Bài 16: XIN CHÀO, XA-HA-RA | Tiếng Việt 5 - Tập 1 | Tuần 8 - Lớp 5 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Trang 76

ĐỌC

Trao đổi với bạn những điều em biết về sa mạc (thời tiết, cảnh vật, con vật, cây cối,...).

XIN CHÀO, XA-HA-RA

Sang phía nam dãy Át-lát, tôi như lạc vào phim khoa học viễn tưởng. Những rặng đá xám bỗng xỉn màu rồi ngả sang đen rám hoặc đỏ quạch. Bốn bề giống như sao Hoả.

Nghỉ vài chặng, xe bắt đầu quành vào sa mạc. Chúng tôi xuống xe dưới cái nắng như rải lửa khiến tóc của mọi người trở nên giòn tan. Nhưng tôi đã quên mất nắng nóng. Tôi còn bận thì thầm: "Xin chào, Xa-ha-ra..

Xa-ha-ra, sa mạc lớn nhất châu Phi đang ở ngay trước mắt tôi. Chân tôi đang giẫm lên nó. Cát của nó lộm cộm dưới đế giày. Cát sa mạc mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to như cát Phan Thiết hay ẩm ướt như cát Sầm Sơn. Chúng tôi phần khích nhảy nhót. Giấc mơ này là có thật. Chúng tôi đang ở đây, một trong những nơi hoang vu nhất địa cầu.

Chúng tôi trèo lên yên lạc đà. Chúng đứng bổng dậy, cao lừng lững. Những người dắt lạc đà phải ghìm để chúng không chạy. Chạy trên cát lún thì lạc đà là vô địch.

Trang 77

Trời tối dần, ạl thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh. Gió thổi lồng lộng kéo bật tóc tôi ra khỏi khăn trùm đầu. Chúng tôi đi khá lâu mới đến khu lêu dành cho khách du lịch, nhưng không ai muốn vào những túp lêu du mục ấy. Mọi người nằm kềnh ra những tấm chiếu dạ trải trên cát để ngắm sao, tận hưởng đêm duy nhất giữa sa mạc mênh mông.

Năm giờ sáng, trời hửng. Những cồn cát óng vàng vây quanh những căn lều vuông vắn. Bầu trời nhu nhú ánh bình minh rồi rải nắng non lóng lánh lên những hạt cát mịn. Đàn lạc đà lại đưa chúng tôi ra xe. Sa mạc hai triệu năm tuổi và những cồn cát lùi dần lại phía sau. Bỗng trên xe có người nói chưa biết quốc tịch của người bên cạnh. Mọi người cười phá lên. Phải rồi, việc mang quốc tịch gì đâu có quan trọng, khi mà ở giữa hoang mạc, ai cũng trở nên nhỏ bé như một hạt cát.

(Theo Di Li)

1. Tìm những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên:

- Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra.
- Ở sa mạc Xa-ha-ra.

2. Nhân vật "tôi" có cảm xúc gì khi được đến Xa-ha-ra? Cảm xúc đó được thể hiện ra sao?

3. Những điều đặc biệt ởXa-ha-ra được miêu tả thế nào?

  Thời tiết                        Cát                         Lạc đà                  Bình minh
4. Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc gì của họ?

5. Câu cuối bài đọc cho biết điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.
A. Thiên nhiên quá hùng vĩ, con người quá bé nhỏ.
B. Ởmột nơi kì vĩ như Xa-ha-ra, con người chỉ cần chú ýđến cảnh sắc thiên nhiên.
C. Thiên nhiên giúp xóa nhoa khoảng cách giữa người với người.

1. Tìm trong và ngoài bài đọc những từ ngữ chỉ đặc điểm của sa mạc và những từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng.

M: hoang vu- sầm uất

Trang 78

 2. Từ tối và ừt lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh.

3. Đặt câu chứa ừt thổi mang mỗi nghĩa dưới đây:
a. Chúm miệng lại và làm cho luồng hơi bật mạnh từ trong miệng ra.
b. (Không khí) chuyển động thành luồng và gây ar tác động nhất định.

VIẾT

ĐÁNH GIÁ, CHỈNH SỬA BẢI VĂN TẢ PHONG CẢNH

1. Nghe thầy cô giáo nhận xét chung.

2. Đọc lại bài văn của em và lời nhận xét của thầy cô để biết bài làm đạt được những yêu cầu nào dưới đây:

	Có đủ 3 phần mở bài, thân bài, kết bài.
	Sắp xếp nội dung miêu tả theo trình tự hợp lí.
	Chú ý lựa chọn từ ngữ, sử dụng biện pháp so sánh, nhân hóa để làm nổi bật đặc điểm của phong cảnh được miêu tả.
	Bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc đối với phong cảnh được miêu tả hoặc với những người góp phần làm nên vẻ đẹp của phong cảnh.
	Không mắc lỗi chính tả, lỗi diễn đạt; chữ viết sạch, rõ ràng.

3. Viết lại một số câu hoặc đoạn văn trong bài làm của em cho hay hơn theo gợi  ý sau:

Cách 1: Sử dụng từ ngữ giàu sức gợi tả và hình ảnh so sánh, nhân hóa để cảnh vật hiện ra sống động hơn.
Ví dụ: Đôi bờ sông Vôn-ga được mùa thu thêu lên một màu vàng óng như hai dải lụa. Con tàu màu gạch tươi đi ngược dòng sông, bánh lái uể oải khuấy động mặt nước xanh thẫm. Nó kéo theo ở đầu sợi dây cáp dài một chiếc xà lan xám trông giống như con bọ đất. Mặt trời lững lờ di chuyển trên sông, cảnh vật đổi mới từng giờ từng phút.
(Theo Mác-xim Go-rơ-ki)

Cách 2: Đan xen câu văn nêu suy nghĩ, cảm xúc đối với phong cảnh được miêu tả.
Ví dụ: Núi non, sóng nước tươi đẹp của Hạ Long là một bộ phận của non sông Việt Nam gấm vóc mà nhân dân ta đời nọ tiếp đời kia mãi mãi giữ gìn.
(Thi Sảnh) 

Trang 79

NÓI VÀ NGHE

CẢNH ĐẸP THIÊN NHIÊN

Yêu cầu: Giới thiệu một cảnh đẹp thiên nhiên của đất nước ta.

1. Chuẩn bị.
- Tìm hiểu những thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam.

G: Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang), vịnh Hạ Long (Quảng Ninh), động Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình), đảo Ngọc - Phú Quốc (Kiên Giang),...
- Tìm đọc trên sách báo, in-tơ-nét,... thông tin về một thắng cảnh em muốn giới thiệu. Ghi chép những thông tin quan trọng về thắng cảnh.

2. Trình bày.

G:

Mở đầu: Giới thiệu khái quát tên thắng cảnh, địa điểm, đặc điểm nổi bật.
Triển khai:
Nêu những thông tin đặc sắc về thăng cảnh. Ví dụ:
- Vịnh Hạ Long bao gồm gần 2000 hòn đảo lớn nhỏ với nhiều hang động.
- Đảo Ngọc - Phú Quốc là thiên đường du lịch của miền nhiệt đới với những hòn đảo xa đầy bí ẩn, những khu rừng xanh mướt,...
Kết thúc:
- Khăng định giá trị và sức hấp dẫn của Kết thúc thắng cảnh.
- Mời gọi bạn bè quốc tế đến tham quan.

Em có thể:

-  Dùng thêm tranh ảnh hoặc đoạn phim ngắn để thuyết minh.
- Thể hiện sự tự hào về cảnh đẹp đât nước qua giọng nói.
- Ghi lại những điều thú vị trong bài trình bày của bạn.

3. Trao đổi, góp ý.

Giới thiệu được các thông tin thú vị.

Sử dụng những từ ngữ miêu tả gây ấn tượng.

Tìm đọc sách báo hoặc xem video về những miền đất xa xôi mà con người ít có cơ hội đặt chân đến (Nam Cực, Bắc Cực, sa mạc Xa-ha-ra,...).