Bài 9: Bảo quản thức ăn chăn nuôi | Công Nghệ | Chương III: Công nghệ thức ăn chăn nuôi - Lớp 11 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

(Trang 52)

Mở đầu

Bảo quản thức ăn chăn nuôi nhằm mục 3 đích gì? Người ta thường bảo quản thức ăn chăn nuôi bằng những phương pháp nào?

I - KHÁI NIỆM VÀ Ý NGHĨA CỦA BẢO QUẢN THỨC ĂN CHĂN NUÔI

Bảo quản thức ăn chăn nuôi là quá trình xử lí nhằm ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình giảm chất lượng hoặc hư hỏng thức ăn trong khoảng thời gian nhất định. Các phương pháp bảo quản thức ăn chăn nuôi thường làm giảm quá trình oxi hoá của lipid; ngăn chặn sự phát triển của các loại vi khuẩn, nấm men, nấm mốc gây hại; hạn chế sự phá hoại của sâu, mọt và các loài gặm nhấm.

II - PHƯƠNG PHÁP BẢO QUẢN MỘT SỐ LOẠI THỨC ĂN CHĂN NUÔI

1. Bảo quản thức ăn chăn nuôi trong kho

Kho bảo quản thức ăn chăn nuôi cần phải thoáng, mát, ngăn chặn được chuột, kiến, gián và thuận tiện cho việc cơ giới hoá quá trình xuất và nhập kho. Kho cần được khử trùng trước khi chứa thức ăn chăn nuôi. Bảo quản thức ăn chăn nuôi trong kho cần lưu ý một số vấn đề sau:

- Đối với thức ăn đồ rời (thóc, ngô,...), sản kho phải được lót bạt chống ẩm, thức ăn đồ vào kho phải gọn, đồ đủ độ cao từ trong ra ngoài, đặt thông hơi tại các vị trí định sẵn khi đồ thức ăn.

- Đối với thức ăn đóng bao, chất liệu làm bao phải đủ bền, an toàn, có khả năng chống ẩm, các bao thức ăn phải được xếp lên kệ (Hình 9.1), không đề trực tiếp trên sàn, không kê sát tường, không đề lẫn bao thức ăn cũ với các bao thức ăn mới.

Hình 9.1. Bảo quản thức ăn chăn nuôi trong kho

(Trang 53)

2. Bảo quản thức ăn bằng phương pháp làm khô

Nguyên lí: Khi lượng nước trong thức ăn chăn nuôi chỉ còn khoảng 10-15% sẽ kìm hãm sự hoạt động của các enzyme có trong tế bào thực vật và sự phân huỳ của vi sinh vật.

Cách làm: Tiến hành phơi hoặc sấy để làm giảm lượng nước có trong thức ăn chăn nuôi (Hình 9.2).

Ý nghĩa: Phương pháp này dễ thực hiện, ít tốn kém và thuận lợi cho việc bảo quản.

Hình 9.2. Bảo quản thức ăn bằng phương pháp làm khô

Khám phá

Hình 9.3. Các bước bảo quản rom làm thức ăn cho trâu, bò bằng kiềm hoá và làm khô n hoá và làm khổ 

Lựa chọn rơm khô, đánh giá chất lượng

Ngâm rơm khô với nước vôi (1%)

Rửa sạch nước vôi

Phơi, sấy rơm

Đánh giá chất lượng, bảo quản và sử dụng

Khám phá

Kết nối năng lực

3. Ứng dụng công nghệ cao trong bảo quản thức ăn chăn nuôi

a) Sử dụng chất bảo quản có nguồn gốc sinh học

Một số loại enzyme như cellulase, hemicellulase, xylanase và amylase được sử dụng trong ủ chua để hỗ trợ quá trình lên men khi hàm lượng đường tan trong nguyên liệu thấp. Các enzyme này giúp phân giải các chất hữu cơ trong cây thức ăn như tinh bột, cellulose, hemicellulose, lignin, giúp quá trình bảo quản thức ăn chăn nuôi được tốt hơn.

Một số hợp chất sinh học có hoạt tính kháng khuẩn cao (bacteriocin, nisin,...) thường được sử dụng bằng cách trộn vào thức ăn chăn nuôi với một tỉ lệ phù hợp để ức chế mạnh mẽ sự sinh trưởng và phát triển của một số vi khuẩn, nấm gây hại, nhờ đó thức ăn chăn nuôi được bảo vệ, duy trì được chất lượng, kéo dài được thời gian bảo quản.

b) Bảo quản thức ăn bằng silo

Kho silo là một nơi để lưu trữ và bảo quản thức ăn chăn nuôi (các loại hạt ngũ cốc, thức ăn ủ chua) không đóng bao với số lượng lớn (Hình 9.4). Quá trình bảo quản thường gồm các bước cơ bản như Hình 9.5.

(Trang 54)

Hình 9.4. Kho silo

Ưu điểm: Silo có sức chứa lớn, có thể chứa hơn 1.000 tấn thức ăn; có thể tự động hoá trong qua trình nhập, xuất kho; ngăn chặn được sự phá hoại của động vật, vi sinh vật, tiết kiệm được diện tích, chi phí lao động.

Nhược điểm: Chi phí đầu tư cao.

Khám phá

Hình 9.5. Các bước bảo quản thức ăn chăn nuôi bằng silo

Thu hoạch nguyên liệu thô (cỏ, cây họ Đậu)

Phơi héo, cắt ngắn, làm giàu dinh dưỡng

Thiết lập mô hình lên men, lên men

Đưa vào silo (ủ chua và bảo quản)

Đánh giá chất lượng sản phẩm và sử dụng

Khám phá

Kết nối năng lực

Luyện tập

Nêu phương pháp bảo quản một số loại thức ăn chăn nuôi. Trình bày một số ứng dụng công nghệ cao trong bảo quản thức ăn chăn nuôi.

Vận dụng

Đề xuất phương pháp bảo quản một loại thức ăn chăn nuôi phù hợp với thực tiễn ở gia đình, địa phương em.