Bài 4 : Cũng cố, mở rộng ,thực hành đọc và đọc mở rộng | Ngữ Văn 9 - Tập 1 | Bài 3: Hồn nước nằm trong tiếng mẹ cha - Lớp 9 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

(Trang 84)

Củng cố, mở rộng

1. So sánh và nêu nhận xét về cách miêu tả nhân vật của Nguyễn Du trong đoạn trích Kim – Kiều gặp gỡ (từ câu Bóng hồng nhác thấy nẻo xa đến câu Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha) với đoạn trích sau:

Hai nàng tránh không được, phải cùng bước ra chào. Kim Trọng chắp tay cúi lễ rồi lui ra thì thấy Thuý Kiều mày nhỏ mà dài, mắt trong mà sáng, mạo như trăng thu, sắc tựa hoa đào; còn Thuý Vân thì tinh thần tĩnh chính

), dung mạo đoan trang, có một phong thái riêng, khó mô tả.

---------------------------------------
Tỉnh chính: an tĩnh, trong sáng, mẫu mực.
Dung mạo :dáng vẻ, vẻ mặt.

(Trang 85)

Bị sắc đẹp quyến rũ, Kim Trọng bất giác thần hồn phiêu bạt, nghĩ thầm: “Nọc tương tư này tai hại lắm đây". Lại âm thầm phát thệ

Đồng thời, Vương Viên ngoại cũng sai người đem kiệu đến đón. Hai nàng lên kiệu về nhà.

(Thanh Tâm Tài Nhân, Kim Vân Kiều truyện,
Nguyễn Đức Văn – Nguyễn Khắc Hanh dịch, Nguyễn Đăng Na giới thiệu và hiệu đính, NXB Đại học Sư phạm Hà Nội, Hà Nội, 2008, tr. 17 – 18)

2. Kẻ bảng vào vở theo mẫu dưới đây và điền thông tin phù hợp về các văn bản đọc trong bài:

3. Tự chọn một đoạn thơ (tối thiểu 12 câu) trong Truyện Kiều (Nguyễn Du) hoặc Truyện Lục Vân Tiên (Nguyễn Đình Chiểu) và thực hiện các yêu cầu sau:

a. Xác định vị trí và bố cục của đoạn trích.

b. Phân tích hình tượng thiên nhiên hoặc con người trong đoạn trích.

c. Chỉ ra những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.

Thực hành đọc

--------------------------------------

Nọc tương tự: ý nơi đem lòng yêu mến, nhớ nhung.                                                                                                                                       Phát thệ: nơi lời thề nguyện, lời ước nguyện.                                                                                                                                                    Vương Viên ngoại: Vương ông, cha của Thuý Kiều, Thuý Vân, Vương Quan.

(Trang 86)

Kiều ở lầu Ngưng Bích

Trích Truyện Kiều, NGUYỄN DU

Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân,

                                                                               Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.

                                                                                    Bốn bề bát ngát xa trông,

                                                                             Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.

                                                                                  Bẽ bàng mây sớm đèn khuya

                                                                             Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

                                                                                 Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,

                                                                             Tin sương luống những rày trông mai chờ

                                                                                   Bên trời góc bể bơ vơ,

                                                                              Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.

                                                                                  Xót người tựa cửa hôm mai

                                                                            Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?

                                                                                  Sân Lai cách mấy nắng mưa,

                                                                            Có khi gốc tử

                                                                                   Buồn trông cửa bể chiều hôm,

                                                                          Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa.

--------------------------------

Đoạn trích thuộc phần 2 của cốt truyện (chia li), từ câu 1 033 đến câu 1 056: Thuý Kiều bán mình chuộc cha, bị Mã Giám Sinh lừa vào lầu xanh của Tú Bà. Nàng phẫn uất tự tử nhưng không thành. Tú Bà buộc phải cho nàng ra ở tại lầu Ngưng Bích, nói là đợi người chuộc về làm vợ nhưng thực chất là giam lỏng để tìm kế hãm hại. Nhan đề đoạn trích đặt theo sách Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục, 2008.          Khoá xuân: khoá kín tuổi xuân, ý nói Tú Bà giam lỏng Kiều tại lầu Ngưng Bích.
Ý nói Thuý Kiều rất cô đơn, chỉ có "non xa, trăng gần" làm bạn.

Chén đồng:

(Trang 87)

Buồn trông ngọn nước mới sa,

                                                                                  Hoa trôi man mác biết là về đâu?

                                                                                       Buồn trông nội cỏ dàu dàu,

                                                                                  Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

       Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,

                                                                                 Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

         Chung quanh những nước non người,

                                                                                  Đau lòng lưu lạc nên vài bốn câu.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều,
Nguyễn Thạch Giang khảo đỉnh và chú giải, Sđd, tr. 98 – 99)

ĐỌC MỞ RỘNG

1. Tìm đọc một số văn bản truyện truyền kì, thơ song thất lục bát, truyện thơ Nôm. Ghi vào nhật kí đọc sách những thông tin cơ bản mà em thu nhận được từ văn bản.

2. Trao đổi với các bạn về:

   - Chủ đề, không gian, thời gian, chi tiết, cốt truyện, nhân vật chính, lời người kể chuyện của một truyện truyền kì đã đọc.

    - Chủ đề, một số yếu tố thi luật của thơ song thất lục bát như: vẫn, nhịp, số chữ, số dòng trong một khổ thơ thể hiện qua bài thơ đã đọc.

    - Một số yếu tố của truyện thơ Nôm thể hiện trong tác phẩm đã đọc như: cốt truyện, nhân vật, lời thoại.

3. Học thuộc lòng một số đoạn trích truyện thơ Nôm và một số bài thơ song thất lục bát em yêu thích.

---------------------------------------