Bài 2. Thời gian trong lịch sử | Lịch Sử Và Địa Lý 6 | Phần Lịch Sử_Chương 1. Vì Sao Cần Học Lịch Sử? - Lớp 6 - Cánh Diều

Học xong bài này, em sẽ:

Biết được một số khái niệm và cách tính thời gian trong lịch sử: thập kỉ, thế kỉ, thiên niên kỉ, trước Công nguyên, Công nguyên, âm lịch, dương lịch.

Mở đầu

"Canh Tuất, Thuận Thiên năm thứ 1 (1010)... Mùa thu, tháng 7, vua dời đô từ thành Hoa Lư sang kinh đô lớn là Đại La của Kinh phủ. Thuyền tạm đỗ ở dưới thành, có rồng vàng hiện ra ở thuyền ngự, vì thế đổi gọi là thành Thăng Long"

(Đại Việt sử kí toàn thư - Ngô Sĩ Liên và các sử thần triều Hậu Lê)

Căn cứ vào thông tin nào trong đoạn trích trên để biết được sự kiện này đã diễn ra trong lịch sử?

Hình 2.1. Tượng vua Lý Thái Tổ (Hoàn Kiếm, Hà Nội)

Kiến thức mới

1. Vì sao phải xác định thời gian?

Lịch sử loài người gồm rất nhiều sự kiện xảy ra vào những thời gian khác nhau. Muốn dựng lại lịch sử, phải sắp xếp tất cả các sự kiện trong quá khứ theo thứ tự thời gian.

Một nguyên tắc cơ bản trong việc tìm hiểu và học tập lịch sử là xác định thời gian xảy ra các sự kiện.

Bảng một số sự kiện lịch sử Việt Nam

Câu hỏi

Quan sát bảng trên và cho biết căn cứ vào thông tin nào để sắp xếp các sự kiện theo thứ tự trước, sau?

2. Cách tính thời gian trong lịch sử như thế nào?

Dựa vào quan sát và tính toán, người xưa đã tính được quy luật chuyển động của Mặt Trăng quay quanh Trái Đất, Trái Đất quay quanh Mặt Trời và làm ra lịch.

Âm lịch là cách tính lịch dựa vào sự chuyên động của Mặt Trăng quay quanh Trái Đất. Mặt Trăng chuyển động một vòng quanh Trái Đất được tính là một tháng.

Dương lịch là cách tính lịch dựa vào sự chuyển động của Trái Đất quay quanh Mặt Trời. Trái Đất chuyển động một vòng quanh Mặt Trời được tính là một năm.

Em có biết?

Ngày nay, để thuận tiện trong việc giao lưu, trao đổi, đa số các quốc gia đều thống nhất sử dụng Công lịch (dương lịch). Công lịch lấy năm tương truyền Chúa Giê-su (người sáng lập Đạo Ki-tô) ra đời là năm đầu tiên của Công Nguyên.

Hình 2.2. Tờ lịch của Việt Nam sử dụng âm lịch và dương lịch

Hình 2.3. Sơ đồ thời gian theo Công lịch

Ngoài cách tính thời gian là ngày, tháng, năm, người ta còn dùng các đơn vị tính khác như: thập kỉ, thế kỉ, thiên niên kỉ,...

Hình 2.4. Sơ đồ biểu diễn các đơn vị tính thời gian: thập kỉ, thế kỉ, thiên niên kỉ

Câu hỏi

- Quan sát hình 2.2 và cho biết tờ lịch ghi ngày dương lịch là ngày nào, ngày âm lịch là ngày nào?

- Dựa vào sơ đồ hình 2.3, hãy giải thích khái niệm trước Công nguyên và Công Nguyên?

- Quan sát sơ đồ hình 2.4, hãy cho biết mỗi thập kỉ, thế kỉ và thiên niên kỉ là bao nhiêu năm.

Góc mở rộng

Tết Nguyên đán là dịp đoàn tụ những người thân trong gia đình của người Việt Nam.

Hình 2.5. Hoa đào và hoa mai - những loài hoa đặc trưng trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt Nam

Luyện tập và vận dụng