BÀI 13: VƯỜN CỦA ÔNG TÔI

(Trang 55)

ĐỌC

VƯỜN CỦA ÔNG TÔI

Tôi sinh ở thành phố. Bà nội tôi sống dưới quê. Lần đầu về quê, tôi được bà dẫn ra thăm vườn. Đến cạnh cái bể nước, bà chỉ vào cây mít:
– Ông mất từ ngày nó chưa ra quả.
Tới giữa vườn, bà trỏ cây nhãn:
– Lúc ông đi, nó mới cao bằng cháu.

(Trang 56)

Ra bờ ao, đến bên cây sung cành lá xoà xuống gần mặt nước, bà kể:
– Cây này ông trồng, rồi ông uốn nó xuống để cho cá ăn sung.

Vườn của ông, theo lời chỉ dẫn của bà, có nhiều thứ cây. Chuối um tùm
sau nhà. Trước sân là năm cây cau cao vút. Dưới gốc cây cau thứ nhất,
đứng ở thềm nhìn ra là bể nước. Giữa quãng cách của những cây cau là hoa
dành dành và hoa mẫu đơn. Bà kể thêm:
– Tất cả đều do ông trồng từ trước. Lụi cây nào, bà bảo các chú trồng lại
cây ấy, đúng như khi ông còn sống.

Mảnh vườn nhỏ, lúc tôi đã đủ trí khôn để nhớ, có cả cam, mận, chanh,
bưởi nữa. Riêng cây xoan, cây khế thì mọc tít ở ngoài ngõ, gần cổng. Trong
vườn còn có lá lốt, lá mơ, ngải cứu, khoai sọ,…

Vào vườn, tôi nhớ đến ông và tự hình dung ra ông đã trồng cây, cặm
cụi vun xới ra sao. Dù chỉ hoàn toàn là tưởng tượng nhưng bóng hình ông
không thể phai nhạt khi vườn cây còn mãi xanh tươi.

Tết đến, hoa mận nở trắng. Sang xuân lại có hoa bưởi, hoa chanh, hoa
nhãn. Mẫu đơn thì đơm bông cả bốn mùa. Đêm giao thừa nào bà tôi cũng
làm một mâm cơm cúng đặt lên bể nước để mời ông về vui với con cháu và
để cho cây vườn đỡ nhớ.

(Theo Phong Thu)

Từ ngữ
– Lụi: (cây) dừng phát triển, héo úa dần rồi chết.
– Hình dung: làm hiện lên trong trí óc một cách khá rõ nét những gì không có ở
trước mắt.
– Mẫu đơn: cây nhỏ, lá xẻ lông chim, hoa to nở vào dịp Tết, vỏ và rễ cây dùng
làm thuốc.
– Dành dành: cây nhỏ, hoa trắng và thơm, quả chín có màu vàng da cam, dùng
để nhuộm thực phẩm hoặc làm thuốc.

1. Lần đầu về quê, bạn nhỏ được bà nội giới thiệu cho biết về những cây
nào trong vườn?
2. Theo em, qua lời giới thiệu của bà, bạn nhỏ hiểu được điều gì về
vườn cây?
G: Cây nào trong vườn cũng gợi nhớ đến ông.
3. Vì sao hình bóng ông không bao giờ phai nhạt trong lòng người thân?
4. Đóng vai bạn nhỏ, nói 1 – 2 câu nhận xét về vườn cây của ông.
5. Nếu là bạn nhỏ trong câu chuyện, em sẽ làm gì để gìn giữ vườn cây của
ông được nguyên vẹn đúng như khi ông còn sống?

LUYỆN TỪ VÀ CÂU

(Trang 57)

TRẠNG NGỮ CHỈ THỜI GIAN, NƠI CHỐN

1. Tìm trạng ngữ của mỗi câu dưới đây và cho biết chúng bổ sung thông tin gì
cho câu.
a. Mùa xuân, các loài hoa đua nhau khoe sắc.
b. Dưới chân đê, đàn trâu đang thung thăng gặm cỏ.
c. Tháng Ba, hoa ban nở trắng núi rừng Tây Bắc.
d. Trước nhà, bà đã trồng một hàng cau thẳng tắp.

2. Đặt câu hỏi cho mỗi trạng ngữ vừa tìm được ở bài tập 1.

Ghi nhớ
– Trạng ngữ chỉ thời gian bổ sung thông tin về thời gian diễn ra sự việc
nêu trong câu; trả lời câu hỏi Khi nào? Bao giờ?.
– Trạng ngữ chỉ nơi chốn bổ sung thông tin về địa điểm diễn ra sự việc
nêu trong câu; trả lời câu hỏi Ở đâu?. 

3. Tìm trạng ngữ của mỗi câu trong đoạn văn dưới đây và xếp vào nhóm
thích hợp.
Ở góc vườn, bà tôi trồng một cây cam. Tháng Chạp, cam chín vàng tươi.
Những quả cam tròn, mọng nước, trông thật đẹp mắt. Vào ngày Tết, bà
thường cắt cam bày lên bàn thờ tổ tiên. Khắp gian phòng, hương cam
thoang thoảng nhẹ bay.

(Theo Bảo Khánh)

4. Tìm trạng ngữ chỉ thời gian hoặc nơi chốn thay cho ô vuông trong mỗi câu
dưới đây:
a. , bầy chim hót líu lo.
b. , hoa phượng nở đỏ rực.
c.

(Trang 58)
5. Cùng bạn hỏi – đáp về thời gian và nơi chốn.

M:

– Khi nào trường mình được
nghỉ hè?
– Cuối tháng Năm, trường mình
được nghỉ hè.  

VIẾT

TRẢ BÀI VIẾT ĐOẠN VĂN NÊU Ý KIẾN

1. Nghe thầy cô nhận xét chung.

– Việc lựa chọn câu chuyện yêu thích
– Cách nêu lí do
– Cách sắp xếp ý
– Cách đưa dẫn chứng minh hoạ
– Cách dùng từ, đặt câu,…
2. Đọc lại đoạn văn của em và lời nhận xét của thầy cô để biết ưu điểm, nhược
điểm trong bài làm.
3. Trao đổi bài làm với bạn và ghi lại những điều em muốn học tập.
Cách mở đầu độc đáo; Ý kiến nêu rõ ràng; Lí do giải thích hợp lí

4. Sửa lỗi trong bài hoặc viết lại một số câu văn cho hay hơn.

Chia sẻ với người thân điều em học được từ đoạn văn nêu ý kiến của bạn.