BÀI 2: CỘNG, TRỪ, NHÂN, CHIA SỐ HỮU TỈ | Toán 7 - Tập 1 | Chương I: Số Hữu Tỉ - Lớp 7 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Giả sử một khinh khí cầu bay lên từ mặt đất theo chiều thẳng đứng với vận tốc 0,8 m/s trong 50 giây. Sau đó nó giảm dần độ cao với vận tốc

1. CỘNG VÀ TRỪ HAI SỐ HỮU TỈ

Cách cộng và trừ hai số hữu tỉ

HĐ1 Nhắc lại quy tắc cộng và trừ hai phân số rồi thực hiện phép tính:

a)

b)

HĐ2. Viết các hỗn số và số thập phân trong phép tính sau dưới dạng phân số rồi thực hiện phép tính:

Ta có thể cộng, trừ hai số hữu tỉ bằng cách viết chúng dưới dạng phân số rồi áp dụng quy tắc cộng, trừ phân số.

Ví dụ

a) 0,25 +

b)

Tính:

Giải:

c) (-9,15) + 8,09 = -(9,15-8,09)=-1,06

Chú ý: Nếu hai số hữu tỉ đều được cho dưới dạng số thập phân thì ta áp dụng quy tắc cộng và trừ đối với số thập phân.

Luyện tập 1 Tính:

b) -21,25 +13,33

Nhận xét. Trong tập các số hữu tỉ Q, ta cũng có quy tắc dấu ngoặc tương tự như trong tập các số nguyên Z.

Ví dụ 2 Tính:

Giải:

Chú ý. Đối với một tổng trong Q, ta có thể đổi chỗ các số hạng, đặt dấu ngoặc để nhóm các số hạng một cách tuỳ ý như các tổng trong Z.

Luyện tập 2 Bỏ dấu ngoặc rồi tính các tổng sau:

a)

b) 6,5 + [0,75-(8,25-1,875)]

Vận dụng 1

Khoai tây là thức ăn chính của người châu Âu và là một món ăn ưa thích của người Việt Nam. Trong 100 gam khoai tây khô có 11 gam nước; 6,6 gam protein; 0,3 gam chất béo: 75,1 gam glucid và các chất khác.

(Theo Viện Dinh dương Quốc gia)

2. NHÂN VÀ CHIA HAI SỐ HỮU TỈ

Cách nhân và chia hai số hữu tỉ

HĐ3 Viết các hỗn số và số thập phân trong các phép tính sau dưới dạng phân số rồi thực hiện phép tính:

a)

b)

Ví dụ 3

Tính:

Giải . a)

b)

Luyện tập 3

Tính:

Luyện tập 4

Tính một cách hợp lí:

Chú ý. Nếu hai số hữu tỉ đều được cho dưới dạng số thập phân thì ta có thể áp dụng quy tắc nhân và chia đối với số thập phân, chẳng hạn:

1,25

7,8: (-0,13)= -(7,8: 0,13)=-60.

Ví dụ 4

Trở lại bài toán mở đầu, trong 50 giây đầu, khinh khí cầu bay lên cách mặt đất là:

0,8    50 = 40 (m)

Sau 27 giây, khinh khí cầu giảm độ cao là:    27= 15 (m).

Vậy sau 27 giây, khinh khí cầu cách mặt đất là: 40-15=25 (m).

Vận dụng 2

Có hai tấm ảnh kích thước 10 cm x 15 cm được in trên giấy ảnh kích thước 21,6 cm x 27,9 cm như Hình 1.8. Nếu cắt ảnh theo đúng kích thước thì diện tích phần 10 giấy ảnh còn lại là bao nhiêu?

Hình 1.8

BÀI TẬP

1.7. Tính:

a)

b)

c)  -0,32 . (-0,875)

d) 

1.8. Tính giá trị của các biểu thức sau: 

1.9. Em hãy tìm cách "nổi" các số ở những chiếc là trong Hình 1.9 bằng dấu các phép tính cộng, trừ, nhân, chia và dấu ngoặc để được một biểu thức có giá trị đúng bằng số ở bông hoa.

Hình 1.9

1.10. Tính một cách hợp lí.

0,65-78+ . 2020+0,35 . 78- 2,2-2020.

1.11. Ngăn đựng sách của một giá sách trong thư viện dài 120 cm (xem hình bên). Người ta dự định xếp các cuốn sách dày khoảng 2,4 cm vào ngăn này. Hỏi ngân sách đó có thể để được nhiều nhất bao nhiêu cuốn sách như vậy?