Nội Dung Chính
(Trang 12)
Mục tiêu, yêu cầu cần đạt
- Hiểu đúng các tình huống phạm lỗi dẫn đến phát bóng biên hoặc ném phạt trong thi đấu bóng rổ.
- Vận dụng được các tình huống phát bóng biên và ném phạt trong tập luyện và thi đầu bóng rổ.
- Tự giác, tích cực, đoàn kết, trung thực, thể hiện niềm đam mê trong quá trình học tập môn Bóng rổ.
KIẾN THỨC MỚI
Bóng rổ là môn thi đấu đối kháng cùng sân. Trong thi đấu bóng rổ, các đấu thủ có gắng ghi điểm hoặc hạn chế đối phương ghi điểm trong phạm vi sân nhỏ hẹp (khu vực xung quanh rổ) với thời gian hạn chế (trong 24 giây đội kiểm soát bóng phải ném rổ) nên việc phạm luật hoặc phạm lỗi là thường xuyên xảy ra. Lúc này, các đấu thủ có cơ hội phát bóng biên (để giành quyền kiểm soát bóng) hay ném phạt để ghi điểm nhằm chiếm lợi thế trong thi đấu.
1. Phát bóng biên (Điều 17)
1.1. Định nghĩa
Một pha phát bóng biên diễn ra khi bóng được một đấu thủ đứng ở ngoài đường biên chuyển vào trong sân thi đấu.
1.2. Thủ tục
Một trọng tài sẽ trao bóng hoặc đặt bóng ở vị trí phát bóng biên. Trọng tài cũng có thể tung bóng chuyền bóng bật đất với điều kiện: trọng tài không được đứng cách cầu thủ phát bóng biên quá 4 m. Đầu thủ phát bóng biên đứng đúng vị trí được trọng tài chỉ định.
Đấu thủ sẽ thực hiện phát bóng biên tại nơi gần nhất với vị trí xảy ra vi phạm hoặc vị trí trận đấu bị tạm dừng, trừ vị trí ngay sau bảng rồ. Trường hợp ngoại lệ, sẽ thực hiện phát bóng biên ở đường ném phạt kéo dài hoặc ở vạch phát bóng biên ở sân trước, tuỳ theo tình huống phạm luật hoặc loại lỗi vi phạm.
(Trang 13)
1.3. Các tình huống sẽ thực hiện phát bóng biên trong thi đấu
- Bắt đầu các hiệp đấu (ngoại trừ hiệp đấu thứ nhất) và các hiệp phụ, tình huống phát bóng biên sẽ được thực hiện ở đường giữa sân nối dài, đối diện bàn thư kí.
- Sau tình huống bóng vào rổ hoặc quả ném phạt cuối bóng vào rổ.
- Sau tình huống phạm luật về cách chơi bóng của một đấu thủ: làm bóng ra biên; phạm các luật: Luật 3 giây, Luật 5 giây (đấu thì bị phòng thủ áp sát), Luật 8 giây, Luật 24 giây; đưa bóng về sân sau; dùng chân chơi bóng; phạm Luật chạy bước; phạm Luật hai lần dẫn bóng; người ném phạt phạm luật trong khi thực hiện trái ném phạt cuối;...
- Khi đồng hồ thi đấu hiển thị 2:00 phút hoặc ít hơn trong hiệp 4 hoặc hiệp phụ, sau một lần hội ý của đội được quyền kiểm soát bóng ở sân sau, huấn luyện viên của đội này được quyền chọn vị trí phát bóng biên tại vạch phát bóng biên ở sân trước hoặc tại nơi gần nhất với vị trí trận đấu được dừng lại trước đó ở phần sân sau để tiếp tục trận đấu.
- Sau một lỗi cá nhân của đội phòng thủ và tình huống phạm lỗi khi đối phương không có động tác ném rổ và tổng số lỗi cá nhân của đội phòng thủ chưa vượt quá 4 lỗi đồng đội.
- Sau một lỗi cá nhân của đội bóng đang kiểm soát bóng sống hoặc được quyền kiểm soát bóng.
- Sau một lỗi kĩ thuật, trận đấu sẽ được tiếp diễn với tình huống phát bóng biên gần vị trí của bóng khi có lỗi kĩ thuật xảy ra, trừ khi có quy định khác trong luật.
- Sau một lỗi phản tinh thần thể thao hoặc lỗi trục xuất, trận đấu sẽ được tiếp tục với tình huống phát bóng biên ở đường phát bóng biên ở sân trước, trừ khi có quy định khác trong luật.
- Tất cả các tình huống ném rổ hoặc ném phạt bóng vào rồ không được tính điểm, trận đấu sẽ được tiếp diễn với vị trí phát bóng biên ở đường ném phạt nổi dài.
1.4. Kí hiệu của trọng tài
Trình tự của trọng tài khi có tình huống dẫn đến phát bóng biên: Trọng tài sẽ thổi còi để dừng trận đấu – Báo kí hiệu luật đã phạm - Báo hướng tấn công của đội sẽ được phát bóng biên.
Ví dụ: Đấu thủ đội A đang kiểm soát bóng phạm Luật chạy bước. Trọng tài sẽ thổi còi để dừng trận đấu và báo hiệu dừng đồng hồ (H.1) – Báo kí hiệu phạm Luật chạy bước (H.2)
- Bảo hướng tấn công của đội sẽ được phát bóng biên (H.3) và trao bóng cho đấu thủ đội B phát bóng biên ở khu vực được chỉ định.
(Trang 14)
Hình 1. Kí hiệu dừng đồng hồ
Lòng bàn tay mở
Đưa thẳng lên trên
Hình 2. Kí hiệu phạm
Luật chạy bước
Xoay vòng 2 nắm đắm
Hình 3. Kí hiệu Bóng ra biên và 24 giây hướng phát bóng
Chỉ tay theo hướng tấn công
Tay song song với đường biên
1.5. Quy định khi thực hiện phát bóng biên (Điều khoản 17.3)
Đấu thủ phát bóng biên không được phép:
- Giữ bóng quá 5 giây.
- Bước vào sân thi đấu khi đang giữ bóng.
- Làm cho bóng chạm phần sân ngoài biên sau khi bóng đã rời tay.
- Chạm lại bóng trên sân trước khi bóng chạm đấu thủ khác.
- Trực tiếp làm cho bóng vào rổ.
- Di chuyển dọc đường biên quá 1 m từ vị trí được trọng tài chỉ định trước khi bóng rời tay.
Tuy nhiên đấu thủ phát bóng biên được phép di chuyển về phía sau xa đường biên không giới hạn cự li, trong điều kiện cho phép.
Khi đấu thủ phát bóng biên vi phạm Điều khoản 17.3 là phạm luật, thì đội đối phương sẽ được hưởng một pha phát bóng biên tại vị trí phát bóng biên ban đầu.
2. Phạm lỗi và Ném phạt (Điều 43)
2.1. Định nghĩa
Phạm lỗi: Lỗi là sự vi phạm luật liên quan đến va chạm cá nhân trái luật với một đấu thủ đối phương hoặc hành vi phản tinh thần thể thao.
Ném phạt: 1 quả ném phạt là một cơ hội dành cho một đấu thủ để ghi 1 điểm mà không bị ngăn cản, từ một vị trí sau vạch ném phạt và trong nửa vòng tròn ném phạt.
2.2. Thủ tục
Trọng tài sẽ chuyền bóng bật đất cho đấu thủ được quyền ném phạt đang đứng ở vị trí quy định sau vạch ném phạt.
2.3. Các tình huống phạm lỗi và cách xử phạt
Sau khi một lỗi cá nhân phạm vào đấu thủ đang có động tác ném rổ, đấu thủ bị phạm lỗi sẽ được hưởng quả ném phạt như sau:
(Trang 15)
- Ném rổ thành công, điểm được tính và thêm 1 quả ném phạt.
- Ném rổ không thành công, thì tuỳ vào vị trí khi đấu thủ đứng ném ở khu vực 2 hay 3 điểm, thì sẽ được hưởng số quả ném phạt tương ứng là 2 hay 3 quả ném phạt.
a) Đấu thủ phạm lỗi về các hành vi ứng xử (Điều 36. Lỗi kĩ thuật)
Đội đối phương sẽ được hưởng 1 quả ném phạt và trận đấu sẽ được tiếp tục bằng pha phát bóng biên của đội đang kiểm soát bóng trước đó tại nơi gần nhất với vị trí bóng khi trận đấu bị tạm dừng.
b) Đấu thủ phạm lỗi phản tinh thần thể thao (Điều 37)
Đầu thủ bị phạm lỗi sẽ được hưởng ném phạt như sau:
- Nếu phạm lỗi với đấu thủ không có động tác ném rổ: ném 2 quả phạt.
- Nếu phạm lỗi với đấu thủ có động tác ném rồ và bóng vào rồ điểm được tính. Đấu thủ bị phạm lỗi sẽ được ném thêm 1 quả ném phạt.
- Đấu thủ bị phạm lỗi sẽ được ném 2 hoặc 3 quả ném phạt tương ứng với vị trí ném rồ của đấu thủ đó khi bị phạm lỗi.
Sau quả ném phạt là phát bóng biên ở vạch phát bóng biên ở sân trước của đội.
2.4. Kí hiệu của trọng tài
Trình tự của trọng tài khi có tình huống dẫn đến tình huống ném phạt: Trọng tài sẽ thổi còi và ra kí hiệu dừng trận đấu do có tình huống phạm lỗi - Báo số điểm được công nhận (nếu có) – Báo số áo của đấu thủ phạm lỗi và kí hiệu lỗi đã phạm – Bảo hướng tấn công rổ hoặc số quả ném phạt sẽ được thực hiện.
Ví dụ: Đấu thủ số 24 đội A phạm lỗi đánh tay với đấu thủ đội B đang có động tác ném rồ ở vị trí 2 điểm và bóng vào rổ. Trọng tài sẽ thổi còi để dừng trận đấu (H.4) – Báo công nhận 2 điểm (H.5) – Báo số áo của đấu thủ phạm lỗi (H.6) và kí hiệu lỗi đã phạm (H.7) – Báo -số quả ném phạt sẽ được thực hiện (H.8).
Hình 4. Kí hiệu dừng đồng hồ khi có lỗi
Đưa thẳng nắm đấm lên trên
Hình 5. Kí hiệu báo công nhận 2 điểm
Gập 2 ngón tay
Hình 6. Kí hiệu báo số áo đấu thủ phạm lỗi (áo số 24)
Lưng bàn tay hướng trước ra kíhiệu số 2 thể hiện hàng chục, sau đó lòng bàn tay hướng trước ra kí hiệu số 4 thể hiện hàng đơn vị
(Trang 16)
Hình 7. Kí hiệu báo lỗi đã phạm (đảnh tay)
Bàn tay đập vào cảng tay còn lại
Hình 8. Kí hiệu bảo số quả ném phạt sẽ được thực hiện (1 trái phạt)
Đưa 1 ngón tay
2.5. Quy định khi đấu thủ ném phạt (Điều khoản 43.2.3)
Đấu thủ khi ném phạt phải:
- Đứng vào một vị trí phía sau đường ném phạt và bên trong nửa vòng tròn ném phạt.
- Được sử dụng bất kì cách nào để ném bóng sao cho bóng đi vào rồ hướng từ trên xuống hoặc làm cho bóng chạm vành rồ.
- Thực hiện mỗi pha ném rổ trong vòng 5 giây sau khi được trọng tài chuyển bóng.
- Không được dẫm vạch ném phạt hoặc bước vào khu vực giới hạn cho đến khi bóng vào rổ hoặc chạm vành rồ.
- Không được thực hiện động tác giả.
Khi một đấu thủ ném phạt và có tranh bóng, các đấu thủ còn lại sẽ chiếm giữ ở các vị trí như (H. 9) với A là đội tấn công (ném phạt), B là đội phòng thủ.
Hình 9. Sơ đồ vị trí của các đấu thủ trong tình huống ném phạt
(Trang 17)
VẬN DỤNG
1. Nêu và phân tích các tình huống đội được hưởng quả phát bóng biên.
2. Để thực hiện quả ném phạt đúng luật, các em cần đảm bảo thực hiện đúng các quy định nào?
3. Hợp tác, trao đổi với bạn cùng học để hiểu đúng về các tình huống phát bóng biên hoặc ném phạt.
Các Bài Học Khác
GDTC Bóng rổ - PHẦN HAI. THỂ THAO TỰ CHỌN - BÓNG RỔ - Chủ đề 1: VAI TRÒ, TÁC DỤNG CỦA MÔN BÓNG RỒ ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT – CÁC TÌNH HUỐNG ĐƯỢC PHÁT BÓNG BIÊN VÀ NÉM PHẠT TRONG THI ĐẤU MÔN BÓNG RỔ
Xem thêm ⟶
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn