Bài 35: THỰC HÀNH: QUAN SÁT VÀ PHÂN BIỆT MỘT SỐ NHÓM THỰC VẬT | Khoa Học Tự Nhiên 6 | Chương VII: ĐA DẠNG THẾ GIỚI SỐNG - Lớp 6 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

Trang 123

MỤC TIÊU

Quan sát hình ảnh, mẫu vật thực vật và phân chia được vào các nhóm thực vật theo tiêu chí đã học.

I. Chuẩn bị

1. Thiết bị, dụng cụ

Kính hiển vi có vật kính 10x và 40x

Kính lúp

Dao lam

Nước cất

Ông nhỏ giọt

Lam kính

Lamen

2. Mẫu vật

Rêu tường: mẫu vật thật hoặc ảnh cây rêu có đủ rễ, thân, lá và túi bào tử.

Dương xỉ, cỏ bợ: cây có đủ rễ, thân, lá non, lá già có ở túi bào tử/quả bào tử hoặc tranh, ảnh minh hoạ.

Thông: cành thông mang cả hai loại nón đực và nón cái hoặc ảnh cây thông có thân, lá, nón đực, nón cái.

Bí ngô: quả bí ngô đã già hoặc ảnh bổ đôi quả bí. Ảnh cây bí ngô có hoa, quả, rễ, thân, lá. Có thể sử dụng mẫu vật khác thuộc ngành Hạt kín.

Lưu ý

Mẫu vật có thể thay đổi tuỳ từng địa phương.

II. Cách tiến hành

1. Quan sát đại diện thực vật không có mạch

Sử dụng kính lúp để quan sát các cơ quan của cây rêu: rễ, thân, lá và vị trí của bào tử trên mẫu vật thật hoặc quan sát trên tranh, ảnh.

Quan sát thân có phân nhánh hay không.

Dùng dao lam cắt một lát cắt mỏng ngang thân cây rêu (nếu có), đặt lát cắt lên lam kính, nhỏ một giọt nước cất lên trên mẫu vật và đậy lại bằng lamen. Đặt lên bàn kính của kính hiển vi và quan sát ở vật kính 10x và 40x. Quan sát thân cây có mạch dẫn hay không.

2. Quan sát đại diện ngành Dương xi

Quan sát, xác định được các bộ phận của cây dương xỉ: rễ, thân, lá. Quan sát đặc điểm của lá non cây dương xỉ. Tìm và chỉ ra vị trí ỗ bào tử của dương xỉ hoặc quả bào tử của cây cỏ bợ.

Hình 35.1. Lá non và ổ bào tử của dương xỉ

Trang 124

3. Quan sát đại diện ngành Hạt trần

Sử dụng tranh, ảnh hoặc mẫu vật, quan sát hình thái của cây thông: rễ, thân (thân gỗ hay thân bò,...), lá (hình dạng, kích thước).

Quan sát và xác định cơ quan sinh sản trên mẫu vật hoặc trên tranh, ảnh. Nón đực mọc thành cụm, nhỏ, màu vàng; nón cái mọc riêng rẽ, lớn hơn nón đực.

Quan sát vị trí của hạt thông (được bao bọc hay lộ ra ngoài).

- Nón cái

- Nón đực

Hình 35.2. Cành mang nón thông

4. Quan sát đại diện ngành Hạt kín

Sử dụng hình ảnh cây bí ngô (hoặc cây khác thuộc ngành Hạt kín) có hoa, quả, rễ, thân, lá; hình ảnh quả bí ngô bồ đôi hoặc mẫu quả thật.

Quan sát cơ quan sinh sản (hoa): Hoa bí ngô có hoa đực, hoa cải.

Quan sát vị trí của hạt (bên trong hay bên ngoài quả).

Hình 35.3. Cây và các bộ phận của bí ngô

III. Thu hoạch

1. Em hãy sắp xếp các mẫu vật đã quan sát vào vị trí phân loại thực vật cho phù hợp và giải thích vì sao em sắp xếp như vậy. Hoàn thành bằng theo mẫu sau:

2. Nêu dấu hiệu nhận biết một số đại diện ngành thực vật thông qua đặc điểm hình thái.