Bài 28. Số thập phân | Toán 6 - Tập 2 | CHƯƠNG VII. SỐ THẬP PHÂN - Lớp 6 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Dự báo nhu cầu tiêu thụ trong nước năm 2020 (đã bao gồm cả dự trữ) là 29,96 triệu tấn thóc, trong đó tiêu thụ của người dân là 14,26 triệu tấn; phục vụ chế biến là 7,5 triệu tấn; phục vụ chăn nuôi 3,4 triệu tấn...

Hình 7.1a (Theo baochinhphu.vn)

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, nhiệt độ thấp nhất miền Bắc lúc 6 giờ ngày 25-1 được ghi nhận tại Pha Đin (Điện Biên) là –4,2°C; lúc 19 giờ ngày 24-1 là –2,4°C...

Hình 7.1b (Theo tuoitre.vn ngày 25-1-2016)

Trong hai đoạn tin trên, ngoài các số thập phân quen thuộc, ta còn gặp cả các số với dấu "–" đứng trước, đó là các số thập phân âm. Trong bài này chúng ta sẽ tìm hiểu ý nghĩa của số thập phân âm trong đời sống và cách dùng chúng.

1. PHÂN SỐ THẬP PHÂN VÀ SỐ THẬP PHÂN

Khám phá

HĐ1 Viết các phân số thập phân dưới dạng số thập phân. 

HĐ2 Viết các số đối của các phân số thập phân trên.

Số thập phân âm

• Các phân số  cũng được gọi là các phân số thập phân.

• Ta viết và gọi –1,7 là số thập phân âm, đọc là "âm một phẩy bảy".

• Các số 1,7; 0,34; 0,025;... gọi là số thập phân dương, đôi khi còn được viết là +1,7; +0,34; +0,025;...

• Các số thập phân dương và các số thập phân âm gọi chung là số thập phân.

• Các số 1,7 và –1,7 cũng là hai số đối nhau.

Nhận xét.

• Mọi phân số thập phân đều viết được dưới dạng số thập phân và ngược lai.

• Mỗi số thập phân gồm phần số nguyên viết bên trái dấu "," và phần thập phân viết bên phải dấu ",".

Câu hỏi

Em hãy chỉ ra các số thập phân xuất hiện trong đoạn tin Hình 7.1a và Hình 7. 1b. Tìm số đối của các số thập phân đó.

Luyện tập 1

1. Viết các phân số thập phân

2. Viết các số thập phân xuất hiện trong đoạn tin Hình 7.1b dưới dạng phân số thập phân.

2. SO SÁNH HAI SỐ THẬP PHÂN

Ta đã biết cách so sánh hai số thập phân dương và so sánh hai phân số. Tương tự, ta cũng có:

Đọc hiểu -  Nghe Hiểu

• Số thập phân âm nhỏ hơn 0 và nhỏ hơn số thập phân dương.

• Nếu a, b là hai số thập phân dương và a > b thì –a < –b. 

Ví dụ

So sánh các số:

a) 2,93 và 6,15;

b) –25,3 và 1,5;

c) –10,186 và –10,08.

Giải

a) 2,93 < 6,15                      ← 2 < 6

b) –25,3 < 1,5                      ← –25,3 là số âm và 1,5 là số dương

c) –10,186 < –10,08              ← 10,186 > 10,08 

Luyện tập 2

Sắp xếp các số sau theo thứ tự từ bé đến lớn: 0; –8,152; 0,12; –8,9.

Vận dụng

Đọc đoạn tin trong Hình 7.1b và cho biết trong hai thời điểm, 19 giờ ngày 24-1-2016 và 6 giờ ngày 25-1-2016, thời điểm nào nhiệt độ tại Pha Đin (Điện Biên) xuống thấp hơn.

BÀI TẬP

7.1. a) Viết các phân số thập phân sau dưới dạng số thập phân.

b) Chỉ ra các số thập phân âm viết được trong câu a.

7.2. Tìm số đối của các số thập phân sau:

–1,2;  4,15;  19,2. 

7.3. So sánh các số sau:

a) –421,3 và 0,15; 

b) –7,52 và –7,6.

7.4. Nhiệt độ đông đặc của một chất là nhiệt độ mà tại đó chất chuyển từ thể lỏng sang thể rắn.

Nhiệt độ đông đặc của rượu, nước và thuỷ ngân lần lượt là:

–117°C;  0°C;  –38,83°C.

Hãy sắp xếp nhiệt độ đông đặc của ba chất này theo thứ tự từ bé đến lớn.