trang 85

BÀI 18 : BƯỚC MÙA XUÂN

ĐỌC

BƯỚC MÙA XUÂN

Mưa giăng trên đồng
Uốn mềm ngọn lúa
Hoa xoan theo gió
Rải tím mặt đường.

Nụ xoè tay hứng
Giọt nắng trong veo
Gió thơm hương lá
Gọi mầm vươn theo.

Cỏ lặng dưới chân
Cũng xanh với nắng
Ven bãi phù sa
Dế mèn hắng giọng.

Chuyền trong vòm lá
Chim có gì vui
Mà nghe ríu rít
Như trẻ reo cười.

Đây vườn hoa cải
Rung vàng cánh ong
Hoa vải đơm trắng
Thơm lừng bên sông.

Mùa xuân đang nói
Xôn xao, thầm thì…
Chốn nào cũng gặp
Bước mùa xuân đi.

(Nguyễn Bao)

Trang 86

1. Trong bài thơ, những từ ngữ nào gợi lên vẻ đẹp của nắng xuân, mưa
xuân, gió xuân?
2. Tìm thêm chi tiết cho thấy cảnh vật mùa xuân hiện ra rất sinh động.

G:
– Màu sắc: hoa xoan tím, giọt nắng trong veo,…
– Hương vị: gió thơm hương lá,…
– Âm thanh: dế mèn hắng giọng,…
– Sự chuyển động: chim chuyền trong vòm lá,…
3. Em thích cảnh vật được miêu tả trong khổ thơ nào nhất? Vì sao?
4. Theo em, tác giả muốn nói điều gì qua nhan đề bài thơ?
* Học thuộc lòng bài thơ.

1. Tìm những từ ngữ gợi cảnh vật quen thuộc ở làng quê
trong các đoạn thơ dưới đây:

a. Quê hương tôi có con sông xanh biếc
 Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng.
 (Tế Hanh)
b. Mẹ hay kể chuyện sân đình
Khi ai nhắc chuyện làng mình ngày xưa
Mái đình cong nỗi nắng mưa
Giếng làng trong vắt qua mùa bão dông.
(Nguyễn Văn Song)

2. Tìm từ ngữ có nghĩa giống
với từ quê hương. Đặt câu
với từ ngữ tìm được.

Trang 87

VIẾT

TÌM HIỂU CÁCH VIẾT BÀI VĂN MIÊU TẢ CÂY CỐI (tiếp theo)

1. Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi.

CÂY CÀ CHUA

Khi những con chim sếu từ thượng nguồn
sông Hồng bay dọc lòng sông xuôi về nam, đồng
cà chua đã chín rộ. Ruộng cà chua đẹp từ lúc
trồng cho đến khi thu hái. Dưới bàn tay vun bón,
tưới tắm của dân làng, cà chua lớn lên trông thấy.
Cây cà chua vươn những ngọn, những tán toả hết sức mình. Những tầng
lá như thảm đen, thêu màu xanh, phủ kín mặt ruộng. Rồi từ trong cái chăn
hoa gấm xanh ấy bỗng hiện thêm những chùm hoa vàng xinh xắn. Hoa
điểm xuyết từ gốc lên ngọn, hoa sai chi chít. Nắng gửi thêm màu đẹp trên
hoa. Hoa như đàn bướm đồng nhỏ bạt ngàn chui rúc trong mọi tầng lá của
vùng bãi bát ngát.
Thế rồi hoa biến đi để cây tạo ra những chùm quả nõn. Quả thầm lặng
hiện ra mang đồng phục với cây mẹ. Quả xum xuê chi chít, quả lớn quả bé
vui mắt như đàn gà mẹ đông con. Quả ở thân, quả leo nghịch ngợm lên
ngọn. Nắng lại đến tạo vị thơm vị mát tụ dần trong quả. Mỗi quả cà chua
chín là một mặt trời nhỏ, hiền dịu. Cà chua thắp đèn lồng trong lùm cây nhỏ
bé, báo hiệu riêng gọi người đến hái.
Cà chua có mặt trong những bữa tiệc sang cho đến những bữa cơm đơn
giản nấu vội vàng, cà chua còn là quà cho các trẻ em vùng đất bãi.
 (Theo Ngô Văn Phú)

a. Tìm phần mở bài, thân bài, kết bài của bài văn trên và nêu ý chính của
từng phần.
b. Trong phần thân bài, đặc điểm của cây cà chua được miêu tả theo trình
tự nào?
c. Sắp xếp các chi tiết dưới đây theo trình tự phát triển của cây cà chua.

vươn ngọn; nở hoa; toả tán; ra quả; quả chín.

d. Trong bài văn, chi tiết nào cho thấy tác giả tả cây kết hợp với tả những sự
vật có liên quan đến cây?
2. Em học được những gì về cách tả cây cối từ bài văn trên?

Trang 88

Ghi nhớ
Ngoài cách tả lần lượt từng bộ phận của cây, ta có thể tả đặc điểm của
cây theo từng thời kì phát triển. Có thể kết hợp tả sự vật, hoạt động có liên
quan đến cây.

NÓI VÀ NGHE

NHỮNG MIỀN QUÊ YÊU DẤU

Yêu cầu: Em hãy giới thiệu về một miền quê em yêu mến.

1. Chuẩn bị.
G: – Em muốn giới thiệu về miền quê nào (quê nội, quê ngoại hay một
miền quê em đã có dịp ghé thăm)?
 – Cảnh vật và con người nơi đó có gì thú vị?
 – Em mong ước điều gì cho miền quê đó?
 (Có thể lựa chọn tranh ảnh, tư liệu,… để sử dụng khi giới thiệu)

2. Nói.
– Giới thiệu về miền quê em yêu mến theo nội dung đã chuẩn bị.
– Trong vai người nghe, lắng nghe bạn giới thiệu, có thể ghi lại những nội
dung em thấy thú vị.
3. Trao đổi, góp ý.
– Có thể hỏi bạn những điều em muốn biết rõ hơn về miền quê bạn
giới thiệu.
– Góp ý cho bạn về nội dung giới thiệu, cách nói, giọng nói, cử chỉ, điệu bộ,…

1. Chia sẻ với người thân thông tin về những miền quê em hoặc bạn đã
giới thiệu.
2. Tìm đọc sách báo về quê hương, đất nước.