Bài 8: Một số phương pháp gia công cơ khí | Công Nghệ Công Nghệ Cơ Khí | Chương III: Các phương pháp gia công cơ khí - Lớp 11 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

(Trang 40)

Hãy quan sát và cho biết, để tạo thành chi tiết có hình dạng như Hình 8.1 cần sử dụng máy công cụ gì? Bằng phương pháp gia công cơ khí nào?

Hình 8.1

I - GIA CÔNG ĐÚC

Đúc là rót vật liệu lỏng vào khuôn, sau khi vật liệu lỏng nguội và định hình, người ta nhận được vật đúc có hình dạng và kích thước của lòng khuôn.

Có nhiều phương pháp đúc khác nhau như đúc trong khuôn cát, đúc trong khuôn mẫu chảy, đúc áp lực, đúc li tâm, đúc liên tục,... Tuy nhiên, đúc trong khuôn cát là phương pháp đúc phổ biến nhất.

Hình 8.2. Sơ đồ quá trình đúc gang trong khuôn cát

Chuẩn bị mẫu và vật liệu làm khuôn

Làm khuôn

Khuôn đúc

Sản phẩm đúc

Chuẩn bị vật liệu nấu

Nấu chảy vật liệu

Rột vật liệu lồng vào khuôn

Vật liệu nguội, dỡ khuôn

Khám phá

(Trang 41)

Hình 8.3. Một số phương pháp hàn thông dụng

Hàn hồ quang

1. Kim hàn

2. Que hàn

3. Vật hàn

Hàn hơi (hàn khí)

1. Mô hàn 

2. Que hàn

3. Vật hàn

4. Ông dẫn khí oxygen

5. Ông dẫn khí đốt

Hiện nay có nhiều phương pháp hàn khác nhau nhưng hàn hồ quang và hàn hơi được ứng dụng rộng rãi nhất.

- Bản chất của hàn hồ quang là dùng tia lửa hồ quang làm nóng chảy kim loại tại vị trí hàn và que hàn để tạo thành mối hàn.

- Bản chất của hàn hơi là dùng nhiệt phản ứng cháy của khí đốt như acetylen (C₂H₂), propal C₃H₈, butal C₄H₁₀ với oxygen làm nóng chảy kim loại tại vị trí hàn và que hàn để tạo thành mối hàn.

Có 5 kiểu tạo mối hàn (liên kết hàn) phổ biến (Hình 8.4): 1. Liên kết chồng; 2. Liên kết giáp mới; 3. Liên kết chữ T, 4. Liên kết góc; 5. Liên kết gấp mép.

Hình 8.4. Các kiểu liên kết hàn

(Trang 42)

Gia công hàn có thể nối được các vật liệu có tính chất khác nhau; tạo được các chi tiết có hình dạng, kết cấu phức tạp; mối hàn có độ kín và độ bền cao so với mối ghép khác. Tuy nhiên, khi hàn do biến dạng nhiệt không đều nên chi tiết dễ bị cong, vênh.

Thông tin bổ sung

Kết nối năng lực

III – GIA CÔNG KHOAN

Khoan là phương pháp gia công lỗ từ phôi trên máy khoan, máy tiện hoặc máy phay, máy doa.... Dụng cụ thông dụng là mũi khoan ruột gà.

Gia công khoan trên máy khoan được thực hiện để tạo lỗ trơn hoặc bậc. Chuyển động chính khi khoan là chuyển động quay và chuyển động tịnh tiến. Mũi khoan tham gia cùng một lúc hai chuyển động đó.

Chế độ cắt khi khoan bao gồm: vận tốc cắt V (m/phút); lượng chạy dao S (mm/vg) (Hình 8.5).

Hình 8.5. Thông số chế độ cắt khi khoan

Trên máy khoan có thể khoan được các lỗ kín, hở; có thể mở rộng lỗ bằng dao khoét, gia công chính xác lỗ bằng dao doa và có thể tạo ren lỗ bằng mũi taro.

Khám phá

Hình 8.6. Máy khoan đứng

Thông tin bổ sung

(Trang 43)

IV – GIA CÔNG TIỆN

Tiện là phương pháp gia công cắt gọt được thực hiện bằng sự phối hợp của hai chuyển động là chuyển động quay của phôi và chuyển động tịnh tiến của dao. Gia công tiện được thực hiện trên máy tiện (máy tiện vạn năng hoặc máy tiện CNC,...).

Hình 8.7. Máy tiện vạn năng

1. Hộp tốc độ trục chính

2. Mâm cặp

3. Bàn gá dao

4. Ụ động

5. Đế máy

Khám phá

Chế độ cắt khi tiện bao gồm: vận tốc cắt V (m/phút); lượng chạy dao ngang Sng (mm/vòng); lượng chạy dao dọc Sơ (mm/vòng); lượng chạy dao chéo Sch (mm/vòng). Sự kết hợp đồng thời hai chuyển động tiến dao dọc và tiến dao ngang tạo ra chuyển động tiến dao chéo :

- Các chuyển động khí tiện

Hình 8.8. Các chuyển động khi tiện

a) Chạy dao ngang Sng

b) Chạy dao dọc Sa

c) Chạy dao chéo Sch

-Khả năng gia công của máy tiện

Gia công trên máy tiện có thể tiện được các mặt tròn xoay bên ngoài và bên trong, tiện được các mặt đầu, mặt côn ngoài và côn trong, các mặt tròn xoay định hình; tiện được các loại ren trong, ren ngoài; khoan lỗ và tiện được các vật liệu kim loại và phi kim loại.

Thông tin bổ sung

(Trang 44)

V - GIA CÔNG PHAY

Phay là phương pháp gia công cắt gọt được thực hiện bằng sự phối hợp của hai chuyển động: chuyển động quay tròn của dao và chuyển động tịnh tiến của phôi theo ba phương: dọc, ngang và thẳng đứng. Gia công phay được thực hiện trên máy phay (máy phay vạn năng hoặc máy phay CNC,...).

Chế độ cắt gọt khi phay bao gồm: Tốc độ cắt V (m/phút); chiều sâu cắt t (mm) và lượng chạy dao S (m/phút).

Khám phá

Hình 8.9. Máy phay đứng vạn năng

1. Trục chính

2. Động cơ

3. Tay quay bàn trượt ngang

4. Bảng điều khiển

5. Tay quay bàn trượt dọc

6. Tay quay bàn trượt đứng

7. Đê máy

- Các chuyển động khi phay

Các chuyển động khi phay sử dụng dao phay đĩa và chế độ cắt được giới thiệu trong Hình 8.10. (dao chuyển động quay, phôi chuyển động tịnh tiến dọc).

- Khả năng gia công của máy phay

Máy phay có thể phay mặt phẳng rãnh chữ nhật, rãnh bán nguyệt, rãnh chữ T, phay định hình, khoan, khoét, doa trên máy phay và có thể phay ren, phay mặt cong (đối với máy phay CNC).

Thông tin bổ sung

Hình 8.10. Các chuyển động khi phay bằng dao phay đĩa

Vận dụng