang Bửu là một người như thế. (Hoàng Tuy)     Tạ Quang Bửu (1910- 1986)

TẤM GƯƠNG TỰ HỌC

Tạ Quang Bửu sinh ra trong một gia đình nhà nho ở Nghệ An. Ông àl nhà khoa học và nhà giáo dục đa tài, uyên bác hiểm có.
Con đường đến với thành công của Tạ Quang Bửu rất giản dị: tự học, học suốt đời và học say mê. Ông có thói quen đọc sách ở mọi lúc, mọi nơi, đọc rất nhanh và nhớ rất lâu. Có lần, ngồi trên lưng ngựa, mải đọc sách, ông ngã tòm xuống suối. Tất cả những ai ở bên ông đều khâm phục khả năng tự học của ông. Ông học từ lúc còn trẻ đến lúc cuối đời, ngay cả khi đau ốm.
Tạ Quang Bửu còn àl tấm gương của việc học toàn diện. Ông xuất sắc ở nhiều lĩnh vực: toán, lí, hóa, sinh, triết học,... đặc biệt là ngoại ngữ. Ông sử dụng thành thạo tiếng Anh, Pháp, Đức, Ba Lan; có thể đọc hiểu tiếng Nga, Trung, Hy Lạp cổ và La-tinh. Chỉ tự học tiếng Nga trong ba tháng mà ông đã có thể dịch trôi chảy các tài liệu quân sự tiếng Nga. Ông giúp Bác Hồ soạn thảo những bức công hàm bằng tiếng Anh, nhiều lần cùng Bác tiếp các chính khách nước ngoài. Ông được nhận xét là nói tiếng Anh

Trang 95

 "hoàn hảo đến mức người Anh phải kinh ngạc". Ngoài ra, ông còn có hiếu biết sâu rộng về âm nhạc, hội hoa, kiến trúc, thế thao,... Ông luôn tranh thủ thời gian tự học, để thoả mãn niềm đam mê của mình. Nhiều người coi ông là "Lê Quý Đôn thời nay".

Tên của Tạ Quang Bửu được đặt cho các con phố ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng,... ỞViệt Nam, có một giải thưởng dành cho các nhà khoa học xuất sắc mang tên ông - Giải thưởng Tạ Quang Bửu.

(Phan Sơn tổng hợp)

(Ánh: Ngọc Tiến)

Từ ngữ
Công hàm: công văn ngoại giao của nước này gửi cho nước khác.

1. Đoạn văn thứ nhất giới thiệu điều gì về Tạ Quang Bửu?
2. Những chi tiết nào cho thấy Tạ Quang Bửu àl tấm gương tự học, học suốt đời và học say mê?
3. Theo em, vì sao Tạ Quang Bửu nhiều lần được cùng Bác Hồ tiếp các chính khách nước ngoài?
4. Sự đa tài, uyên bác của Tạ Quang Bửu được thể hiện như thế nào?
5. Tài năng, công lao của Tạ Quang Bửu được ghi nhận thế nào?

1. Dựa vào gợi ý, tìm nghĩa cho mỗi ừt dưới đây:

                           chính khách           chính phủ               chính khóa

a. Chương trình học tập chính thức, bắt buộc.
b. Người chuyên hoạt động chính trị, khá nổi tiếng.
c. Cơ quan hành chính nhà nước cao nhất.

2. Chọn các từ ở bài tập 1 để hoàn thiện các câu dưới đây:
a. Nhiều quốc tế đã có mặt tại hội nghị này.
b. các nước phải đảm bảo mọi quyền lợi cho trẻ em.
c. Một số hoạt động trải nghiệm sẽ được tổ chức ngoài giờ học .

Trang 96

VIẾT

TÌM Ý CHO ĐOẠN VĂN
GIỚI THIỆU NHÂN VẬT TRONG CUỐN SÁCH

Đề bài: Viết đoạn văn giới thiệu một nhân vật trong cuốn sách em đã đọc.

1. Chuẩn bị.
- Em chọn nhân vật trong cuốn sách nào để giới thiệu? Tác giả cuốn sách đó là ai?
- Nhân vật đó có tên àl gì?
- Em muốn giới thiệu điều gì về nhân vật?
2. Tìm ý. 

G:

3. Góp ý và chỉnh sửa.

Trang 97

ĐỌC MỞ RỘNG

1. Đọc câu chuyện về nhà trường, thầy cô, học sinh.

G:

	"Hôm nay là một ngày đầu thu, nắng đẹp khắp bờ tre ngọn cỏ. Hương lúa chín bay lâng lâng vào các lớp học. Và, sáng nay là ngày cu Tí đứng dậy lễ phép nói với thầy giáo: Thưa thầy, em tên là Nguyễn Văn Thắng chứ không phải là cu Tí ạ.
	"Trường của chúng tôi còn nghèo, mái lá tường đất, vách nứa, cửa tre. Nhưng thân thiết biết nhường nào, ở đấy có sân bóng đá, có tủ sách của liên đội, có vườn địa lí với lá cờ đỏ phấp phới bay trên đỉnh con quay gió,... Và hơn hết, ở đấy có những người tôi đã coi như ruột thịt."
	“Thầy hiệu trưởng của chúng tôi là một người ôn hoà, dễ mến,... Sáng nào thấy cũng là người đầu tiên đến trường. Thấy chờ học sinh đến lớp, chờ phụ huynh tìm gặp mình nói chuyện. Khi tan học, thấy là người cuối cùng rời khỏi trường. Bởi vì thấy phải đi kiểm tra ở quanh trường xem có học sinh nào đi trên đường mà không chú ý an toàn hay không, xem có học sinh nào mải chơi không về nhà hay không..."

2. Viết phiếu đọc sách theo mẫu.

PHIẾU ĐỌC SÁCH
Tên câu chuyện:	Tác giả:	Ngày đọc:
Tên nhân vật:	Nội dung chính của câu chuyện:
Sự việc đáng nhớ về nhân vật:	Mức độ yêu thích:

3. Dựa vào những ghi chép trong phiếu đọc sách, trao đổi với bạn về nội dung và ý nghĩa của câu chuyện đã đọc.

Giới thiệu với bạn hoặc người thân về một người mà em khâm phục, ngưỡng mộ (có thể là một nhân vật trong cuốn sách em đã đọc).